1904 թ․ ամառը, կիրակի առավոտ, Ռուսական քաղաք։ Բանվորական թաղամաս։ Նեղ փողոցով վազվզում են երեխաներ։ Ցածլիկ ու փոքր տների առաջ, պատերի տակ նստած վիճում, խոսում են ծեր ու ջահել բանվոր-բանվորուհիներ։ Աննան և Անտոնը նստած են իրենց պատի տակ։
ԱՆՆԱ․― Ե՞ս եղա նրա անկման պատճառը, հա՞յրը, չքավորությո՞ւնը՝ չգիտեմ․․․ (Մտածում է) Նա մի խելոք, գթասիրտ աղջիկ էր․․․ Ինձ համար նա եղել է մայր, քույր․ ես միշտ թույլ ու հիվանդ, կարոտ եմ եղել նրա օգնությանը, նրա պաշտպանությանը։ Սակայն, չնայելով այս ամենին, նա տանջանքս ավելացրեց, կսկիծս անբուժելի դարձրեց․․․ (Սրբում է աչքերը) թաղամասում նրա պես գեղեցիկը, նրա նման խելացին չկա, հավատացեք, Անտոն․ բայց ինչ օգուտ․․․ դուք կարծում եք մյուս աղջիկները անարա՞տ են, վարքուբարքով մաքո՞ւր․․․ չէ՛, հոգիս, ես ամենքին էլ լավ գիտեմ, բայց նրանք խորամանկ են, զգույշ, իրենց պահել գիտեն, ապրում են փեսա ճարելու հույսով ու մտորումներով, իսկ Մարթան․․․
ԱՆՏՈՆ․— Թո՛ղ այդ տխուր մտածմունքը, Աննա։ Ինչ որ էլ պատահած լինի, Մարթային չի արատավորի։ Ով աչք ունի տեսնելու՝ կտեսնի։ Նա մի խելքը գլխին տղամարդու համար երջանկության աղբյուր կլինի։ Ո՞ւմ ինչ նրա անցյալը։ Սխալ անցյալը հարկավոր է մոռացության տալ, որ չպառակտվեն ներկան անսխալ պահող ուժերը․․․
ԱՆՆԱ․— Այդ միայն դուք եք այդպես ասում, միմիայն դո՛ւք։ Անցյալ գիշեր նա ինձ ասում էր․― «Մայր, Անտոնի այդ աստիճան ազնիվ վերաբերմունքը դեպի ինձ՝ ամաչեցնում, կատաղեցնում է ինձ, ճնշում է հոգիս։ Ուզում եմ գլխին մի խաղ սարքել, որ հիասթափվի, տեսնի ինձ իմ իսկական գույնով․․․»։ Տեսնո՞ւմ եք։ Դա լուրջ աղջիկը կասի՞։ Ես ձեզանից ինչպե՜ս գոհ եմ, վճարում եք կանոնավոր, օգնում, պաշտպանում եք, իսկ նա ինչե՜ր է մտածում։ Ուրիշ աղջիկ լիներ․․․ Էհ, ո՛ր մեկն ասեմ։
