— Երանի քեզ, էմմա,— ասաց նա.— ինչքա՜ն երջանիկ ես դու... ե՞ս եմ, որ չգիտեմ ո՛ր մեղքիս համար զրկված եմ մի այդպիսի բախտավորությունից։
«Ինչքան երջանիկ եմ ես», դառնությամբ մտածեց էմման, և Զազունյանի պատկերը ցցվեց նրա առջև։ Հանկարծ նա ժպտաց և նայեց Աննային։
— Ուզո՞ւմ ես քեզ տամ,— ասաց նա։
— Է՛հ, տվողն աստված է, դու ինձ ի՞նչ պետք է տաս,— տխուր պատասխանեց Աննան։— Մինչև տանդ, եթե ոչ մի քանի, գոնե մի հատիկ երեխա չունենաս, էլ ինչացո՞ւ ես դու, էլ ինչի՞ ես պետք։ Ի՞նչ կյանք է ամուսնացած կնոջ կյանքն առանց երեխայի։ Ի՞նչ զգացմունք, ի՞նչ երջանկություն կարող է հասնել մայրական զգացմունքին, մայրական երջանկությանը։ Ամեն ինչ, ամեն տեսակ զգացմունք խախուտ և անցողական է, բացի մայրական զգացմունքից։ Ի՞նչ բան է սերը, հանրածանոթ սերը մայրական զգացմունքի առաջ— մի թշվառ, շո՛ւտ բռնկող և շուտ էլ մարող թղթերի բոց գարնանային արևի հարատև պայծառ ճառագայթների հանդեպ։ Հանրածանոթ սերը թեև լայնատարած, բայց շրջափակված մի ծով է, որ անդադար ալեկոծվում է և ահագին վնասներ, աղետներ է բերում շատ անգամ, իսկ մայրական սերը պարզ, վճիտ աղբյուր է, որ հոսում է հանդարտ և չես իմանում որտեղից է սկսվում և որտեղ վերջանում։ Մարդկանց մեջ ամենաերջանիկը մայրն է։ Չնայելով, որ ինքս մայր չեմ, դժբախտաբար, բայց ես այդ հասկանում եմ, զգում եմ և գուցե քեզնից էլ ավելի։ Գիտե՞ս, թե ես քեզ որքան նախանձում եմ, էմմա։
— Իզո՛ւր,— կարծես երազում արտասանեց էմման, որ այդ բոլոր ժամանակ հոնքերը կիտած և քթի պնչերը լայնացրած շարունակ նայում էր դեպի պատուհանը։
Աննան ցնցվեց։ Նա կարծես նոր տեսավ էմմայի դեմքի տխուր, մտախոհ արտահայտությունը։ Նա կամաց թեքվեց դեպի նրա դեմքը։
— Ի՞նչ... իզո՞ւր,— հարցրեց նա ծանրությամբ։
էմման թեթև հառաչեց և չպատասխանեց։
Աննան արագ վեր կացավ աթոռի վրայից և նստեց
