սակցության համագումարը ԿՎՀ է ընտ– րում երեք մարդուց, Կենտկոմի հետ նույն ժամկետում։ Համագումարը միաժամա– նակ Կենտկոմին հանձնարարեց այդ փաս– տաթղթի հիման վրա համապատասխան կանոնադրություն մշակել տեղական ԿՎՀ–ների մասին։ Սկսած ՌԿ(բ)Կ XII համագումարից կուսակցության բոլոր հա– մագումարներում լսվել ու հաստատվել են ԿՎՀ–ի հաշվետվությունները, անցն աց– վել նոր կազմի ընտրություններ։ Հանձնա– ժողովի թվական կազմը, կապված յու– սանդամների քանակական աճի և գործի ծավալի մեծացման հետ, աճել է։ ՍՄԿԿ XXVI համագումարում (1981) ընտրված ԿՎՀ բաղկացած է 75 մարդուց։ Գրկ․ Սովետական Միության կոմունիստա– կան կուսակցության կանոնադրությունը, է?․, 1977։
ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ԿՈՄՈՒՆԻՍՏԱ– ԿԱՆ Կ ՈՒՍ ՍԿՅՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐ, կուսակցության բարձրագույն մարււին։ Հրավիրում է Կենտկոմը ոչ պակաս քան հինգ տարին մեկ անգամ։ Հրավիրումը և օրակարգը հայտարարվում են համագու– մարից մեկուկես ամիս առաշ։ Արտահերթ համագումարներն հրավիրվում են ՍՍԿԿ Կենտկոմի նախաձեռնությամբ կամ կու– սակցական վերջին համագումարում I եր– կայացված կուսակցության անդամների ընդհանուր թվի առնվազն մեկ երրո ւդի պահանջով։ Համագումարը վավերա1 ան է համարվում, եթե նրանում ներկայացված է կուսանդամների առնվազն կեսը։ ՍՍ՜ԿԿ համագումարը լսում և հաստատում է 1[ու– սակցության Կենտկոմի, Կենտր․ վերսս ու– գիչ հանձնաժողովի (ԿՎՀ) և կենտր․ մյուս կազմակերպությունների հաշվետվութրււն– ները, անհրաժեշտության դեպքում վերա– նայում, փոփոխում և հաստատում է ւ ու– սակցության ծրագիրն ու կանոնադլ ու– թյունը, որոշում կուսակցության գիծը ներ– քին և արտաքին քաղաքականության հար– ցերում, քննարկում և լուծում կոմունիս– տական շինարարության կարԱորագւ ւյն հարցերը, ընտրում ՍՄԿԿ Կենտկոմն ԿՎՀ։ Ընտրությունները փակ (գաղտնի) քվեար– կությամբ են։ Համագումարի որոշումների կատարումը պարտադիր է կուսակցական բոլոր կազմակերպությունների կուաւկ– ցության անդամների և անդամության թեկ– նածուների համար։ Հիմնադրման ժամա– նակից (1898) ՍՄԿԿ ունեցել է 26 հաւ ա– գումար։ Գրկ․ Սովետական Միության կոմունիստա– կան կուսակցության կանոնադրությունը, Ե․, 1977։
ՍՈՎԵՏԱԿԱՆ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ԿՈՄՈՒՆԻՍՏԱ– ԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ (ՍՄԿԿ), XIX– XX դդ․ սահմանագծում Վ․ Ի․ Լենինի հիմ– նադրած ռուսաստանրսն պրոլետարիա– տի հեղափոխական կուսակցությունը։ Մնալով իբրե բանվոր դասակարգի կու– սակցություն ՄՍՀՄ–ում, մեր երկրում սոցիալիզմի հաղթանակի և սովետական հասարակության սոցիալ․, գաղափարա– կան, քաղ․ միասնության ամրապնդման շնորհիվ ՍՄԿԿ դարձել է սովետական ( ո– ղովրդի կուսակցությունը։ 1898-ից (I հա– մագումար) կոչվել է Ռուսաստանի ւ ո– ցիալ–դեմոկրատական բանվորական կու– սակցություն (ՌՄԴԲԿ), 1917-ից՝ Ռուսս ս– տանի սոցիալ–դեմոկրատական բանվորա– կան (բոլշևիկների) կուսակցություն [ՌՄԴՐ(բ)Կ]։ 1918-ի մարտին, կուսակցու– թյան VII համագումարում վերանվանվել է Ռուսաստանի կոմունիստական (բոլ– շևիկների) կուսակցություն [ՌԿ(բ)Կ]։ ՄՍՀՄ–ի կազմավորման կապակցությամբ կուսակցության XIV համագումարը (1925) ՌԿ(բ)Կ վերանվանեց Համամիութենա– կան կոմունիստական (բոլշևիկների) կու– սակցություն [ՀամԿ(բ)Կ]։ ՄՄԿԿ XIX հա– մագումարը (1952) ՀամԿ(բ)Կ վերանվա– նեց Մովետական Միության կոմունիստա– կան կուսակցություն (ՍՄԿԿ)։ ՄՄԿԿ–ն գիտ․ կոմունիզմի կուսակցու– թյունն է։ Նրա տեսական հիմքը մարք– սիւլւէ–ւենինիզմն է։ Ղեկավարվելով մարք– սիզմ–լենինիզմի տեսությամբ, ստեղծա– գործաբար այն զարգացնելով ու հարըս– տացնելով, ՄՄԿԿ իր ծրագրերում (տես Սովետական Միության կոմունիստական կուսակցության ծրագիր) յուրաքանչյուր պատմ․ ժամանակաշրջանի համար սահ– մանել է հերթական և հեռանկարային խնդիրները, սակայն մշտապես անփոփոխ է մնացել կուսակցության վերջնական նը– պատակը՝ կոմունիզմի կառուցումը։ ՍՄԿԿ–ն սովետական ժողովրդի մարտա– կան փորձված ավանգարդն է, որը կամա– վոր հիմունքներով միավորում է ՄՄՀՄ բանվոր դասակարգի, կոլտնտեսային գյուղացիության և մտավորականության առաջավոր, առավել գիտակից մասը։ Այն սովետական հասարակության ու սո– վետական պետության ղեկավար և ուղ– ղություն տվող ուժն է, միջազգային կո– մունիստական ու բանվ․ շարժման ան– կապտելի, բաղկացուցիչ մասը։ 1983-ի հունվ․ 1-ի դրությամբ ՍՄԿԿ շար– քերում կար 18 117 903 մարդ (17 40 5293 ՍՄԿԿ անդամ և 7 12 610 ՍՄԿԿ անդամու– թյան թեկնածու)։ Կուսակցության սոցիալ․ կազմը նույն ժամանակ հետնյալ պատկերն ուներ, բանվորներ՝ 44,1%, կոլտնտեսա– կաններ՝ 12,4%, ծառայողներ՝ 43,5%։ Երկրի չափահաս բնակչության մեջ ՍՄԿԿ անդամներն այդ նույն տարում կազմում էին 9,3%։ ժող․ տնտեսության ճյուղերում կոմունիստները տեղաբաշխված էին հե– տնյալ կերպ․ 1982-ին 73,3%-ն աշխատում էր նյութական արտադրության ճյուղե– րում, 26,7%–ը՝ ոչ արտադր․ ոլորտնե– րում։ ՍՄԿԿ–ն պրոլետարական ինտեր– նացիոնալիզմի, մեր երկրի ժողովուրդնե– րի եղբայրության, անխախտ բարեկա– մության կենդանի մարմնացումն է։ 1982-ի հունվ․ 1-ի տվյալներով ՍՄԿԿ^ի շարքե– րում կային ավելի քան 100 ազգերի և ազգությունների ներկայացուցիչներ, այդ թվում ռուսներ՝ 10 632 476, ուկրաինա– ցիներ՝ 2 846 112, բելոռուսներ՝ 667 865, ուզբեկներ՝ 411 282, ղազախներ՝ 343 971, վրացիներ՝ 294 847, ադրբեջանցիներ՝ 292 651, հայեր՝ 267 663, լիտվացիներ՝
