&» V, id, "| , y, 3 տրամաբանական գոր– ծողությունները: Կ. տ–ում օրենքները և օրինաչափու– թյուններն այլ են, քան ավանդական դա– սական տրամաբանությունում: Օրինակ, Av^| A ասույթը Կ. տ–ում ոչ միշտ է ճշմա– րիտ: Այս ասույթը Կ. տ–ում նշանակում է, որ հնարավոր է կոնստրուկտիվ իմաստով կա՝մ ապացուցել, կա՝մ հերքել A-ն, սա– կայն որոշ դեպքերում, օրինակ, եթե A-ն բնական թվերի թվաբանության մեշ 3x3y3z3w(x+ l)w+3+(y+ l)w+3= (z + l)w+3 ասույթ է, առայժմ հայտնի չէ՝ այն ճշմա– րիտ է, թե ոչ: Օգտվելով աւգորիթմի ճըշ– գըրտ ված գաղափարից՝ կարելի է ստանալ այնպիսի թվաբանական A(x) ասույթ, որի համար yx(A(x)v“J A(x)) որոշ իմաստով կեղծ է: Նույն ձևով ~| ~| AzdA, ՜| (A&B)zd յՈ Av"| B),~| yxA(x)z:3x"l A(x) n* մԻ2ա ճշմարիտ են Կ. տ–ում, սակայն, օրինակ, A^B^B^A, (A^(BvC)) ~ ((A|&B)v(A &C)),"[ (AVB)~~| A&“f B, “| 3xA(x)~yx Դ A(x) միշտ ճշմարիտ են: Որոշ օրենքներ (օրինակ, Ա. Ա. Մարկովի սկզբունքը՝ yx(A(x)V“[ A(x))=> C[ "| 3xA(x)z)3xA(x)), Կ. տ–յան որոշ համակարգերում ընդուն– վում են, իսկ այլ համակարգերում՝ բացառ– վում: Գրկ. P ր ու տ յ ա ն Գ. Ա., Տրամաբանու– թյան դասընթաց, 3 վրմշկ. հրա., Ե., 1976: r e h t h h r A., HHTyHu.HOHH3M, nepeBOA c amvi., M., 1965; 3ac aaBCKHH H. H., CHMMeTpnqecKaH KOHCTpyKTHBHaa jiorinca, E., 1978. Ի.Զաաավսկի
ԿՈՆՍՏՐՈՒԿՏԻՎԻԶՄ, ուղղություն 1920- ական թվականների սովետական ար– վեստում (ճարտ., ձևավորման, թատերա– դեկորացիոն արվեստների, գրքարվեստի, գեղարվեստական ձևաստեղծման և նա– խագծման, նաև գրականության մեշ): Կոն– ստրուկտիվիստների առաշին կազմակեր– պությունը (Ա. Գան, Ա. Ռոդչենկո, Վ. և Գ. աոենբերգ եղբայրներ, Վ. Ստեպա– նովա և ուրիշներ) ստեղծվել է ԻՆԻյՈԻԿ–ում (Գեղարվեստական մշակույթի ինստ.), 1921-ին: Կ–ի կողմնակիցները, առաշ քաշե– լով կենսական պրոցեսներին ակտիվո– րեն ուղղություն տվող միշավայրի «նա– խագծման» խնդիրները, ձգտում էին իմաս– տավորել նորագույն տեխնիկայի ձևա– ստեղծման հնարավորությունները, նրա բանական, նպատակահարմար կառուց– վածքները, նաև մետաղի, փայտի, ապա– կու գեղագիտական հատկությունները: Գործնականում մասամբ կենսական մարմ– նավորում ստացան արտադրական ար– վեստի լոզունգները: Բուրժուական կեն– ցաղի ցուցադրական շքեղությանը Կ. հա– կադրում էր առարկայական նոր ձևերի պարզությունն ու շեշտված ուտիլիտարիզ– մը՝ դրանցում տեսնելով մարդկանց նոր հարաբերությունների և դեմոկրատության մարմնավորումը: Կ–ի ճարտ. սկզբունքները ձևակերպվել են Ա. Վեսնինի, Մ. Գինզ– բուրգի տեսական ելույթներում և առաշին անգամ հստակորեն մարմնավորվել Ա., Վ., Լ. Վեսնին եղբայրների (տես Վեսնիններ)՝ 1923-ին ստեղծած Մոսկվայի Աշխատանքի պալատի նախագծում: 1925-ին հիմնադըր– վել է կոնստրուկտիվիստների կազմակեր– պությունը՝ ժամանակակից ճարտարա– պետների միավորումը (ՕՍԱ): ճարտ. Վ.