Էջ:Ախալցխայի և Ախլքալաքի գավառների 1918-ի ինքնապաշտպանությունը.djvu/55

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

Այդ նպատակով մարտի 25-ին Սեյմի անդամներ` Արամ Նալչաջյանն ու Ալի Ավսար Նաջաֆովը Ախալցխայից ուղևորվեցին Աբասթուման: Ի դեպ, ճանապարհին թուրքական Վարխան գյուղի մոտ, որտեղ հարյուրավոր զինված թուրքեր էին հավաքված, բռնեցին նրանց և տարան Ադիգեն, փաշայի մոտ, որը Օսմանյան Թուրքիայի բանակի զինվորական համազգեստով էր, կասկած չէր կարող հարուցել նրա Թուրքիայի էմիսար լինելը… Սեյմի պատվիրակներին ազատեցին Մուսակիևն ու Էրիստովը և տարան Աբասթուման, որտեղ նրանց միջև տեղի ունեցած բանակցությունների արդյունքը եղավ Աբասթումանի թուրքերի համաձայնությունը` գերիների փոխանակության մասին…Տե՛ս «Շարժում», 1918 թ., N23

Գերիների փոխանակությունը, ըստ «Շարժում» թերթի[1], տեղի ունեցավ մարտի 30-ին Փարախա գյուղի մոտ, որը գտնվում է Աբասթումանի ճանապարհի կողքին: (Իսկ Ե. Սիմոնյանն իր հուշերում գրում է, որ այն տեղի է ունեցել Կոնջղա գյուղի մոտ, Աբասթումանի խճուղու վրա)[2]:

Թուրք գերիներին կառքերով և ֆուրգոններով տարան նշված վայրը:

Ըստ Ե. Սիմոնյանի, հայ պատվիրակությունը, որին գլխավորում էր Զ. Զորյանը, ուղեկցում էր հայկական գումարտակը, թաղային խմբերի և գյուղերի լավագույն, ընտիր ու լավ զինված ռազմիկներն ու հեծելազորը՝ սպիտակ դրոշով: Ներկայանում է նաև թուրքական պատվիրակությունը՝ նույնպես սպիտակ դրոշով և հայ գերիներով[3]: «Գերիների» փոխանակության արարողությունը կատարելուց հետո, Աբասթումանի հայերին և, վրացիներին, ապաքինված կամ ապաքինվող հիվանդներին կառքերով ու ֆուրգուններով տեղափոխում են Ախալցխա, որոնց քաղաքի մոտ դիմավորելու էին եկել հսկայական բազմությամբ քաղաքացիներ:

Գերիների այս փոխանակությունից հետո հաջորդ օրը՝ մարտի 31-ին, Սեյմի պատվիրակությունը գեներալ Արջևանիձեի ուղեկցությամբ մեկնեց Ուրավելի ենթաշրջան, որտեղ

  1. Տե՛ս «Շարժում», 1918 թ., N21
  2. Տե՛ս Ե. Սիմոնյան, նշվ. աշխ., էջ 30
  3. Տե՛ս Ե. Սիմոնյան, նշվ. աշխ, էջ 30