Էջ:Shirvanzade, Collection works, vol. 1.djvu/238

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

— Ոտներս ու մեջքս ցավում են։

Դարձյալ լսվում էին դրսում խաղացող երեխաների ձայները։ Հացթուխը ատամները կրճտելով, կուրծքը եղունգներով ճանկռտելով, վերկացավ և խրճիթի դռները ծածկեց։ Օօ, ո՜րքան ծանր ազդեցություն էին գործում նրա վրա այդ առույգ ձայները, ի՞նչպես նախանձի և ատելության զգացումը կրծում էր նրա սիրտը։

— Այս էր իմ օրն էլի,— կրկնեց նա երրորդ անգամ և, դառնալով ամուսնուն, շարունակեց.— Գնա, չոքիր եկեղեցու դռների առջև, ճակատդ քսիր քարերին, աղաչիր աստծուն, ասա. «տեր, դո՛ւ չարը հանես երեխայիս միջից, տեր, դու նրան ազատես...»

Բայց բևեռագործը վաղուց էր մոռացել եկեղեցու ճանապարհը և վաղուց էր սառել դեպի աստված, ոչ այն պատճառով, որ հավատ չուներ։ Ո՛չ, նա չգիտեր ինչ ասել է աղոթք, սրբություն, աստված։ Մի անտարբերություն տիրել էր նրա հոգուն և այնտեղ մեռցրել ամեն մի զգացում։ Քանի տարի էր նա հարբում էր։ Նրա ուղեղը օրից-օր բթանում էր, միտքը կաշկանդվում։ Ահա ինչու չէր զգում հոգեկան մխիթարության կարիք։ Նա դարձել էր մի անբան կենդանի և վարում էր լոկ բուսական կյանք։

Այնինչ հացթուխը ամեն առավոտ և ամեն երեկո այցելում էր քաղաքի կիսախարխուլ եկեղեցին, կանգնում էր մոմերի ծխից սևացած սյուներից մեկի տակ և աղոթում։ Երբեմն ամբողջ ժամերգության միջոցին մնում էր մերկ քարահատակի վրա չոքած։ Նրա աղոթքը ոչ երկար էր, ոչ բարդ։ Հասարակ «հայր մերն» անգամ ուղիղ չգիտեր։ Նա միայն աղերսում էր.

«Տե՛ր, դո՛ւ իմ երեխային փրկիր չարից տեր, ինձ տուր նրա ցավը...»

Քանի՛-քանի՛ անգամ էր օրվա ընթացքում կրկնում այս դարձվածը։ Ոչ միայն տանը ու եկեղեցում, այլև փողոցներում, այլև ուրիշների տներում, ժամանակ-անժամանակ։ Հաճախ նա, գլուխը դուրս բերելով վառ թոնրի միջից, երեսի քրտինքը սրբելով իր կոշտ գոգնոցով, աչքերը դարձնում էր