Էջ:Vrtanes Papazyan, Collected works (Վրթանես Փափազյան, Երկեր).djvu/18

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված է

որ մարդը այդպես է ծնվել, այդ է նրա կյանքը, և որ իրեն նման մարդիկ ստեղծված են գործելու միշտ աղայի համար։

Բայց մի օր ամեն բան փոխվեց։ Մի երեկո, երբ տուն էր եկել և ուզում էր քնել, հանկարծ հրաշալի ձայներ հասան ականջին. ձայներ, որոնք դուրս էին գալիս աղայի բնակարանից։

Նա չէր մոտեցել երբեք այդ սենյակներին. մի տեսակ պատկառանքով էր նայել նրանց վրա. արգելել էին մոտ գնալու, և այժմ չէր հասկանում ոչինչ։ Բայց գիշերը մութ էր, և սենյակների բաց լուսամուտներից դուրս ժայթքող լույսը գրավեց նրան։

Ծածուկ, սողոսկելով մոտ գնաց, բարձրացավ, ներս նայեց ու շլացավ։ Մի՞թե այնտեղ եղած արարածները մարդիկ էին։ Եվ եթե նրանք էին մարդիկ, ապա իրե՞նք ինչ էին, ի՞նքն ինչ էր…

Այս միտքը տակնուվրա արավ նրան։ Ուրեմն դեռևս իր եղբայրների մեջ չէր գտնվում, նրանց մեջ չէր, որ ընկել էր։ Զգում էր, որ այնտեղ, սրահում եղած սպիտակամորթ, լույսով ողողված արարածները պիտի լինեին իր եղբայրները և ոչ թե այն թշվառները, որոնք ամբողջ օրը արևի տակ սևանալուց, քրտնելուց, տանջվելուց հետո երեկոյան մի կտոր չոռ հաց էին կրծում և քնելու գալիս մի բուռ հարդի վրա։

Մտախոհ՝ հեռացավ նա սենյակներից և երկար թափառեց աննպատակ։ Չէր կարողանում որոշել՝ ի՞նքն էր անասուն, թե՞ այդ սրահի արարածները մարդիկ չէին, այլ ավելի բարձր արարածներ։ Այդ անհավասարությունը նա չէր ըմբռնում։

Եվ երբ քնելու էր գնում, հարցրեց բանվորներից մեկին.

— Ովքե՞ր են սրահում, մարդի՞կ են…

Բանվորը ծիծաղեց դառնությամբ։

Իհարկե մարդիկ էին, խո գայլեր չէին։

Մարդի՞կ… ուրեմն ինքը որո՞նց մեջ էր ընկել, ուրեմն բանվորներն ի՞նչ էին։ Խաբվե՞լ էր արդյոք։ Եվ իսկապես, մի՞թե այդ թշվառ արարածները նման էին այն վերևի առողջ, զվարթ, ժպտուն դեմքերով և շքեղ հագուստներով անձերին, որոնք նստել էին անուշ կերակուրներով սեղանի առաջ, վայելում էին երկնային երաժշտություն…

Երկա՜ր, շատ երկար մտածեց, և դառնությունը համակեց նրան։

Երկրորդ օրը այդ միտքը չհեռացավ նրանից։ Գործում էր, բայց մտածում։ Կեսօրվա մոտ նորից մոտ գնաց իր ընկերներից մեկին և հարց֊րեց.

— Իսկ դո՞ւք, մե՞նք… մի՞թե մենք էլ մարդիկ ենք։

— Իհարկե,— պատասխանեցին նրան,

— Ինչո՞ւ ուրեմն նրանց նման չենք, նրանց կերածը չենք ուտում,