XV
Հանքերը տեղափոխվելուց հետո, Զարգարյանների նյութական պայմանները թեթևացել էին։ Ընտանիքը գոհ էր իր վիճակից, և բոլորը զգում էին երախտագիտություն դեպի Սմբատ Ալիմյանը։ Միայն անդամալույծը շարունակ բողոքում էր, թե չորս կողմից փչում է նավթի հոտ և փչացնում նրա ախորժակը, թե գիշերները հանգիստ չի կարողանում քնել շոգու աղմուկից և այլն և այլն։
Գոհ էր անչափ նաև Շուշանիկը, բայց բոլորովին տարբեր պատճառով։ Նրա պայծառ աչքերի մեջ երևում էր անսովոր թախիծ, սակայն ոչ բոլորովին այն թախիծը, որ աղքատ կյանքի դառնությունն էր արտահայտում։ Նրա սիրուն դեմքի վրա խաղում էր այն խորհրդավոր ստվերը, որ ցոլացնում է նորահաս կնոջ հոգու երագները։ Ա՜խ, կյանքի ծանր պայմանները չեն թույլ տվել այդ երազներին ժամանակին զարթնելու։ Եվ դիտող աչքն այդ ստվերը կնշմարեր մանավանդ այն ժամանակ, երբ օրիորդը սովորական ժամերին, կանգնած պատշգամբի ծայրում, նայում էր հեռու ու հեռու, դեպի երկնի անվերջ հորիզոնը... փույթ չէ, որ այդ պահին նրա սիրտը լցվում էր անհուն դառնությամբ, երևակայությունը նրան տանում էր դեպի մի տխուր, անհուսալի ապագա, նա զգում էր, որ այժմ և միայն այժմ է սկսել ապրել իբրև բանական էակ։
Մի անգամ նա հորեղբորը խնդրեց, որ թույլ տա իրեն գրասենյակում նրա պաշտոնը կատարելու։ Ամբողջ օրը Դավիթը հանքից հանք պտտելով հազիվ կարողանում էր հաշիվներով զբաղվել։ Առաջարկությունն արավ հոր ներկայությամբ։ Անդամալույծի աչքերը պլշեցին։ Նայեց աղջկան ոտից մինչև գլուխ զայրացած և հայհոյեց. ի՞նչ, որ նախկին երկրորդ կարգի վաճառական Սարգիս Զարգարյանի աղջիկը գնա ծառայի՞։ Այդ անկարելի է, հապա ո՞ւր է նրա հորեղբոր նամուսը։
Օրիորդը փորձեց համոզել հորը, թե գրասենյակում աշխատելը նրա աղջկա համար բոլորովին ամոթալի չի. չէ՞ որ կանայք այժմ դրսում կատարում են ամեն ազնիվ գործ,
