եւ չարն՝ զչար։ Այս երկվտակ հոսանքներ կը ծաւալին մեր ընկերական երկրին վերայ, որոցմով թէ երջանկութեան ծաղիկներ եւ թէ թշուառութհան փուշեր ի միասին կաճին ու կե զորանան:
Քաջ խելամտեցա՞ր, բարեսէր որդեակ իմ, որ շրջելով զառնալով գտանք մարդկային ընկհրութեան բուն աղբերակին ակն, որ է մարդոյն սիրտ ու միտք:
Պէտք է խցել չարին ակն, որ չարութիւն չբղխէ, պետք է բանալ բարւոյն ակն, որ բարութիւն բղխէ: Փոքրիկ չարեր, փոքրիկ չարութեան վտակներ կը բղխեն. եթէ առանձին մնան, այնչափ կարող չեն ողողել մարդկային ընկերական աշխարհը:
Իսկ մեծագոյն չարեր՝ եւս ամենամեծ չարութեան գետեր կը յորդեն իրենց խորագոյն սրտին, եւ առհասարակ հեղեղելով կապականեն ժողովուրդին դաշտն ու դարաստանը։ Եւ զարմանալին այս է. զի չարերրճ չարերուն եւս չեն խնայեր, որք նոցա գործակից եւ բաժանակից են, այլ զչարն ու բարին մի ահամուռ ջրատար առնելով կը հեղձուցանեն, եւ մի կրակով կը վառեն երջանկութեան ծաղիկներ ու թշուառութեան փուչերը։
Մեծն Աղեքսանդր եւ Քսերքսէս մի մի մարդ էին, եւ մի մի սիրտ կը կրէին. դոցա լայնաբաց սրտէն բղխեց այն աշխարհակալութեան ջրհեղեղն. մինն Պարսկաստանէն սկսեց հասաւ մինչեւ Յունաստան եւ Յոնիական ծովը թափեցաւ։ Իսկ միւսն Մակեդոնիոյ աշխարհէն սկսեց, իւր հզօր արշաւանաց հեղեղով խեղդեց Պարսիկն ու Հնդիկն, դարձաւ ի Բաբիլոն եւ Պարսից ծոց թափեցաւ։
Այսպէս նաեւ ուրիշ աշխարհակալաց հպարտահող սրտերէն բղխեցին չարութեան հեղեղներ, ապականեցին մարդկութեան դրախտը։ Ոմանք այդպիսի արիւնկզակ սրտերէն կուզէին ձեռք յուանալով չքմեղս լինել աշխարհին առաջ. ուստի պարծենալով կասէին, թէ մեք Աստուծոյ ձեռաց վրէժխնդիր պատուհասն եմք։
Գիտենք այդ, թէ երկնից արդարութեան մի դատաստանն է, որ մեղապարտ ժողովրդոց հատուցումն այդպես կը տնօրինէ. դոքա անպարտ կը համարին զիրենք։ Այլ գիտենք թէ աշխարհիս վերայ շատ անգամ չարերով՝ չարեր կը պատուհասին, առ որ կը վարանի մարդոյն միտք եւ կարող չէ ըմբռնել Աստուծոյ արդարութեան ու դատաստանին անքննելի խորհուրդ։
Տեսա՞ր, սիրելի որդեակ իմ, մեծասիրտ չարեր՝ մեծագոյն չարեաց աղէտներ կը բերեն աշխարհի վերայ, որոց մահաբեր
