(Փափազեանը կը սաւառնի- Թ. Թ.) ինքնաժխտումը նրա եւ վերջնական հոգեկան հաշտութիւնը ամէն ինչի նկատմամբ, որ եղել է, կայ եւ կը լինի, մինչեւ օրերի վերջը։ Սրանից՝ համամարդկային նշանակութիւնը այդ գործին եւ անհնարինութիւնը կերպարի լրիւ ընկալման, ինչպէս եւ խաղարկութեան, լինի ընթերցողի, լինի հանդիսատեսի, լինի կատարողական արուեստի կողմից։
Շեքսպիրի նախորդների Համլէտները՝ ինչպէս Շեքսպիրի առաջին եւ երկրորդ Համլէտները, տարբերութիւնները այս բոլորի միջեւ, ինչպէս եւ հեղինակի աշխարհայեացքի վերջնական բիւրեղացումը երկրորդ Համլէտը։ Այս երկրորդ Համլէտը վերջինը կը լինի, եւ ինչո՞ւ կը լինի։
Գործի պատմական հիմքերը, Հոլինջէդ եւ Սաքսօ-դրամատիկոս։
Համլէտի առաջին դերակատարը։ Թէ ի՞նչ է մնացել Բըրբեջի Համլէտից եւ ի՞նչ է ասել մեզ դարերի միջից»։
(Համլէտը յաւերժ վերլուծող Փափազեանը կու տայ պատմութիւն Թ. Թ.) եւ ապա, այսպէս կը վերջացնէ իր խօսքը.
«Չորս հարիւր տարուայ ընթացքին բազմագգ քննադատների կարծիքն ու խօսքը այս մասին եւ այդ խօսքի իսկական արժէքը մեր այսօրուայ տեսանկիւնից։
Իմ սեփական մեկնաբանութիւնն ու խօսքը մանրակրկիտ տեսութեամբ ժամանակագրական կարգով, թէ ինչպէ՞ս եղայ, թէ ինչպէ՞ս կարող էի լինել եւ ինչո՞ւ միշտ այդպէս չեղայ։
Համլէտի գերազանց ներկայացումը գործի գերազանց ընթերցումն է։
Վահրամ Փափազեան»։
30. Հրաչեայ Քոչարին խօսքը իր «Սպիտակ գիրքը» գործին սխալագրութեան մասին է.
«Յարգելի՛ խմբագիրս, կարծում եմ երկուսս էլ հաւասար, իսկ ձեր սրբագրիչը մի քիչ աւելի մեղք ունի։ Եղածը եղած է, պէտք է անպայման վրիպակները տալ»։ Ապա գիրքին ընծայագիրն է, գրողի գնահատութեամբ. «Սիրելի Մ. Սարգսեանին, տաղանդաւոր գրողին, լաւ մարդուն, ջերմ հայրենասէրին սիրով նուիրում եմ։
Այս բոլորը, սխալներով հանդերձ, հեղինակին կողմէ նաեւ ուղղուած, ներկայացուած է հատորին մէջ։
