—Ո՛չ, դժոխք չէ, այլ քաոս,—արտասանեց Սմբատը։
Նյարդերն այլևս անզոր էին դիմանալ ընտանեկան փոթորկին։ Գլուխը պտտում էր, արյունը պղտորվել էր։ Վախեցավ, մի գուցե ընդհարումն ավելի սուր կերպարանք ստանա և ակամա կրկնակի վշտացնի կնոջը, որին այս դեպքում անմեղ վիրավորված էր համարում սկեսուրի կողմից։
Նա շտապեց դուրս։ Նա փախչում էր և՛ կնոջից, և՛ մորից, և՛ եղբայրներից ու քրոջից։ Ի՜նչ չնչին և ծաղրելի կյանք-գտնվել երկու հակառակ տարրերի մեջ և կատարել ինչ-որ անդոր նշանակի դեր՝ երկու կողմից տեղացող կրակի համար։ Ահա՛ թե կյանքի դրաման երբեմն որպիսի, ըստ երևույթին, չնչին բաներից է հյուսվում։ Ի՞նչ անել, արդյոք, բաժանվել մորի՞ց, թե՞ կնոջից։ Ո՛չ այս կարող է անել, ո՛չ այն։ Մեկի հետ կապված է հայրական կտակով և որդիական սիրով, մյուսի հետ՝ զավակներով։ Թող փիլիսոփաները տեսականորեն վճռեն դիլեման, բայց Սմբատն անզոր է նրան վճռելու․․․
Նա կառք նստեց, դիմեց դեպի ծովեզրը, գնաց Բաիլով թերակղզին։ Սառը և լուսնկա երեկո էր։ Ծովը հանդարտ էր, միայն եզերքի թեթև ալիքները, շփվելով ավազոտ ափերին, տարածում էին մեղմիկ շառաչյուն, որ հիշեցնում էր մետաքսի խշխշյուն։ Նոսր կաթնագույն մշուշով տոգորված մթնոլորտը խոնավ է։ Պայծառ լուսնի շողերը, անցնելով այդ մշուշի միջով, ծավի մակերևույթը չէին լուսավորում, այլ սքողում էին մի նուրբ շղարշով, սրի ներքո նավերի անթիվ կայմերը ներկայացնում էին խորհրդավոր անտառ։ Մերթընդմերթ լսվում էին շոգեշարմ նավակների շվիկների սուլոցները, որ, սուր նետերի պես օդը ճեղքելով, տարածվում էին հեռու ու հեռու։
Գործնական քաղաքը դեռ չէր նիրհել։ Այնտեղ տիրում էր խուլ դղրդյուն։ Այդ դղրդյունի միջից լսվեց մի զիլ ձայն, որ հետզհետե սաստկանալով, իջավ ցած ու ցած և կորավ, չքացավ մթնոլորտի մեջ։ Ո՞վ գիտե ուր երգում էր մի պարսիկ, իր սրտի ուրախությունը թե վիշտը բարձրաձայն հաղորդելով ամենակուլ տարածությանը։
