Էջ:Shirvanzade, Collection works, vol. 4.djvu/199

ՖԱԹՄԱՆ ԵՎ ԱՍԱԴԸ

Պատկեր

I

Շահարի-Շիրվանի ցերեկվա հեղձուցիչ տոթից թմրած կյանքն իրիկնադեմին կենդանություն էր ստացել։ Բազարում սիրում էր անասելի աղմուկ։ Մրգավաճառները, կանաչեղեն և կաթ ու պանիր ծախողները, ձայն ձայնի տված, արևելյան զարդարուն խոսքերով գովաբանում էին իրենց ապրանքը։ Վաճառականների և արհեստավորների խանութները փակվում էին, հայ ու թուրք վերադառնում էին տուն։

Հեռվում ղողանջում էին քրիստոնեական եկեղեցիների զանգերը, իսկ Ջումա-մասճիթի մինարեթի գագաթից մոլլա Խալիլի ազանի^[1] սուր ելևէջները քարասիրտ մուսուլմանի սիրտն անգամ բորբոքում էին աստվածային հրով։ Բարեպաշտն երբ խորին ջերմեռանգությամբ սալավաթ^[2] էին քաշում իրենց երեսին, նամազ^[3] էին անում և, մասճիթների ավազանների մոտ կկզած, դեաստամազ^[4] էին անում։ Ամենքը փառաբանում էին

1. Մոլլայի կոչը-մուսուլմաններին աղոթքի հրավիրելը
2. Սալավաթ նշանակում է այն, երբ մուսուլմանները Մահամմեդին հիշելիս, իրենց աջ ձեռքով շփում են
3. Աղոթք
4. Լվացումն: Մուսուլմանները աղոթելուց առաջ լվանում են իրենց երեսը, բազուկները, ոտները: Այս արարողությունը անվանում են «դեաստամազ»