մերկ մասն էլ լավ սևացած, ուրիշները մուր թքելով… աշխատում էին, արագ աշխատում…
Քսան հոգի էին. մի թուրք կապալառուի մշակները։ Բոլորն էլ թուրքահայեր։ Թողած տունուտեղ, կին ու որդի, վաղուց էր, որ նրանք այնտեղ էին և մարգանեցի փոշի էին կուլ տալիս։
Մկոն էլ նրանց հետ էր, իր հորեղբորորդի Ակոյի հետ։ Մեծ շոգենավը կաթսան վառել, շոգի էր ճնշում. բեռնվել էր. մի ժամ ևս և մտադիր էր դուրս գնալ դեպի ծովը: Պատյանը սարսռում էր շոգու ճնշումից, իսկ լայն ծխնելույզը թանձր ծուխ էր ժայթքում։ Նավի կամուրջի վրա կանգնել էր անգլիացի գեր նավապետը, ծխամորճը բերնի անկյունին, հափրացած աչքերով դիտում էր մշակների աշխատանքը և հազիվ, ուրեմն, շարժում էր գործում՝ տեսնելու համար, թե շա՞տ էր մնում ամբարի լցվելուն։
Նավահանգստի ներսում ջրերը խաղաղ էին. քարե նավամատույցի վրա կենդանություն կար։ Դեմ առ դեմ, ավազոտ ափին ձկնորսները վահանաձկեր էին փռել արևի դեմ, իսկ նոցա գլխի վրա թռչունները խուլ ճիչեր արձակելով՝ իջնում֊բարձրանում էին։
Թուրքահայերն աշխատում էին. պարբերական արագ և միակերպ աշխատություն։ Չէին խոսում։ Հազիվ երբեմն լսվում էր ընդհատ բառեր, կարճ, կտրուկ հրամաններ, որոնք ուղղվում էին մշակներին՝ քիչ հեռու կանգնած վերակացուի կողմից։
Այդ բոլորը կատարվում էր պատի այն մասում, ուր երկաթուղու գիծը հասնելով, շոգենավի համար վագոններով մարգանեց էր բերել կանգնեցրել։ Պատի վերևի մասը դատարկ էր։
Երբ բավական կրել էին, Ակոն կանգ առավ և դառնալով հորեղբորորդուն ասաց.
— Կարծեմ կեսօրը մոտ է։
— Հա՞— արեց միայն Մկոն և գործը շարունակեց։
Շոգենավից քիչ հեռու խարսխել էր հունական մի առագաստանավ. նրա մեջ նավապետի ընտանիքը այժմ բազմել էր հովանոցի տակ և ճաշում էր. կերակուրի հոտը բուրում-հասնում էր մինչև աշխատավորները։ Իսկ մարգանեցի սև փոշին հոսում էր դեպի մշակների բերանը, քթածակերը։ Երբեմն թքում էին, սևացած թևերով սև ճակատի սև քրտինքը սրբում, որ ծորում էր մինչև մարմնի խորքերը։
— Պարտքիցդ շա՞տ է մնացել,—հարցնում էր այդ միջոցին Ակոն Մկոյին, կամենալով մի բան խոսել։
Ակոն տրամադիր չէր, բայց ցուցամատը աղեղնաձև ծալեց և նորանով
