Տե՛ս, Տէր, զի նեղեալ եմ. ոսկերք իմ խռովեցան, սիրտ իմ
գելաւ յիս եւ ես դասդ դառնացեալ. արտաքուստ անժառանգաց
զիս սուր, որպէս եւ մահ ի ներքուստ:
Լուարո՛ւք, լուարո՛ւք զայս՝ զի ես հեծեմ, հառաչեմ եւ ոչ
ոք է որ մխիթարն զիս . . . ո՛վ Տէր, դու արարեր զօրն զայն
եւ դու կոչեցեր զժամանակն զայն, եւ եղել ինձ վա՜յ վա՜յ:
Ձեզ ասեմ, ձե՛զ ասեմ, ո՛վ անցաւորք ճանապարհաց. դարձայք՝ հայեցարուք եւ տեսէք թէ իցեն երբէէ ցաւք ըստ ցաւոց
լեալ՝ որք ի վերայ իմ հասին...:
ՈՂԲԱՄ զքեզ, աշխարհ, զի քո կեանք ողբերգութիւն է. ամէն դար եւ ժամանակ երբ աղէտներ զքեզ պատերին, դու միշտ աղէտներուդ հետ մի ողբերգու ծնար, քո առաջին ողբերգուն Մովսէս Խորենացին է, որ հազար երկերիւր ամ յառաջ ուժգին ողբաց զքեզ, մինչ վերացաւ գլխէդ Արշակունի թագ, մինչ ջախջախեցաւ իշխանութեանդ գաւազան, նսեմացաւ քո փառք, կորեալ ազատութիւնդ, եւ դու տիրական բարձրութենէդ խոնարհելով իջեր ծառայական ի ստրկութիւն. դու որ քան զհիւսիսականս վեհագոյն կը դնէիր քո գահը։
Յայն օրէն վերջի թագին հետ մեռաւ քո ամէն յոյս եւ հայրենի ազակունի թագն դաւեցին, երբ Վեստ Սարդիս եւ մատնիչ Կիրակոս՝ Անուոյ ազատ բանալին նենգութեամբ Յունական կայսրութեան յանձնեցին. այնուհետեւ թէեւ պահ մի գիշերալոյս աստղի նմանէ հին թագդ Հայկազանց գերեզմանէն ծագեցաւ, յանկարծ ազօտապէս փայլեցաւ Տաւրոսեան լերանց գլուխ, ո՛հ, այդ քո իրիկուան վերջալոյսն էր որ Լուսինեան Լեւոնին հետ արեւուն պէս ի մայր մտաւ. յայն օրէն Հայոց աստղ ծածկեցաւ օտար գերեզմանին մէջ եւ այլ եւս չծագեցաւ։
Յայն օրէն վերջի թագին հետ մեռաւ քո ամէն յոյս եւ հայրենի ազատութիւն, յայն օրէն մինչեւ ցայսօր վեց դարեր անցան, դ եռ ոչ լրացաւ քո տառապանք ի վերսյ տառապանաց միշտ հասին ի վերայ քո. չտուին քեզ մի հանգիստ ժամանակ, որ պահ մի շունչ առնէիր եւ հանգչէիր մաշած ու թալկացած կեանքիդ մէջ։
Թողումք Յոյն, Պարսիկ եւ Արաբացին. Լէնկթիմուր, Շահապաս եւ այլ հիւսիսային բարբարոս ազգեր բանիցս անգամ