Ֆ, Սաեպանովա. մարզահագուստի նախագիծ, գուաշ (1920-ական թթ., Վ. Ա. Ռոդչննկոյի սեփականություն, Մոսկվա) Մ. Օ. Բ ա ր շ չ, Վ. Ն. Վլադիմիրով, Մ. Ցա. Գին գ– բ ու ր գ, Ա. Լ. Պ ա ս– տ եռան, Գ. Ա. Սում Շիկ. պահա– րան–խոհանոցի տի– պային նախագիծ (1928-29) այլ խմբավորումների հետ մեկտեղ նրանք որոնում էին բնակավայրերի հատակագըծ– ման նոր հնարքներ և բնակեցման սկըզ– բունքներ, առաշադրում էին կենցաղի վե– րակառուցման նախագծեր, մշակում էին հասարակական շենքերի նոր տիպեր (Աշ– խատանքի պալատ, Խորհուրդների տուն, բանվորական ակումբ, խոհանոց–ֆաբրի– կա ևն): Կոնստրուկտիվիստները, սակայն, իրենց տեսության մեջ և գործնականում թույլ տվեցին սխալներ (օրինակ՝ բնական հասկացությունը «մանրբուրժուական գա– ղափարախոսության նյութական ձև» հայ– տարարելը, որոշ տուն–կոմունաների նա– խագծերում կենցաղի կազմակերպման սխեմատիզմը, բնակլիմայական պայման– ների անտեսումը, դեզուրբանիզմի գա– ղափարների ազդեցությունից բխող խո– շոր քաղաքների դերի թերագնահատումը): Կ–ի գեղագիտությունը որոշակիորեն նը– պաստեց սովետական գեղարվեստական ձևաստեղծման կազմավորմանը: Կոնս– տրուկտիվիստների մշակած էսքիզներով ստեղծվում էին գործարանային մասսա– յական արտադրանքի համար նախատես– ված՝ հարմարավետ սպասքի, կահույքի, մասնագիտական հագուստի նոր ձևեր, մշակվում յուրահատուկ զարդանկարված կտորեղեն, նորովի ձևավորվում ցուցա– հանդեսները: Կ. զգալիորեն նպաստել է գրաֆիկայի՝ պլակատի (Մտենբերգ եղ– բայրներ, Գ. Կլուցիս, Ա. Ռոդչենկո), գրքարվեստի (Ա. Գան, Լ. Լիսիցկի) զար– գացմանը: Թատերարվեստում ավան– դական դեկորացիաների փոխարեն ըստ բեմական գործողության խնդիրների ըս– տեղծվում էին «հաստոցներ» (Լ. Պոպո– վայի, Ա. Վեսնինի և ուրիշների աշխա– տանքները Վ. Մեյերխոլդի, Ա. Թաիրովի բեմադրությունների համար): Արտասահ– մանի պլաստիկ արվեստների վերաբեր– յալ Կ. տերմինի կիրառումը պայմանա– կան է. ճարտ. մեջ ֆունկցիոնաւիզմը այն ենթաուղղություններից է, որը ձգտում է ընդգծել ժամանակակից կառուցվածքնե– րի էքսպրեսիան (արտահայտչությունը), գեղանկարչության և քանդակագործու– թյան մեշ՝ ավանգարդիստական