նայեցիալ իմ Հայոց գտի զնոսա լառաֆլ քան զքսան միլիոն: ան կալաւ զիս, զիտրդ զիտ՛րդ ազգ յայսպիաեաց կորիցէ. կրկին հայեցյ և տեսի զազգն իբրև զոսկե,բայց գտի զնոսա խառնուրդ պղնձի և կապարի.և յառաւելն ուշաթերեալ,զի սուրթ եկեղեցի չէ ընկեցեալ ի ծով զայն խաոն զանգուած:Յայս ակն եղեալ իմ յօրինեցի զառաջին զչորս հատոր գիրս (անուանել նույնպես Վաճան հաւատոյ ուղղափառութեան)ի վանել և ի զատել զպղինձն և զկապարն.հայեցեալ և յոսկին կանգնեյի ընդդէմ նետաձիգ եղելոց զվահանն:Բայց քանզի ուրուական իմն էր այն,ոչ ևրբէք հանի ի վեր և սակայն պատռաստել էի ուղղագրել և կատարելագործել զնոն,զի րէ երբևէ պիտոյ ինչ լինիցի,առատի ընծայեսցի սուրրբ գահին իբր բողոք եկեղեցտյան Հայոց,ըստ ուրում է եհեղեցի:և մինրդեռ ես յայս խորհուրդ էի,գողք հանին ի վեր և սկսան անձրևել նեստ ոչ յիմ վերայ հասարակութեան մերոյ:Զի՛կայ ձեր,ո՛վ դոըք,և հասարակութեան մերոյ,յի՛ս ձգվեսջիք զնետս ձեր,կամ ես աւասիկ առաջի ձեր,մխեսցին նետք ձեր յաչս այլոց. «նետք տղայոց եղեն վէրք նոցա և այլն և այլն»:Եթէ սուրբ ժողովն յին կոյս է,ո՛վ իցէ իմ նակառակ,եթէ կամիցի և եթէ ո՛չ երկնչիմ,զի ես նորա եմ որդի,նա իմ մայր ր իմ պաշտպան,եթէ կամիցի և եթէ ոչ, շատ է ինձ ,այո՛,զի նա ի մայրենի իրաւազան իմ տէր է,յորմէ ո՛չ դադարիմ խնդրել ո՛չ թշնամեացս վրէժ,այլ զդատաստան արդար մինչ հանցէ զիրաատւմս ի լոյս,ի հաւտսարէլ զկշիռ ճշմարտութեամ:
Ափսո՛ս քեզ,Հայր Միքայել,զի ի ծերութեանդ հասակի պաշարմանս վստան եմ:Պատմեցից ձեզ ինց մի հարևոնցի.յաուրս Թերեզեայ թագուհյն եկեն դեսպան ի Պեջ քաղաք յՕսմանեանց անտի,յըմպել նոցա և յարբենալ ի պանդոկի անդ,մին յՕսմանեանց քար արձակեաց յանուն թագուհտյան:Բողոք կալաւ յայնժամ տասնապետն առ սպարապետն իւր,և ել հրաման մենամարտելոն նոցա առ ի մաճ նահատակեալ:Յայնժամ ծերոյն ել ընդդէմ և կործանեաց զախոյեանն:Աւասիկ ես պատրաստեալ եմ նահատակիլ,ո՛վ է ոսոխ իմ,ելցէ ըննդէմ.բայց քանզի եսպառ տկարացեալ եմ, առաւել քան զոր կարխէք,և անկեալ ի յիշողութենէ և օրէ յօր նուազիմ,ստիպիմ զձեզ կանգնել և կանգնեալ իսկ այսօր իմ փոխանակ զհայր Մկռտիչդ և զհայր Իգնատիոսդ,խօսեսջիք գճշմարտութիւն և մի՛ երկնչիք ի թշնամեաց իմոց,և ես եթէ մարթացայց,յուսամ թե ժամանցից և զձեզ անվաստակս կացուցից;Անզգամութեամբ ասեմ.շատ են ոսկերք իմ առ շաղփաղք Աստուածաբան կարծելոցն:
Իսկենտեր պէյ յևտ բազում աշխատ առնելոյ զՕսմանեանս լուեալ օսմանեանց զհիւանդութիւն նորա,աւասիկ օր ասելով արձակեցին ընդդէմ նորա արա եօթանասուն հազար․զայն տեսել Իսկենտերայ նստաւ ր պատգարակ և ել ընդդէմ մոցա։Իբրև լուան նոքա թէ Իսկենտեր ւնքնին գայ պատգարակաւ,ի փախուստ փութացան և ցիր ու ցան մաշեցան։Գամ և ես պատգարակաւ ծերութեանս․մի ՛ինչ զարհուրիք,վստաճիմ թէ զարհուրեցուցից և վանեցից զթշնամիս իմ։Եթէ արդարութիւնն չիցէ մեռեալ,գործեցից գործ մեծ ի զառամելութեանդ իմում,իսկ եթէ արդարութիւնն կենդտնի զոլով ոչ կամիցի առնել,զոր արճանն է,բազուկն արդարութեան,ճողովուրդն Աստուծոյ չեն խորտակեալ։ Գիտասջիք,զի ազգն ճամօրէն յոտին է,ոչ
Այստեղ երևում է գրչի հայտնի սխալանքը․չէնք կարող թույլ տալ,որ Շամշյանը քսան միլիոն հաշված լիներ հայոց ազգը,որ շատ—շատ չորս միլիոն է։
