մեջ մեռնել, այդ է իմ ցանկությունը։ Եվ դրա համար ես ունիմ հարգելի պատճառներ։
— Արդյոք չէի՞ք կարող խելամուտ անել ինձ այդ պատճառներից մեկին,— հարցրի ես ժպտալով։
— Մի բան միայն կարող եմ ասել։ Ով որ գրծում է և դրա համար էլ փող փչել տալիս հրապարակում, նա հրավիրում է մարդկանց՝ գալ և քանդել յուր գործը։ Թողե՛ք որ ես ցորենի մի հատ լինիմ, այս երկրի մեջ մեռած… իսկ երբ այդ ցորենը կվերընձյուղե, երբ նրա հասկերը կլցվին և մարդիկ պտուղը կվայելեն, այն ժամանակ թող հիշեն նաև մեռած ցորենը, որ կյանք տվավ հասկերին և որին այլևս հափշտակիչ թռչունները չեն կարող փորել և հողից հանել… Իսկ առայժմ կամենում եմ անծանոթ մնալ աշխարհին, քանի դեռ նրա օգտի համար եմ վաստակում։ Այո՛, չեմ կամենում փառավորվիլ մարդկանցից մի բարի և օգտավետ գործ քանդելու գնով։ Ահա՛ ինչ որ կարող եմ ասել ձեզ…
«Որքա՜ն սեր դեպի հասարակաց բարին և որքա՜ն համեստություն,— մտածեցի ես,— եթե այս հոգվով վառված մի քանի տասնյակ գործիչներ ունենայինք, լեռներ կշարժեինք, գետերի ընթացքը կկասեցնեինք… բայց ո՞ւր են այդ գործիչները»։
Ես խոստացա քույր-Աննային ճշտությամբ կատարել յուր պատվերը և ջերմությամբ համբուրելով նրա սուրբ՝ ձեռքը՝ հեռացա։
Տեր-հայրը, յուր որդիները և Պետրոս վարժապետր, որոնք ձի հեծած սպասում էին ինձ գյուղի ծայրում, ճանապարհ ձգեցին ինձ բավական հեռու։
Այնուհետև իջա դեպի Ուզուն-Դարայի կիրճերը, իմ նախկին առաջնորդ Պետոյի հետ։ Այս անգամ մեր ճանապարհորդությունն անցավ առանց պատահարների։ Երկու օրից հետո ես արդեն քաղաքումն էի։
Հայրենի քաղաքիցս հեռանալուց հետո, այսօր առաջին անգամն եմ ձեռք առնում իմ հիշատակարանր, որ ծածկված մնացել էր իմ պահարանի մի անկյունում։ Ես նորից
