մեջ, իր անսահման գիտությամբ լռեցրեց բոլոր փիլիսոփաներին և «անհաղթ փիլիսոփայի» անուն ստացավ։ Եզնիկը[1], Հովսեփը[2], Ղևոնդը[3], Կորյունը[4] զարմացրին Մաքսիմիանոս եպիսկոպոսին իրանց բարձր աստվածաբանական հմտությամբ։ Իմ եղբայր Մամբրեն[5], Եղիշեն[6], Ղազար Փարպեցին[7] նույնպես նշանավոր հանդիսացան և որպես հզոր աստվածաբաններ, և որպես խորին գիտնականներ։ Ես ուրիշ շատ երիտասարդների մասին չեմ խոսում, որոնք նույնպես դեպի արևմուտք դիմեցին իրանց ուսումը կատարելագործելու նպատակով, և զարմանալի հառաջադիմություն գործեցին։ Այժմ հիշյալ երիտասարդները, լսելով մեր աշխարհի աղետները, մասամբ վերադարձել են հայրենիքը, մնացածներն ևս շտապում են գնալ։ Նրանք տանում են իրանց հետ մի նոր զենք Հայաստանը փրկելու, և դա է — լուսավորությունը:
Հռետորը, որ բոլոր ժամանակը խորին ուշադրությամբ լսում էր, կամաց հարցրեց.
— Դուք կարծում եք, որ լուսավորությունը կփրկե՞ Հայաստանը։
— Ոչ միայն կարծում եմ, այլ համոզված եմ,— ջերմությամբ պատասխանեց երիտասարդը։— Դուք, երևի մոռացել եք, թե վերջին ժամանակներում ինչ դժբախտ անցքեր անցան մեր աշխարհում։ Հայաստանի բախտավորությունը միայն նրանում էր, որ այդ
- ↑ Եղնիկ Կողբացի, հայտնի է իր «Եղծ աղանդոց» գրքով, որով հերքում է իր ժամանակի կեղծ փիլիսոփայությունները, և գլխավորապես պարսից մոգական աղանդը։
- ↑ Հովսեփ, հետո կաթողիկոս հայոց, գումարեց Արտաշատի ժողովը և Վարդանանց պատերազմը հրատարակեց ընդդեմ պարսից բռնության։
- ↑ Ղևոնդ երեց, իր հայրենասիրությամբ հայտնի գտնվեցավ Վարդանանց պատերազմի ժամանակ։
- ↑ Կորյուն, Աստվածաշունչ գրող նշանավոր թարգմանիչներից մեկն էր, հետո վրաց եպիսկոպոս դարձավ, երբ տակավին վրացիք հայոց եկեղեցուց բաժանված չէին. գրեց իր վարժապետի՝ Մեսրոպի վարքի պատմությունը։
- ↑ Մամբրե, որ կոչվում է «վերծանող», նշանավոր է իր պատմական և քերականական աշխատություններով։
- ↑ Եղիշե, բացի սուրբ գրոց զանազան մեկնություններից, գրեց Վարդանանց պատմությունը։
- ↑ Ղազար Փարպեցի, հայտնի է իր հետաքրքիր հայոց պատմությունով և առ Վահան Մամիկոնյանը գրած թղթով, որի մեջ երևում է ժամանակի խավարամիտ կղերի հալածանքը դեպի ճշմարիտ անձնանվեր գործիչները։ Ծանոթ. հեղ.:
