թի ու էության, աշխատողների համակող– մանի զարգացման ապահովման տեխ. հիմքն է: Այս արմատական փոփոխու– թյունները տեղի են ունենում արտադրու– թյան տեխնոլոգիայի որակական տեղա– շարժերի հետ օրգանական կապի մեջ՝ արտադրության էլեկտրիֆիկացման և քի– միացման բազայի վրա: Կ. ն. բ–ի կառուց– ման ընթացքում ձևավորվում և կատարե– լագործվում է սկզբունքորեն նոր տեխնո– լոգիա՝ էլեկտրոնային, ճառագայթային, կիսահաղորդչային, ուլտրաձայնային, քիմ., կենսաբանական, անթափոն ար– տադրության ևն: Գիտության նվաճում– ների շնորհիվ հնարավորություն է ստեղծ– վում անցնելու նախապես առաջադրված հատկություններով, նոր, անհամեմատ բարձրորակ նյութերի պլանաչափ արտա– դրության, կիրառել էներգիայի (ատոմա– յին, ջերմամիջուկային ևն) ստացման բարձրարդյունավետ եղանակներ: Արտա– դրության ավտոմատացման պայմաննե– րում մեքենային է փոխանցվում նաև ար– դյունքի անմիջական պատրաստման՝ ձևա– գոյացման ֆունկցիան, իսկ մարդը հիմ– նականում սպասարկում է սարքավորում– ները. փոխվում է արտադրության մեջ մարդու տեղն ու դերը: Հետևաբար պա– հանջվում են տեսական բարձր պատ– րաստականություն ունեցող որակյալ աշ– խատողներ: Արտադրողական ուժերում կատարված բոլոր փոփոխություններն իրականանում են ՍՄԿԿ–ի և սովեաական կառավարության կազմակերպական աշ– խատանքի շնորհիվ՝ արտադրության կա– ռավարման սոցիալիզմին բնորոշ ձևերի և մեթոդների օգնությամբ: Դրանք անփո– փոխ, քարացած չեն և Կ. ն. բ–ի ստեղծմա– նը զուգընթաց անընդհատ կատարելա– գործվում են: Ա. Աոաքեչյան
ԿՈՄՈՒՆԻԶՄԻ ՊԻԿ (մինչև 1962-ը՝ Ստա– լինի պիկ), ԱՍՀՄ ամենաբարձր (7495 it) լեռնագագաթը: Գտնվում է Պամիրում, Գի լռությունների ակադեմիա լեռնաշըղ– թայում: Լանջերը ծածկված են ֆիռնով և սառույցով: Դեպի Կ. պ. կատարվել է ավելի քան 580 վերելք (1972):
ԿՈՄՈՒՆԻԶՄԻ ՈՒՂԻՈՎ», երկօրյա թերթ: ՀԿԿ էջմիածնի շրջկոմի, ժողովրդական դեպուտատների շրջանային և քաղաքա– յին սովետների օրգան: Լույս է տեսնում 1964-ից, էջմիածնում: Հաջորդել է «Բամ– բակի համար» (1931–34), «Կոլխոզ ֆրոնտ» (1934–55), «էջմիածնի կոլտըն– տեսական» (1956–62) և «Կոմունիզմի ուղիով» (միջշրջանային, 1962–64) թեր– թերին: Լուսաբանում է արտադրական ձեռնարկությունների ու գյուղատնտ. միա– վորումների աշխատանքային գործունեու– թյունը: Կարևոր տեղ է հատկացնում ժո~ ղովուրդների բարեկամությանն ու պրո– լետարական ինտերնացիոնալիզմին, սո– վետական հայրենասիրության և երիտա– սարդության կոմունիստական դաստիա– րակության հարցերին: Լուսաբանում է շրջանի հասարակական, մշակութային և մարզական առօրյան, տպագրում բժշկ., իրավաբանական խորհուրդներ: Վ. Ջւսքարյան
ԿՈՄՈՒՆԻՍՏ» («KoMMyHHCT»), օրա– թերթ: ՀԿԿ Կենտկոմի, ՀՍՍՀ Գերագույն սովետի և ՀՍՍՀ Մինիստրների խորհրդի «Կոմունիաո» (Երևան) թերթի գլխագիրը օրգան: Լույս է տեսնում 1934-ից, Երևա– նում, ռուսերեն: Խմբագիրներ՝ Ի. Գալ– կին, Ա. Ղազարյան, Ա. Ռիզաե, Գ. Գրի– գորյան, Եվգ. Մելիքովա, Թ. Կատար– յան, Գ. Բեբոսոով, Վ. Սիրցև, Բ. Մկըրտ– չյան (1975-ից): Առաջին իսկ համար– ներից ակտիվորեն մասնակցել է հա– սարակության սոցիալիստական վերա– փոխման ՍՄԿԿ ծրագրի կենսագործմանը, աջակցել ինդուստրացման, գյուղատնտե– սության կոլեկտիվացման և կուլտուրա– կան հեղափոխության իրագործմանը հան– րապետությունում: Հայրենական մեծ պա– տերազմի տարիներին «Կ.» լուսաբանել է կուսակցության դերը հաղթանակի համար մղվող պայքարում, տպագրել հոդվածներ, ակնարկներ, թղթակցություններ հայ մար– տիկների սխրաեքների և թիկունքի հերո– սական գործերի մասին, ինչպես նաև Ա. Իսահակյանի, Դ. Դեմիրճյանի, Ն. Զար– յանի, Ս. Զորյանի և ուրիշների բանաս– տեղծություններն ու հրապարակախոսա– կան ելույթները: Թերթի ետպատերազմ– յան շրջանի գործունեությունը