սւծը մտրմնավորռղ գյոլզսւցա կերպարը, որն այլևս Ւսւմանյանի կամ ձովհաննիա* քանի հոպնատանյ ու տառապած գյոպացին չէ, այլ գայտի էհզոր զավակր։։ Ծտք– գարայա քրտինքով րնության թագը հլուսող այդ գյուղացոլ կրծքի տակ բաբա¬ խում Է հողի սիրտը, նրա քայլերից դղրդում Է մայր երկիրը, թեպետ ոյի խամրեր ծիլ միսկ գարշապարին տակ հսկաօւ Ւր արար լութ յամր նա մրցում Է աաածոա հեա։ ԱրԼՃ աոած Ճսւ1յւո|ւ& ւ|րա՝ ակոսների մեջ ցանում Է |ս|)&դ և օր&&Ոէք)յու&՝ «I* թանգների ե մարղկության համար։ Հայ գյուղացին իր Լայն մարղասիրությամր, հուժկու մարմնով և արիաւթյաոէթ Հարազաա Է աՀեթանոս երդերտ֊ի հերոսներին։ Հայրենի րնությունը վարձատրասէ Է աջխաաանքր, արդարացնում նրա հէոյսր։ Ուրեմն արժե աքնել ե աշխատել ապա– աագրված հայրենիքում։ Ահա մի գաղափար, որ դրված Է ինչպես Աիամանթոյի 9 Հայրենի հրավերս֊ում, նայնպես Էյ «Հացին երդ»֊ումէ Վարուժանը հողի և մարդու պոեզիան վերաստեղծում Է աննախաղեպ արվեա- աով։ Ահա «ցաըյաններն աշխարհաչափ*, որոնց միշից արծաթ գերանդին ոսկի Է հանոսէ* հնծված կակաչներն >րյււ(|»|Ո^։ Գրանից հաներ գաոնամ Է հրագայն յիհւ Ահա ոայչերր, որ արև ա հրդեհ են տանում՝ քրտինքի ու հայսի հեղեղներ։ Ահա ոուրենոյան արվեստով վրձինված կաչերի գիշերր. աոազերի մեշ լողամ ( քԱ 1ւաէթյու(|է, ծդըիդները երդում են, նայադներր հարսանիք են անամ։ Օայլի փքա ֆնաե Է հոտազը, իսկ դեղի կատարին՝ հարսը, որ ծոցիկը րացել Է պեփյաոին, սաթ կպարպի Հարդգողր իր կաթր սափոր աո սափոր»։ Ռամ անտիկ ական գայները միահյասվամ են աոարկաների ռեալ ձեերի հեա* Գյազական աշխատանքի պատումները ներթափանցվում են մարդկային ապրումնե¬ րով, ժողովրդական կյանքի մաքրության ն սրբաթչան լայսով։ «Հացին երդի» սյումեն և գաղափարը զարգանամ են նկարչական ե երաժշտա¬ կան սկզբունքների միասնությամբ, որի ակունքը նայնպես թանարվեստն Էէ Հտա– կապես ուշագրավ Է հասուն արաերի համանվագր՝ մեղմ մոաիվներիք մինչև մա– շեգնությոձէ, որ ստեղծում Է ցորյանների ալեծփանքի գոլ նային և հնչյունային խա– ղի հրաշապատումըէ «Հուշիկ֊հուշիկ» արթնացող և հետզհետե սվարարող» ցորյան– ների Էպիկական պատումներով րացվում է հովից օրորվոզ արաերի բնանկարր ե աստի ճան արար փոխարկվում ալեծուփ ծովերէրւ Հեթանոս թեմայի զարգացումը <րՀացին երգ»–ում կատարվում է ժողովրդական ակսւնքներում խորանալով։ Ակնրախ է դառն ում հայրենիքի ճակատագրով ապրող քերթողի նպատակաղրում ը ա դգալին գրականութիւնը հարստացնել բանարվեա֊ աում մարգարիտներ պրպաելով», նաև «ուրիշ ցեղերու գոհարները բերել, սփոել մեր . գրականության ածուներուն մեջ»^։ Դեո Գանտի, համ ալս արան ում ոովորեյիո .բանաստեղծը գրում էր, «Մենք այնքան մեծ ենք՝ որքան ոք հողեն կխմենք մեր զգացումները^*։ Վազ տարիներիք Վարուժանին գրավեչ Է. գավաոը, սւր Ժոզովրգի հեթանոս ոգու պամրողչությունը կուպրիս։ Նա Հմայվել ժողովրդական խըգերի «իրապաշտական արվեստով», սեղմությամր, ձևի ե րավանղակության ներդայնակությամր, արանք «Մեհյան», Կ. Պոլիա, Էէ 47։
- •. Դերենիկ ձիղմեէյան, Դանիել Վարուժան» , Գահիրե, է $95 (1$08֊ի հայեմ֊
թէր, Գաէնտ, Դ* ւՏիզմեճյանին դրած նամակը)։ , 211
