հրամանաց նորա. բայց ղկամակար իշխանութիւնն ոչ հանէ ի նմանէ, որով կարողն է անսալ և չանսալ հրամանացն. այլ խրատէ և յոժարեցուցանէ դմարդն, դի լաւութեանցն ցանկացող լիցի. «դանձնիշխանութիւն նորա ի յալն խրատէ դարձուցանել» (էջ 30)։ Ինչպես հայրը որդուն խրատում է մի բան անելու կամ չանելու, բայց որդին իր ազատ ընտրությամբ է գործում։
Արդյոք երջանիկ է մարդս իր այս վիճակով. Մարդու այս անձնիշ խանությունից, ահա, ծագում է չարը, չարիքը։ «Անձնիշխան եղե մարդն՝ աոնել ղբարի և մտնել ի չար. իբր ոչ եթէ չար ինչ աոաջի կայր՝ յոր ժտիցի, այլ այն և եթ աոաջի կայր՝ կմնա անսալ ԱսաուՏոյ, կամ չանսալ, և դնոյն և եթ պատճառ չարին իմանալ։ Քանզի լեալ մարդն առաջին՝ առնոյր պատուեր յԱստուծոյ, և չհնազանդեալ աստուածական հրամանին՝ մտաբերեր որ չարիս, և անտի լիներ սկիզբն չարեաց» (էջ 31)։ «Անսաստութիւնն և եթ՝ որ արտաքոյ Աստուծոյ կամացն գործիցի՝ պատճառ չարեաց իմանալի է» (էջ 33)։ Ուրեմն, ինչպես վերևում տեսանք, գործողությունը չար է,երբ այդ կատարվում է օրենքի, որ միևնույն է, աստուծո պատվիրանների հակաոակ, Եւ մարդս շատ անգամ այդպես է վարվում։
Բայց այդ առաջ է գալիս «յուրուք վարդապետութենէ դրդեալ». և պետք է «նմին գայլ ոք վարդապետ ծածուկ հաշուել, դրդիչ և ոչ բոնագատիչ, որ դմարղն ի լաւութեանցն մերկանալ կամեցաւ» (էջ 32), Այդ դրդիչը սատանան է, Սատանան ինքն էլ ի բնե չար չի ստեղծվել, ինչպես կարծում են «թէ Աստուած իսկ գնա չար արաբ» (էջ 104)։ Նա «Աստուծոյ բարւոք եղե, և անձամբ յանձնէ դարձոյց գկամս ի չար» (էջ 37), նա «ոչ է բնութեամբ չար, այլ կամոք» (էջ 128), նա էլ անձնիշխան է և իր կամքով «ի չարութիւնն կործանեցաւ» (էջ 126), «իւրն կամոք եղե բանսարկու, թողեալ դԱստուծոյ հպատակութիւն՝ սկսալ անսաստել, և հակաոակ կալ Աաառձսյ հրամանացն, աւտաք, մարդկան, և իբրև գապմամմբ յուր կացեալ թիւրեցաւ յԱստուծոյ» (էջ 98)։
Սատանան նախանձում է մարդուն և դրդում է նրան չանսալ աստուծուն, և երբ նա չի անսում՝ դրանից առաջանում է չարիքը. «Սկիզբն չարեաց զնախանձն ասեմք, և զնախանձն յասաւել դմարդն պատուելոյ, և գչարիոն յանենազանդութենեն Զի Աստուած այնպէս աոաւել դմարդն պատուեաց, և նորա անստանալ՝ զրկենք զպարտությունենն։ Ուստի զտմենայն ինչ որ լինի չար «բնութեամբ չար գիտենք, այլ զի առանց կամացն Աստուծոյ գործին իրք ինչ՝ լինին չար»(էջ 95 և հտ.)։ «Զար է հակաոակ կալ Աստուծոյ հրամանին»(էջ 96)։ Որ սատանան դրդում է մարդուն չանսալ աստուծուն՝ դրա պատճառը նրա նախանձն է. իսկ որ սատանան նա¬ խանձում է մարդուն, դրա պատճառն այն է, որ աստված մարդուն ավելի է պատվել։ «Ապա եթէ զպատճաոն ևս կամիցին խնդրել, զնախանձն՝ որ առմարդն եղե՝ իմասցին զպատճառն։ Եւ եթէ դնախանձուէն ևս ճշդիւք քննիցեն՝ թէ ուստի եղե, ասասցուք՝ եթէ յասաւելութենէ զմարղն պատուելոյ. քանզի միայն մարդ ըստ պատկերի և ըստ նմանութեան Աստուծոյ եղե» (էջ 32)։
Այսպիսով, ամեն չարիքի սկզբնապատճառը մարդու առավելությունն է բոլոր արարածների մեջ և ամեն չար բանի դրդիչը, բայց ոչ բոնադա-