ուղղու– թյուններից մեկն է, որը օգտագործել է վաղ սովետական Կ–ի մի քանի ձևաորո– նոււհւերը (քանդակագործներ Ն. Գաբո, Ա. Պևզներ): Կ. իր արտացոլումը գտավ Մովետական Հայաստանի 1920-ական թթ. շատ ճարտ–ների ստեղծագործության մեշ: Տ. Երկանյանի, Կ. Հալաբյանի, Մ. Մազ– մանյանի, Գ. Քոչարի ստեղծագործության վաղ շրշանը կազմավորվել է Կ–ի ճարտ. դպրոցի անմիշական ազդեցության ներքո: Լինելով Վ!սՈԻՏԵՄԱՄ–ի (բարձրագույն գեղարվեստա–ւոեխնիկական արվեստա– նոցներ) սաներից՝ նրանք սովորել են սո– վետական ճարտ. նշանավոր վարպետնե– րի մոտ (Ն. Լադովսկի, Ա. Վեսնին և ուրիշներ), և նրանց ստեղծագործական լեզուն ըստ էության չէր տարբերվում կոնստրուկտիվիստների գործերից: Սա– կայն 1920-ական թթ. վերշին Կ. Հալաբ– յանը, Մ. Մազմանյանը, Գ. Քոչարը լինե– լով ՎՕՊՐԱ–ի, ինչպես նաև Հայաստա– նում՝ ՕՊՐԱ–ի (1929) հիմնադիրները և անդամները, կանգնեցին Կ–ի քննադատու– թյան դիրքերում, համարելով այն «վե– րացական գյուէռարար ությ ուն», Արևմուտ– քի տեխնիկայի կույր ընդօրինակում, տե– ղական առանձնահատկությունների ան– տեսում: Գրական ու թյան մեջ կոնստ– րուկտիվիստական միտումները, որ հա– մապատասխանում էին «ձևի հեղափո– խության» «ձախ» պահանշներին, խթան– վում էին ԼԵՖ–ի լոզունգներով: Կ., որպես ինքնուրույն, առավելապես բանաստեղ– ծական հոսանք, 1923-ին հռչակել են Կ. Զելինսկին, Ի. Մելվինսկին և Ա. Չի– չերինը: 1924-ին ձևավորվել է կոն– ստրուկտիվիստների գրական կենտրոնը (ԿԳԿ), որին, Ի. Սելվինսկուց և Կ. Զե– լինսկուց (խմբակի տեսաբանը) բացի, մասնակցում էին Վ. Լուգովսկոյը, Վ. Ին– բերը, P. Ագապովը և ուրիշներ: Կոն– ստրուկտիվիստները պոեզիայի մեջ ար– մատավորում էին արձակի ձևերը («ար– ձակի ինֆլյացիա»), բառապաշարի առանձնահատուկ շերտեր (մասնագիտա– կան լեզու, ժարգոններ), հրաժարվում քնարական հույգերից, գերադասում հըս– տակ կառուցված ֆաբուլային պոեզիան, Էպիկական ժանրերը: Սակայն «դարի ոճ», ինչ որ նրանք մտադրվել Էին, չստեղծե– ցին: ԿԳԿ խմբակը ցրվեց 1930-ին: Պատկերազարդումը տես 640 –641-րդ Էջերի միշև՝ ներդիրում, աղյուսակ XVII: Գրկ.1ճ.ռ A. , KOHCTpyKTHBH3M, TBepb, 1922; «CoBpeMeHHaa apxHTeKTypa*, 1926–30.
ԿՈՆՍՈՒԼ (լատ. consul, < consulo – խորհրդակցել, քննարկել), հ յ ու պ ա– տ ո ս (հուն, ujtatoc; – տեր, տիրակալ), Հին Հռոմի պետական բարձրագույն պաշ– տոններից: Եղել է երկու Կ., որոնց ընտ– րել են ցենտուրիական կոմիտիաներում՝ մեկ տարով: Նախապես ընտրել են միայն պատրիկներից, մ. թ. ա. 367 կամ 366-ից՝
