ոչ ոք կը համարձակէր անոնց հոշտ[1] ըսելու։ Շնորհիւ ռուսիաբնակ Նշան աղային, որ այդ գիւղացի էր, Խարաճի օղլուն հեռացուցին այդ գիւղէն։
Ահա այդ չարչարուած գիւղին էր, որ մօտեցէր էինք. խումբը կեցուցի և ես մենակս գացի. երեք այր մարդ միայն մնացեր էին. ինձ ծանօթ տան մը դուռը՝ զարկի, որուն տէրը մնացեր էր 18 տարեկան Սարգիս անունով պատանի մը։
— Մեզ կընդունի՞ ք, հարցուցի։
— Տունը ձերն է, ղո՜ւրպան, պատասխանեց, ձեզ չընդունիմ՝ ալ ո՞վ պիտի ընդունիմ։
Անմիջապէս հարսները արթնցուց, որոնք օճախը վառեցին. մեր խումբը ամփոփուեցաւ և հոդ կերակրուեցանք ու քնացանք։ Հետևեալ կէս օրին արթնցանք. ոչխար մը կարմրցուցած և մեզի համար պատրաստած էին 2 — 3 օրուան պաշար։ Ուզեցի վճարել, բայց Սարգիս դրամը մերժեց։
— Ձեզմէ՞ ալ դրամ պիտի վերցնեմ, տունը ձերն է, երբ ուզէք, կրնաք նորէն գալ, միշտ մեր դուռը բաց է ձեզ համար, եթէ չի մեռնիմ…
ՄեկՆեցանք շնորհապարտ սրտով. մեր երթալիք տեղը անորոշ էր. աստղերուն նայելով, կուղղուէինք դէպի արևելք։ Լուսաբացին հասանք Գոտնիի լեռը։ Լեռը շատ բարձրադիր ըլլալուն իր առաջքը կը պարզուէր Սեբաստիոյ արևելեան դաշտը մինչև Զառա, մինչև Հապէշի լեռները, և կը տեսնէինք այդ վայրերուն մէջ կատարուող բոլոր անցուդարձը։ Հոն մնացինք ղըզլպաշներու ուխտատեղին եղող քարայրը, որ շատ բարձրն էր, որովհետև ղզլպաշները ուխտատեղի կընտրեն ամենաբարձր գագաթը։
Կէս օրէ ետքը թիւրք դեռատի հովիւներ եկան այն կողմերը. անոնք մեզի չի նկատեցին, բայց մենք մեր թագստոցէն զիրենք կը լսէինք. կը խոսէին իրենց կրած նեղութիւններուն, չարչարանքներուն վրայ։ Իրենց շունը զգաց մեր ներկայութիւնը և կը հաջէր։ Այդ միջոցին սարսափելի կարկուտ մը սկսաւ տեղալ, գետինը ամբողջապէս ճերմկեցաւ և հովիւները փախան գացին։
Երեկոյին երկու տղաք ղրկեցինք Գոտնի գիւղ, որ թառայի գայմադամութեան կը պատկանի, բայց չի յաջողեցան գիւղը մտնել, որովհետև ոստիկաններով լիքն էր. կառավարութիւնը իր պաշտօնեաներուն թոյլ տուած էր ամեն ինչ փճացնել, և սարսափելի դրութեան մէջ էին խեղճ գիւղացիները։ Երկրորդ օրը ստիպուեցայ ես ինքս անձամբ երթալ,
- ↑ Հոշտ—շունը վռնդելու բացականչութիւն է։
