Jump to content

Էջ:Zabel Yesayan, Traveling of Murad.djvu/83

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

տխուր, սակաւախօս, արթուն և կարգապահ մարդ մըն էր։ Երկրորդ հայը փոքրիկ երիտասարդ մըն էր: Մարզուանցի Կարապետը չէր խօսիր, բայց իր դէմքի արտայայտութիւնով իր հիացումը կը յայտնէ մեզի։

Իսթիլ մեզ հրաւիրեց իրենց բնակած գիւղը Մ․․․։ Գնացինք Ք․․․–ի տունը, ուր առանձին սենեակ մը յատկացուցին խմբապետին, Վասիլին և ինձի։

Ք․․․ շատ թուխ, չոր կազմուածքով, միջահասակ մարդ մըն էր՝ 42 տարեկանը անց. անիկա խորապէս զզուած էր Թիւրքիայէն. բոլոր աւազակապետները, փախստականները իրեն տունը ապաստան կը գտնէին. կըսէր, թէ բաժակը լեցուցած է այլևս ու ամեն համբերութիւն՝ սպառած: Առաջարկեց մեզ, որ մնանք մինչև որ ռուսները հասնին — կռուենք և միասին հեռանանք, կըսէր շարունակ։

Իր մօտ պահած էր 10—12 տարեկան հայ հովիւ մը, որ կը չարչարուէր իր հինգ տարեկան, երես առած տղուն ձեռքէն։

Միւս օրը ես կրկին հիւանդացայ տիֆով. հիւանդացան նաև Ոսկեհանը, Պաֆրացին և Հերեկցին, վարպետ Օվակիմի ընկերը։ Ամեն տեսակ հոգատարութիւն կը վայելէինք, բայց իմ վիճակս հետզհետէ կը ծանրանար։ Գիշերը վրայ հասաւ. Դ․․․ գիւղի Վ. իմացեր էր իմ հիւանդութիւնս և մտահոգ էր։ Շարունակ սիրտս ետ կու գար, աչքերս մթնեցին ու գլուխս կարծես ծանր բեռան մը տակ ճնշուած էր։ Եօթներորդ օրը բոլորովին ուժասպառ և ինքնակորոյս վիճակի մէջ էի։ Վ. բժիշկ բերաւ։ Բժիշկը զիս քննեց, ըսաւ, թէ վտանգը անցուցեր եմ. յոյն բժիշկը միջահասակ, թխադէմ, մոխրագոյն մազերով լուռ և մտածկոտ մարդ մըն էր, կարծես մեզի պէս դէրդոտ. խոստացաւ դեղ և այլն ուղարկել։ Հինգ ոսկի տուինք իբր վարձք, անիկա մերժեց։

— Կուզէք մեզ անպատուե՞լ, ըսաւ, միթէ չե՞մ կրնար այդքան մը ծառայութիւն ընել։

Արդարև անիկա յօժարակամ էր ոևէ ծառայութիւն ընելու։ Կէսօրին դեղերը հասան. Ք.֊ի աղջիկը, որ 18 տարեկան, նրբակազմ և գեղեցիկ օրիորդ մըն էր, մեզ կը խնամէր գիշեր, ցորեկ մեծ հոգածութեամբ։ Երբ քրտնած ըլլայինք, եղբօրը ճերմակեղէնները կուտար, որ փոխուենք. մեր մօտ նստած կը կարէր, կը կարկտէր մեզ համար և մեզ կը ծառայէր, երբ հարկ ըլլար, մեծ փութաջանութեամբ և զուարթութեամբ։

Մեր դրամը սպառած էր. որոշեցինք մէկ քանի ընկերներ ղրկել, որպէսզի ոևէ ձեռնարկ մը ընելով, դրամ ձեռք բերեն։ Ընտրեցինք 22 հոգի, որոնց 18֊ը հայ, 4֊ը յոյն էին։ Ասոնք վեց օրէն վերադարձան.