բանաստեղծությունը, թայց կրում է այլ բնույթ և վերաբերում է հայերի վիճակին» (Երվանդ Շահազիզ, Սմբատ Շահազիզի կենսագրությունը, 1944, էջ 75)։ Ահա՛ Դոբրոլյուբովի այդ բանաստեղծությանը.
|
(Н. А. Добролюбов, Полное собрание сочинений в шести томах, том шестой, Сатира, стихотворения, рассказы, дневники, М., 1939, с.272).
15 ...Ոսկե գրքույկն Եղիշեի... — Այսինքն, Եղիշեի «Վասն Վարդանայ և Հայոց պատերազմին» երկասիրությունը։
Գերի հայի աղոթքը
(էջ 268)
Առաջին անգամ տպագրվել է «Լևոնի վիշտը...» ժողովածուում (էջ 222), ապա՝ խորհրդային տարիների ժողովածուներում։
14 Հեսու, Մովսես մեզ ուղարկի՛ր...—Հեսուն և Մովսեսը աստվածաշնչական կերպարներ են, հին հրեական մարգարեներ (տե՛ս նաև «Լևոնի վիշտը» պոեմի III գլխի 244-րդ տողի ծանոթագրությունը)։
16 ...Ավետյաց մեզ տանեն երկիր:- Ավետյաց երկիրը Պաղեստինն է, որն, ըստ ավանդության, աստված խոստացել էր տալ հրեաներին որպես ժառանգություն։
26 ...Գրիգոր, Ներսես, Մեսրոպ, Սահակ... — նկատի ունի Գրիգոր Լուսավորչին, Ներսես Մեծին, Մեսրոպ Մաշտոցին և Սահակ Պարթևին։
Այն երազ էր
(էջ 270)
Առաջին անգամ տպագրվել է «Հյուսիսափայլի» 1864 թ, 10-րդ ամսատետրակում (էջ 607), ապա՝ «Լևոնի վիշտը...» Ժողովածուում (էջ 223) և խորհրդային տարիների ժողովածուներում։ «Լևոնի վշտում» բանաստեղծությունը թվագրված չէ, մինչդեռ «Հյուսիսափայլում» որոշակի նշված է. «1864 թ., հուլիսի 15, Բոգորոդսկ։