Հարկաւ, այս օգնութիւններն արւում են Հայաստանին
ոչ ձրիաբար, իբրեւ մի նուէր իր գեղեցիկ
աչքերին. Հայաստանն ինքն եւս պարտականոէթիւններ
ունի կատարելու Միութեան հադնէպ
եւ այս իսկ պատճառով իր պետական
ազատութիւնը շատ զգալիօրէն սահմանափակուած
է Միութեան գերագոյն իրաւասութիւններով:
Միութեան բանակն ու դիւանագիտութիւնը —
Հայաստանի սեփականութիւնը չէ, որ գործադրի
իր ուզածի պէս: Միութեան անդամներից մէկն է
միայն Հայաստան — ու շատ փոքրը, — հետեւապէս
հարկադրուած է յարմարեցնել — յաճախ
նաեւ ստորագրել — իր մասնակի պահանջները՝
Միութեան ընդհանուր պահանջներին ու շահերին:
Ինչ խօսք, որ սա կաշկանդում Է Հայաստանի
պետական ազատութիւնը: Բայց իրողութիւնն
այն է — շատ տխուր իրողութիւն, հարկաւ, որ
անկաշկանդ ազատութիւնը վեր Է Հայաստանի
թոյլ կարողութիւններից. Միութիւնից դուրս ոչ
նրա բանակը՝ բանակ է, ոչ դիւանագիտութիւնը՝
դիւանագիտութիւն, — այսինքն՝ այն ոյժերը
չեն սրանք, որոնց վրայ յենուած Հայաստան
կարողանայ ապահովել իր գոյութիւնը ու պաշտպանել
կենսական շահերը:
Միութիւնը շատ որոշակի սահմաններ է
գնում Հայաստանի անկախութեան, բայց այսու-
