Էջ:Ախալցխայի և Ախլքալաքի գավառների 1918-ի ինքնապաշտպանությունը.djvu/63

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

Հենակետը, որտեղից կատարում էին վերևում ասված Հարձակումներր վրացական և հայկական գյուղերի վրա:

Հայկական ջոկատները, որպես հակամիջոց, գիշերը այրել էին Զեդա-Ծուղրութի թուրքերի տները, իսկ ապրիլի 13(26)-ի կեսօրից հետո գրավել ու հրդեհել էին Ախալցխայից 10 կմ հարավ գտնվող թուրքական Աբ գյուղը. բնակիչները փախել էին անտառ: Ինչպես վկայում է Զաքարիա Գիգմամիշվիլին իր օրագրում, Ախալցխայից երևում էր, թե ինչպես է այրվում գյուղը[1]:

Աբ գյուղի կործանման պատճառը, ըստ «Շարժում» թերթի, նրա բնակիչների կողմից վրացական և Հայկավան գյուղերի վրա հաճախակի հարձակումներն էին[2]:

Իսկ մյուս պատճառն այն էր, որ ինչպես Աբ, այնպես էլ մյուս թուրքական գյուղերի ավազակաբարո հրոսակները քաղաքը ծնկի բերելու նպատակով կտրել էին Զիլ-Բուխարի ջրատարը, որի հետևանքով քաղաքի բնակչության մի մասը զրկվել էր խմելու ջրից[3]:

Եվ ինչպես տեսանք, ինքնապաշտպանության քաջարի զինվորների ջանքերն իզուր չանցան: Թշնամիները հեռու հալածվեցին և ջրատարը բացվեց:

Ի դեպ, քաղաքի հեռատես ղեկավարությունը մտահոգվեց նաև քաղաքի խմելու ջրի հարցը լուծել տեղական միջոցներով, ինչպես այդ արեց ջրաղացի հարցում` քաղաք տեղափոխելով այն… Ինչ-ինչ պատճառներով քաղաքում վաղուց խափանվել էին 9—10 աղբյուր և չէին գործում: Վերականգնվեցին այդ աղբյուրները և սկսեցին խմելու ջուր մատակարարել քաղաքի բնակչությանը…

Ահա, այս իրադարձություններով հարուստ ապրիլյան օրերին էր, որ Ախալցխա ժամանեց Չխենկելու կառավարության կողմից ուղարկված գեներալ Մակաևը (Մաղաշվիյի)` որպես ինքնապաշտպւտնության զինված ուժերի ընդհանուր հրամանատար: Մինչ այդ նման պարտականություններ

  1. Ахалцихский Самцхе-Джавахетский исторический музей (այսուհետև АИМ), фонд рукописей, Զաքարիա Դիդմանիշվիլի օրագիր (վրացերեն)
  2. «Շարժում», 1918 թ,, N 25
  3. «Լրաբեր» (Թբիլիսի), 1918 թ., N4