Jump to content

Էջ:Zabel Yesayan, Traveling of Murad.djvu/62

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

ունէի և մտքովս որոշած էի ծրագրիս բոլոր մանրամասնութիւնները․ իմ պնդումիս վրայ համակերպեցան և օգոստ․ 7-ին ճամբայ ելանք այդ ուղղութեամբ։

Ճամբաներուն անծանօթ էինք և առաջնորդ չունէինք․ առաւօտները բարձր տեղ մը կելլէինք և հեռադիտակով որոշելէ ետքը մեր ճամբան դէպի արևելք՝ իրիկունը կը ճամբորդէինք, որովհետև միայն գիշերները կը քալէինք։ Այս կերպ յառաջանալով, վեց օրէն հասանք Կիւրլէիւք՝ չէրքէզներու գիւղին վերևը։ Հոն քարերու ներքև թագնուած էինք, երբ տեսանք, որ լաւ զինուած երկու ձիաւորներ կուգան․ այդ ճամբաները նոյնիսկ սոորական ժամանակ անապահով են․ հասկցանք, որ կասկածելի մարդիկ են․ կիրճ մը կար, ուրկէ պիտի անցնէինք, գացինք բերանը բռնեցինք և անոնք մեր գիրկը ինկան Զինաթափ ընելէ ետքը իբր ժամտարմա հարցաքննեցինք զիրենք․ ասոնք Ռիւշտի պէյի ձիաւորներէն էին և Օլթիի կռիւներէն փախեր էին․ կը պատմէին Դերճանի և Երզնկայի դաշտերուն մէջ հայերու կոտորածները, որոնց մասնակցած էին․ թալլեր, սպաններ, բռնաբարեր էին․ այդ բոլորը կը պատմէին, կարծելով, թէ իրենց վիճակը պիտի թեթևնայ, քանի որ մեզ թիւրք ժանտարմաներ կը կարծէին։ Տղոցը ըսի, որ տանեն զիրենք ու կարգադրեն հարկ եղածը։ Իրենց խուրջինները բացինք և մենք, որ երեք օրէ ի վեր սոված էինք, լաւ ուտելիք գտանք, վերցուցինք նաև իրենց հրացանները, զէնքերը, ժամացոյցները, դրամը և հագուստները, իսկ ձիերը տարինք, բարձրութենէն վար գլտորեցինք․․․

Երեկոյին (օգոստ․ 15-ին) ճամբայ ելանք և երկու գիշեր քալելով, հասանք Գոտնի գիւղի ակերուն վերևի մաղարաները։ Սնունդի պակասոլթենէն կատարեալ ուժասպառ էինք, իսկ սնունդ առանց կռուի ձեռք ձգել կարելի չէր։ Նշանը, Մելիքը, Յովնանը ուղարկեցինք Կամիս գիւղի կողմերը, որպէսզի երթան, մէկ երկու հատ մսացու բերեն։ Անոնք գացին, իսկ մենք իջանք լեռնէն և սկսեցինք հացահատիկներ հաւաքել։

Կէս գիշերին հրացանի ձայն եկաւ այն կողմ էն, ուրկէ տղաքը գացած էին․ այդ բանը մեզ կասկած ներշնչեց, բայց սպասելէ ուրիշ ճար չունէինք․ այդ միջոցին 3 կոտի չափ ցորենի հացահատիկ պատրաստած էինք, սկսանք աղանձ պատրաստել թիթեղե այ սաճի վրայ։

Տղերքը վերադարձան լուսաբացին մօտ․ հետերնին միայն մէկ գառ բերած էին։ Ահա թէ ինչ պատահած էր։ Կամիսի մօտերը յանկարծ երկու ձիաւոր կը կրակեն տղոց վրայ․ Նշանը առաջին ձիաւորին կը զարնէ, որ կիյնայ, երկրորդը կը հասնի, անոր ալ կը զարնէ և կսպաննէ, թշնամիին հրացանները վերցուցեր էին և մեզ մօտ բերին։ Գառը եփեցինք,