եթե նույնիսկ չլիներ այն առանձնահատուկ արժեքը, որ ունի այդ գրականությունը։
Հայ ընթերցողը պետք է ունենար իր գրադարանում հայերեն լեզվով բոլոր ռուս գրողների գրվածները` և՛ Գոգոլի, և՛ Պուշկինի, և՛ Տոլստոյի, և՛ Չեխովի — գոնե նրանց «լավագույն» գրվածների ժողովածուները, բայց, իհարկե, ոչ այնքան «խիստ» ընտրությամբ, ինչպես ժլատ ընկերությունն է արել Տոլստոյի և Դոստոևսկու գրվածներից: Իզուր են կարծում շատերը, որ այդ գրքերն ընթերցողներ չեն ունենա։ Գուցե դրանք ավելի շատ ընթերցողներ ունենան, քան հայ հեղինակների գրվածները։
Չի կարելի պահանջել հայ ընթերցողից, որ Րաֆֆիով և Պռոշյանով սնվի։ Որքան և բարձր գնահատելու լինենք մեր հեղինակներին, այնուամենայնիվ նրանք չեն կարող բավարարություն տալ ընթերցողին։ Եվ ոչ միայն մեր գրականությունը, ռուս գրականությունը չի գոհացնում ռուս ընթերցողներին, և թարգմանական գրականությունը Ռուսաստանում աճում է և առաջ է գնում հսկայական քայլերով։
Եվ ո՞վ կարող է ուրանալ թարգմանական գրականության ահագին նշանակությունն ազգային գրականության զարգացման համար։ Թեկուզ հենց Ռուսաստանում այդ ազդեցությունը շատ է մեծ և պետք է ուսանելի լինի մեզ համար։ Այդ ազդեցությանը նվիրվում են բազմաթիվ գիտական հետազոտություններ՝ այնքան անհերքելի է այն և նշանակալից։
Եվ մեր գրականության զարգացման ամենամեծ գրավականը թարգմանական գրականության զարգացումը մեզանում։
Թարգմանական գրականությունը կլայնացնե ընթերցողի աշխարհայացքը, շնորհիվ նրա աճում է ընթերցողի գրասիրությունը և հետաքրքրությունը, զարգանում է ընթերցողի ճաշակը։
Գրականագետն ավելի ուշիմ է լինում դեպի իր գործը, և հասարակությունը սովորում է տարբերել Շիրվանզադեին՝ Ատրպետից, Հովհ. Թումանյանին` Հարություն Թումանյանից, առաջինի «Սասունցի Դավիթ»-ը՝ Գր. Բալասանյանի «Սասունցի Դավիթ»-ից։
Ինչ ասել կուզի, թե որքան մեծ է թարգմանական գրականության ազդեցությունը լեզվի զարգացման համար։
Այդ գործով հիրավի որ պետք է զբաղվի մի հիմնարկություն:
