Էր նրան, մայրական անկեղծ ցավակցությունից դրդված։ Հայտնի էր նրան, որ Ռոստամյանը մի պանդուխտ երիտասարդ է, զուրկ ծնողներից, հեռու ազգականներից, միայնակ, ինչպես լերկ ժայռի ճակատին բուսած մի վայրենի ծառ։ Այրին ինքը, բացի մի ամուսնացած աղջկանից, ուներ մի որդի, որ ուսանում էր Պետերբուրգի համալսարանում։— Միայն մի արու որդի, իսկ մյուսը, որ անդրանիկն էր, մեռել էր ուսանող ժամանակ։ Այրին յուր Գիգոլի վաղահաս մահը վերագրում էր ուսմանն և գրքերին։ Մորմոքվում էր նրա սիրտն, երբ մտածում էր, թե նրա միակ Գաբոն ևս այժմ նույն կյանքն է վարում, ինչպես մյուս եղբայրն և ինչպես ահա այս երիտասարդը։ Ուստի, խրատելով Ռոստամյանին, նրան թվում էր, թե խրատում է և՛ յուր հարազատ որդուն, թե այն, ինչ որ ասում է առաջնին, հասնում է և՛ վերջնի լսելիքին։ Ո՛րպիսի քնքշությամբ նա աշխատում էր մեղմացնել այն պաղությունը, որով շրջապատել էր իրան այդ մենակյացը։ Բայց ապարդյուն. համառ մենակյացը, բացի յուր գրքերից, ձեռագրներից և սենյակի չորս պատերից, եթե սիրում էր մի ընկերություն, այդ յուր ներքին աշխարհն էր։
Ապարդյուն մնաց և այսօր այրի Նատալիայի մայրական հանդիմանությունը։ Նա մատուցարանը վերցրեց և լուռ դուրս գնաց, գլուխը խորհրդավոր կերպով շարժելով, որ արտահայտում էր և՛ սաստիկ տարակուսանք, և՛ անկեղծ սեր, և՛ երկյուղ։ Մի փոքր անցած՝ նա դարձյալ ներս մտավ, այս անգամ հագնված-պատրաստ ուր որ է գնալու համար։
— Ստեփան Գրիգորիիչ, այս բանալին էլի թողնում եմ ձեզ մոտ,— ասաց նա, մի մեծ բանալի դնելով Ռոստամյանի սեղանի ծայրին,— ես գնում եմ Կատոյի մոտ, Պետրեին էլ հետս տանում եմ։ Եթե բնակարանն ուզող լինի, գինը խոմ գիտեք, մի կոպեկ էլ չպակասեցնեք հիսուն մանեթից։ Լսո՜ւմ եք, մի կոպեկ էլ։
— Շատ լավ։
Այրին գնաց, Ռոստամյանը, յուր ընդհատված մտքերն ամփոփելու համար, մի քանի վայրկյան դժգոհ հայացքը ձգեց լուսամուտից դեպի դուրս։
