Ես չգիտեմ թէ ջախջախելով ջախջախելով ի՞նչ շահեցան քո որդիքները: Այդ հաշիւը տեսաւ կայսրութիւն եւ մեզ յայտնի է այսօր, որ Թարքաստանի ժողովուրդ, ամէն կրօնի ազզերը առհասարակ ջախջախուեցան քաղաքակրթութեան առաջ, սուտ է թէ ասեմ՝ օտարին ձեռք զմեզ ջախջախեց: Ո՛չ, ո՛չ, մեք զմեզ անգիտաբար ջախջախեցինք եւ արդ փշուր փշուր եղանք։
Քա՛ւ թէ թշնամադիր ոգւով կը գրեմ եւ կը խօսիմ, եւ Թուրքաստանի աշխարհին մի Հայ զաւակն եմ, եւ ի մանկութենէ անտի երկրին յառաջդիմութեան միշտ սիրահար. հաւատարմութեան կնիք միշտ անեղծ պահեր եմ ճակատիս վերայ. եւ առ այս վկայ կը կոչեմ հազար ութ հարիւր վաթսուն եւ երկու թուականը, յորում Կովկասի լերանց վերայ քո փառք եւ քո ներողամիտ մեծանձնութիւն կը հրատարակվի։
Հինգ ամբողջ դար է որ Հայն հետ քեզ կապրի եւ երկրիդ արդիւնաբեր մշակութեան համար քո հաւատարիմ եւ լծատար եզն է. դու տեսա՞ր երբէք, որ Հայն ընդվզեցաւ իւր կենտը մէջ. կամ եղջիւր ածեց կարծրակուռ խարազանիդ դէմ, որով դու նորա թիկանը կաշին հարուածելով հարուածելով շերտ շերտ հանիր, տակաւին Հայն միշտ անմռունչ մնար քո առաջ, քո լուծը միամտութեամբ կրեց եւ ոչ մի անգամ մտաբերեց որ թօթափէ իւր պարանոցէն, զի հետ քեզ հաւատարմութիւն ուխտեր է։
Նախատեսէ՛, նախատեսէ՛, ո՜վ Թուրքաստան, սուրն ու դանակ քաղաքակրթութեան պատենին մէջ դիր, գիտցիր, եթէ ջանաս միշտ քո վաստակաւոր եզն իւր վարած ակօսին մէջ մորթել ի՞նչ կը լինի այնուհետեւ քո շահն, ոչինչ, միայն միսն ու կաշին. եւ յայնժամ դու անագան ուրեմն կուշաբերիս. եւ աւա՜ղ, կը տեսնաս որ երկիրդ անմշակ մնացեք է. հացին ու գանձին սովը կը տիրէ, երկրին զաւակներ քաղցած կը մնան։ Ծանի՛ր ուրեմն ծանի՛ր, այդ մրագործ եղին շահաբեր արդիւնքը, փոխանակ ազազուն պահելոյ՝ դարման տար ու պարարտ պահէ զայն որ իւր ումով կարենայ վարել քո խորդացեալ երկիրը։
Ո՜վ սուրբ հաւատարմութիւն, ո՜վ պայծառ աստղ, որ կը փայլիս Հայու ճակատին վրայ. չգիտեմ, քո պայման, քո չափ եւ քո սահման մինչեւ ո՞ւր է, եւ Հայն իւր հաւատարմութեան վարձն ու պսակը ե՞րբ պիտի ընդունի։ Եթէ այսպես դու անվարձ անպսակ մնաս եւ մերթ եւս փոխանակ վարձուցդ ծանր
