Էջ:Literature, Harutyun Surkhatian.djvu/182

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

Քուրդը վտանգի րոպեներում ցույց ե տալիս իր բնավորության բոլոր վսեմությունը։ Նա վիշապ ե դառնում և կամենում ե լեռները, ժայռերը կլանել։ Կիրճի ահագին պարսպաձև շղթաները ևս վոչինչ եյին թվում կատաղած հարտոշիի աչքին. նա վագրի նման մագլցում եր սեպացած ժայռերը, վոր բարձրանա և դեմառդեմ հանդիպի թշնամուն։ Բայց բնությունը հաղթող եր հանդիսանում. վագրը սարսափելի բարձրությունից կրկին գահավիժվում եր, կրկին գլորվում եր ցած:


Կիրճի մեջ քրդերի կատադի աղաղակը, գերիների լացն ու կոծը, աջ և ձախ վորոտացող կրակների բոմբյունը, միախառնվելով, կազմում եյին խիստ սոսկալի ներդաշնակություն։ Կռիվը յերկու կողմից ևս շարունակվում եր գազանային համառությամբ։ Քրդերը վճռել եյին մինչև վերջին շունչը ընդդիմանալ: Այն ժամանակ բազեյի խորհրդական ձայնը նորից անգամ հնչվեցավ. դա նշան եր, թե պետք չե գթալ։ Գնդակները կարկուտի արագությամբ սկսան խափվել կիրճի մեջ։


Պարզ-լուսնային գիշերը բավական նպաստում եր կռվին, և մեր քաջերը չեյին վրիպում իրանց նետումներից, և կարողանում եյին նշան դնել քրդերին միայն, և գերիներին չվնասել։


Մի ամբողջ ժամ ևս հուսահատական հանդգնությաժբ կռվելուց հետո, քրդերի միջից լսելի յեղավ մի ձայն՝ «անձնատուր ենք լինում»։ Այն ժամանակ Սարհատը բարձրացավ մի քարի վրա և սկսեց վերևից խոսել.


— Ավելի լավ կլիներ, վոր շուտ անձնատուր լինեյիք, այն ժամանակ գոնե ձեր մեծ մասը կենդանի մնացած կլիներ. դուք ձեր համառությամբ շատերին կոտորել տվիր։ Վնասը մեծ չե, քաջերի ճակատագիրն ե այդ. գովում եմ ձեր հանդգնությունը։ Հիմա լսեցեք պայմանները.—դուք ամենքդ կմնաք կիրճի մեջ, բայց ավարը և գերիները բաց կթողներ իրանց գրաստներով։ Մենք ձեզանից չենք խլի ծեր զենքերը և ձիերը. դրանք պետք են ձեզ. միայն կողոպուտից վոչինչ չպետք ե պահեր ձեզ մոտ։ Դուք կմնաք կիրճի մեջ և չեք շաժվի մինչև առավոտյան լուսաբացը. այն ժամանակ ազատ եր, վոր կողմ կամենաք գնացեք։ — Համաձա՞յն եք։


— «Հաժաձայն ենք», լսելի յեղավ կիրճի միջից:


— Ուրեմն բաց թողեք գերիներին և ավարը։


Միքանի ժամվա մեջ կիրճը դատարկվեցավ։ Այնտեղ մնացին քսան հոգու չափ հարտոշիներ միայն։


— Դալի—Բաբա, դարձավ Սարհատը դեպի քահանան, քեզ հետ կվեր առնես չորս հոգի և կքշես քարավանը դեպի Սալմաստ. մին—