Այդ կերպով էին գգվում նրանց, գովասանում համերգը։
Եվ եղավ, որ մի օր վանդակի դուռը բաց մնաց մի ամբողջ օր բաց։
Զարմացան թռչունները, երբ տեսան այդ զարմացան և իրար նայեցին։ Երկուսի մտքի մեջ էլ ծնել էր, որ այդ լայն բացվածքից կարող էին դուրս գնալ և այլևս գերի չմնալ։
Դո՛ւրս գնալ։ Բայց ո՞ւր. ի՞նչ կար արդյոք այդ անհուն տարածության մեջ, այդ պսպղուն, շողշողուն աստղերի կողմը, այդ արծաթազօծ լույսի տակ։
Շարժվեցին, թառից ցած իջան միմյանց ետևից և մոտ գնացին դռնակին։ Բայց չհամարձակվեցին դուրս ելնել, գլուխնին միայն քիչ դուրս հանեցին և վեր նայեցին։
Որքա՜ն աստղեր… Իսկ լուսի՜նը, նրա սփռած լույսի մեջ երևցող տների ցից-ցից տանիքնե՜րը, քամուց շարժվող ծառերի կատարնե՜րը…
Դուրս չելնե՞լ արդյոք։
— Գնա՛նք,— շշնջաց էգը։
Բայց չշարժվեցին տեղից. վախենում էին։ Երկուսն էլ հիշեցին վանդակի կողքից սուրալով անցնող մեծ հրեշ թռչուններին ու նրանց անհագ, վայրենի հայացքները։ Հիշեցին մանավանդ խորամանկ կատվին։
Եվ սակայն բաց դուռը գրավում էր, ազատ օդը, շողշողուն երկինքը փորձում էր նրանց…
— Պիո՛ւ, պիո՛ւ, կի՛վի, կի՛վի…
Ճնճղուկ էր. երբե՛ք վանդակ չտեսած, պապերով ու նախնիքներով գերության չենթարկված ճնճղուկ։
Կանգնել էր պատշգամբի ձողին և վանդակի ներսն էր նայում։
Այդ ի՞նչ էր — երկու թռչուններ էին այնտեղ, և այն էլ ազնվականներ, դեղին մեծություններ։
Եվ տես մեկ ինչպե՜ս կծկվել–կպել էին իրար՝ երկաթե վանդակի մեջ պարփակված։ Կերակուր էլ ունեին։ Ապա մեկ տեսնենք ի՞նչ են ուտում այդ գերի մեծությունները։
— Կի՛վի, կի՛վի…
Եվ նա թռավ վանդակի գլխին ու նստեց երկաթե ցանցավոր տանիքի վրա։
— Բարև, ձե՛րդ ազնվություններ. ինչո՞ւ եք կծկվել այդ շրջանակի մեջ։
Դեղձանիկները վեր նայեցին։ Ոչինչ. ճնճղուկ էր միայն, ստոր տեսակի լեռնական մի թռչուն։
— Ա՛հ, ա՛հ,— շարունակեց ճնճղուկը,— այդ ի՜նչ ազնիվ կերակուրներ էլ ունիք. վանդակի մե՜ջ այդպիսի կերակուրներ…
Այն ժամանակ դեղձանիկ-արուն վեր նայեց և ասաց.
— Մենք կուշտ ենք. այս կերակուրը զզվեցրել է մեզ. կուզե՞ս, եկ կեր։
— Շնորհակալ եմ,— ծիծաղեց ճնճղուկը,— երբեք չէի ցանկանա վանդակ մտնել, նույնիսկ եթե ինձ թագավորություն տային այնտեղ… Մի՞թե դուք հանգիստ եք դրա մեջ… Ես իմ ազատ օդն ու լեռները չեմ փոխի ձեր ամբողջ հանգստության հետ։
— Մի՞թե այդքան լավ է լեռներում և դրսում, ճնճղո՛ւկ,— հարցրեց էգը ներսից։
— Լա՜վ…— ծիծաղեց զվարթությամբ ճնճղուկը,— ո՛չ միայն լավ է, այլ հրաշալի, տիկին։ Մեկ նայեցեք է՜է՜… Բարձրում, երկնքի կապտության մեջ այդ սևին տվող արտույտները տեսեք ինչպե՜ս են ճախրում, ինչպե՞ս ճլվլում, պարում։ Չե՞ք զգում ծաղիկներից՝ զեփյուռի ժողոված ու բերած բուրմունքը։ Իսկ արև՞ը, տեսեք ինչպե՜ս պայծառ ու տարք՝ լուսավորում է, ամեն բանի կյանք ներշնչում։
— Իսկ եթե հանկարծ զեփյուռը փոթորկի փոխվի՞, արևը ծածկվի և անձրև տեղա՞…
— Բա՞հ… երևի ձեր փայլուն հագուստների մասին եք հոգում։ Մի՞թե ծառի խոռոչ, ժայռի ստորոտ և կամ այլ թաքստոց քիչ կա։ Ապա ծխնելույզների գագաթնե՞րը, ապա բույնե՞րը— այնքան տաքուկ, այնքան փափուկ ու ապահով…
Էգը թոթվեց իրեն և մոտեցավ դռնակին։
Այն ժամանակ ճնճղուկը նկատեց, որ վանդակը բաց էր։
— Տե՜ր աստված,— աղաղակեց նա,— հիմա՞ր եք դուք, ահա դուռն էլ բաց է, ինչո՞ւ եք ուրեմն կծկված մնացել, դո՛ւրս եկեք, գնանք ինձ հետ ընկերներիս մոտ, այնտեղի ձորում, սիրուն առվակների եզերքին, թփիկների տակ լողացեք, զովացեք, ազատ օ՛դ շնչեք…
— Ուրեմն այդքան լավ է, հա՞, այնտեղ՝ ձորում,— հարցրեց նորից էգը։
— Բայց այո՛, տիկին։ Մի՞թե չէիք կամենա, օրինակ, մեկ բարձրանալ մի ծառի վրա, նստել տերևների շուքի տակ, ապա թափահարել թևերը, սլանալ վեր, օդը ճղել, օրորվել-ճախրել, իջնել արտը, մտնել հացահատիկների մեջ, կտցահարել–կշտանալ և երբ հոգնած ես, գնալ