պայմանա– վորված է ՍՄԿԿ և ՀԿԿ համագումարների որոշումներով: Մեծ տեղ է հատկացնում կուսակցական և սովետական մարմիննե– րի դերի և կուլտուրական շինարարության հարցերի լուսաբանմանը: Պայքարում է սոցմրցության ծավալման, արդյունաբերու– թյան և ժողտնտեսության մյուս ճյուղերում տեխ. առաջընթացի արմատավորման, աշ– խատանքի արդյունավետության և որակի բարձրացման համար: Ներկայացնում է ժամանակակից գիտության պրոբլեմներն ու նորույթները, հանդես գալիս ժողովըր– դական–ազգային արվեստի նմուշների պահպանման կոչով: Կանոնավորապես լուսաբանվում են միջազգային իրադարձու– թյունները, կոմունիստական և բանվորա– կան շարժումը, ՍՍՀՄ արտաքին խաղա– ղասիրական քաղաքականությունը: Պար– գևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով (1967): Լ, Կիրակոսյան
ԿՈՄՈՒՆԻՍՏ», շաբաթաթերթ: ՌՍՖՍՀ Ազգությունների գործերի ժողովրդական <Կոմունիսա>(Բաքու) թերթի գլխագիրը կոմիսարիատին կից Հայկական գործերի կոմիսարիատի օրգան: Լույս էtտեսեւ 1918-ին (9 համար), Մոսկվայում: խմբա– գիր՝ Վ. Տերյան: Հրապարակել է սովե– աական պետության առաջին դեկրետներն ու որոշումները, կարևոր դեր կատարել լենինյան գաղափարները աշխատավորու– թյանը ծանոթացնելու գործում: Տպագրել է վ. Ի. Լենինի «Մարգարեական խոսքեր» և «Զեկուցում գործարանային կոմիտեների Մոսկվայի նահանգային կոնֆերենցիա– յում» (23 հուլիսի, 1918) գործերը, լուրեր Անդրկովկասի և միջազգային իրադար– ձությունների մասին, մամուլի տեսու– թյուններ, ֆելիետոններ: Աշխատակցել են Մ. Շահումյանը, Ա. Մյասնիկյանը, Ն. Կրուպսկայան, Վ. Ավանեսովը, Ա. Մի– կոյանը, Ա. Մռավյանը, Հ. Բժշկյանը (Գայ) և ուրիշներ: Խ,Րարսեղյւս1*
ԿՈՄՈՒՆԻՍՏ», հանրապետական թերթ: Ադրբեջանի կոմունիստական կուսակցու– թյան Կենտկոմի, Ադրբեջանական ՍՍՀ Գերագույն սովետի և Մինիստրների խոր– հըրդի օրգան: Լույս է տեսնում 1920-ից, Բաքվում, շաբաթը 5 անգամ: խմբագիր– ներ՝ Մ. խանոյան, Ս. Վարդանյան, Ի. Դով– լաթյան, Ս. Մանուցյան, Ա. Վարդանյան, Գ. Անտելեպյան, Հ. Բաբլումյան, Ե. Գրի– գորյան, Հ. Ամիրխանյան, Տ. Գրիգորյան, Ե. Բաբայան: Հայերեն առաջին կուսակ– ցական, սովետական պարբերականը Ան– դըրկովկասում: Պայքարում է աշխատա– վորությանը ինտերնացիոնալիզմի և ժո– ղովուրդների բարեկամության ոգով դաս– տիարակելու համար, պրոպագանդում լենինյան ազգային քաղաքականությունը, սովետական հայրենասիրությունը: Ըս– կըզբնական շրջանում մասնակցել է սո– վետական կարգերի ամրապնդմանը, երկ– րի ինդուստրացմանն ու գյուղատնտեսու– թյան կոլեկտիվացմանը, տպագրել Վ. Ի. Լենինի «Ձախության» մանկական հի– վանդությունը կոմունիզմի մեջ» աշխատու– թյունը, Ս. Կիրովի, Ս. Օրջոնիկիձեի, Ա. Մյասնիկյանի, Ն. Նարիմանովի, Ա. Մի– կոյանի, Ա. Կարինյանի և ուրիշների հոդ– վածները: Լուսաբանել է կարմիր բանակի և սովետական ժողովրդի հերոսական պայ– քարը Հայրենական մեծ պատերազմում: Կարևոր դեր է կատարում ՍՄԿԿ և Ադրբ. ԿԿ համագումարների և պլենումների որո– շումների իրագործման համար, պրոպա– գանդում կուսակցության և կառավարու– թյան նախագծումները տնտեսության, մշակույթի և գիտության բնագավառնե– րում: Ծանոթացնում է գիտության և տեխ– նիկայի նորություններին, նյութեր տպա– գրում գյուղատնտեսության և արդյունա– բերության նյութական ռեսուրսների լիարժեք օգտագործման մասին: Պրոպա– գանդում է գրականության, արվեստի և մշակույթի հայ և ադրբեջանցի գործիչ– ների ստեղծագործությունները: Պարգե– վատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով (1970): Խ.Բարսհղյան
ԿՈՄՈՒՆԻՍՏ» («KoMMyHHCT»), տեսա– կան–քաղաքական հանդես: ՍՄԿԿ Կենտ– կոմի օրգան: Լույս է տեսնում 1924-ից, Մոսկվայում, տարեկան 18 համար (սկըզ– բում՝ միամսյա): Զարգացնում և պրոպա– գանդում է մարքսիզմ–լենինիզմը, պայ–
