հրատարակված Լամարթինի «Դաշնակներ» գրքին, աե Հրաժեշտ է գտնում հայ ընթերցող֊ ներին ցույց տալ դրա վնասակարությունը. Իր <րՀիշատակարանում» նա գրախոսականի կշիո ունեցող ընդարձակ խոսք է գրում ֆրանսիացի բանաստեղծի ժողովածուի մասին, որն ամբողջովին տոգորված էր կրոնամիստիկական տրամադրություններով։ . Լամարթինի գրքի տպագրությունն առավել ևս զգաստ մոտեցում էր պահանջում, քանի որ թարգմանիչը բարձրաբարբառ հայտարարում էր, թե իրր .այ ընթերցողները շատ վաղուց էին փափագում մայրենի լեզվով կարդալ Լամարթինի բանաստե ղծություննե֊ րը, Նա միաժամանակ հույս էր հայտնում, որ առաջիկայում նրա մյուս բանաստեղծու¬ թյունները ևս կթարգմանվեն, և հայերի օրինակին կհետևեն նաև արևելքի այլ ևրկրների ժողովուրդները, «Այսպիսով, առաջադրվում էր ռեակցիոն ռոմանտիկ Լամարթինի կրո¬ նամիստիկական պոեզիան Հայաստանում և արևելքի մյուս երկրն երում լայնորեն տա¬ րածելու մի յուրօրինակ «ծրագիր»։ Դեմոկրատական-ռեա(իստական գրականության հա¬ մար պայքարող նալբանդյանն այդ երևույթի կողքից անցնել չէր կարող.о (է>|. Ջրըաչ- յան, Միքայել Նալբանդյանը և արևմ տա եվրո պա կան գրականությունը, <րՊ ատմ ա-բանասի¬ րական հանդես», 1958, № 2, էջ 78)։ Միքայել Նալբանդյանը ոչնչացնող քննադատության ենթարկելով առհասարակ մի"իցիղ^Ւ էոլ?1”լնը։ որն ընթերցողներին կտրում էր կենդանի իրականոլթյոլնից, հայ նոր գրականության խնդիրն է համարում ընթերցողներին դաստիարակել լավատեսական տրա¬ մադրություններով, նրանց մեջ ամրապնդել պայքարի և աշխատանքի կամքը։ «Մեզ հարկավոր է կյանք և շարժողություն,— գրում է Նալբանդյանը,— հարկավոր է հույս ունե¬ նալ մեր անձին և մեր ընկերի վերա, և առանց լքանելոլ և վերացական բաների թողնելու մեր մասին հոգաբարձությունը, մեր ձեռքով վարել մեր հողը» (տե'ս սույն հատորում, էջ 153 — 154)։ տ. 25. մինչև ի Կոկյոաոն fiuijng— Նալբանդյանն իր աշխատություններում մի քա¬ նի անգամ օգտագործում է այս արտահայտությունը, իբրև գերադրական աստիճանի չա¬ փանիշ։ Զեյթունից 6 ժամ հեռավորության վրա, բարձրաբերձ լեոների ստորոտում էը գտնվում Զեյթունին հարկատու Ֆրնուզ գյուղը։ Սրա մոտ, երկու լեոների կատարներինr միմյանց հանդիման բարձրանում էին Օհաննոլ Կարապետի և Զեյթունի Փրկչի վանքերըt Օհաննու Կարապետի վանքին ենթակա 10000 բնակիչ ունեցող 14 գյուղերից մեկն էր Կոկի- սոնը, որը պատկանում էր Ֆրնոլզի թեմին։ Հնում կոչվել է Մեծն Կոկիսոն կամ Երկիր Կոկաց (տե'ս <րԱրաքս», 1889, Գիրք Ա, էջ 84)։ «Ի Կոկյուսոն հայոց» արտահայտո՛ւթյունը հավանաբար ժամանակին օգտագործվել է ժողովրդի մեջ' կապված Կոկիսոն գյուղի բարձրադիր վայրում գտնվելու հետ։ Էջ 154, տ. 15—16. Մի՞թե ծանր չէր նորան ընդունել ապերախտ ըոնակալից 14000 ֆրանկ ՚ որպես ողորմություն—Ակնարկում է Լուի Բոնապարտին (1808—1873) ։ տ, 18. .••որով բողոքում է նա — Անհայտ է, թե ինչ հանգամանքներ են արգելք- հանդիսացել այդ խոստումը կատարելուն։ Հայտնի չէ նաԼւ Նալբանդյանն առհասարակ այդ հոդվածը թարգմանե՞լ է, թե" ոչ։ Էջ 155, տ. 7. ...ընդարձակ ըաոարանների վերա—Տես «Բառգիրք հա յ-գա դզի ար էն և գազղիարէն-հայերէն», հօրինեաց Ամբրոսիոս Գալֆայեան, նախկին վերատեսուչ Հայ¬ կազյան վարժարանին, Փարիզ, 1861։ տ. 8. ...ժողովրդական լեզվով' Տւենելոնի Տելեմաքը—Տե'ս «Տելեմաք», վիպասա
