Jump to content

Էջ:Mikael Nalbandian, vol. 2.djvu/211

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

սկսյալ ամենափոքրից մինչև ամենամեծը, և մի մեծ գուշակողական խոսք էր այն, որ լսում ենք հոգիազգայաց գերմանական բանաստեղծի բերանից.

Երկիր չորս կողմով լուսիններ շրջում են,
Երկրներ՝ արեգակների չորս կողմով.
Բոլոր արեգակների խումբերը շրջում են
Մի մեծ արեգակի չորս կողմով.
«Հայր մեր, որ հերկինս ես»:


ԵՐԿԻՐԸ ՅՈՒՐ ՀՐԱՇՔՆԵՐՈՎ ՈՒ ՏԵՍԱՐԱՆՆԵՐՈՎ

ՆԱԽՆԱԿԱՆ ԱՇԽԱՐՀԸ

Երբ որ արաչագործության օրումը տիեզերքը հանդիսացան ամենակարողի ճարտարապետական ձեռքովը, այն միջոցին պետք է գոյացած լինի և մեր տիեզերական մարմինը, այսինքն Երկիրը։ Եթե նկարում նկատում ենք նորա հետզհետե կերպարանագործությունը, դա մի առեղծված է, որ թեև մեծիմաստ գիտնավոր մարդիկ աշխատած էին լուծանել և բացահայտ կացուցանել, ի վերա այսր ամենայնի բոլոր համարձակ ենթադրությունքը այդ մասին հանդիպած են հակառակութունների, և խնդիրը մնում է միշտ դժվար և տարակուսելի։ Արդարև, մեր աչքի առաջև դրած են այս քարեղեն պատմական տախտակները երկրակեղեևի, մենք մին-մին բացում ենք այն հողաթերթերը, որոնցից նա բաղկացած է. մենք ժողովում մենք այն խառնափնդոր տառերը, ցան և ցիր մնացորդքը անհետացած էակների, մեք քաղագրում ենք և նոցանից բառեր և ամբողջ խոսքեր․ բայց մի՞թե գտանում ենք և նոցա կենդանի խորհուրդը, այն մշտնջենավոր, մի բան մյուսի հետ կապակցող թելը, որ ձգվում է բնության և նորա մեջ եղած անցաքերի միջով։ Այնտեղ բնազնին մարդը հազարավոր վտանգներ հանձն առնելով ելանում է ամենաբարձր սարակատարների վերա, մինչև մյուսները երկրի խորքի միջ որոնում են մետալների երակները, ծակամուտից դեպի ծակամուտ ցած իջանելով աշխատում են երկրի կազմածի գաղտնիքը հասկանալ․ բայց գնալով-գնալով ավելի դժվարիմաց և խառնափնդոր է լինում այն բարբառը, որ խոսում է երկրագունդը յուր սարերի ծայրերից մինչև ցած, դեպի ստորերկըրյա ջրերից ձայնարկու հատականիստքը։ Ամեն մի նոր նկատողություն և հայտագործություն հառաջացնում է նորանոր խնդիրները, մի հրաշք երևում մյուսի քամակից, և հիացած բնազնինը երկրի խոսքի մեջ հանդիպելով հսկային կենդանական ոսկրահոդերի և ապառաժի մեջ տպավորված կերպարանքների, կամ թե ահագին ծառաբուների և կամ