Էջ:Թումանյանի ԵԼԺ հ4.djvu/630

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

1916), որ Թումանյանը գրել է իբրև իր թարգմանությունների յուրօրինակ նախաբան։ Տեքստերի և գիտական աղբյուրների ուսումնասիրության հիման վրա Թումանյանը մատնանշում է սերբական էպոսի պատմական հիմքերը, նրա հերոսների ծագումն ու սերունդները։ Նա առանձնացնում է սերբական վիպական բանահյուսության չորս շրջան. 1) Հնագույն կամ դիցաբանական երգերը, 2) Կոսովյան դաշտի երգերը, 3) Արքայազուն Մարկոյի երգերը և 4) Նոր ժամանակի երգերը: Թումանյանն ընդգծում է սերբական էպոսի հակաթուրքական, հակաբռնապետական ոգին, որր համամարդկային արժեք է տալիս նրան։

Թումանյանն իր այս թարգմանությունները կատարել է ռուսերենից։ Կրկնակի թարգմանությունն, իհարկե, լրացուցիչ մեծ դժվարություններ է հարուցում։ Ինչպես ցույց է տալիս քննությունը, Թումանյանը հաջողությամբ հաղթահարել է այդ դժվարությունները՝ հայ ընթերցողին հանձնելով սերբական էպոսի ազգային ոգին և գունավորումը հարազատորեն արտահայտող թարգմանություններ։ Նրա ձեռքի տակ եղել են հետևյալ ռուսերեն հրատարակությունները. 1) Поэзия славян. Сборник лучших поэтических произведений славянских народов в переводах русских писателей, изданных под редакцией Н. В. Гербеля. СПб, 1871. 2) Сербский народный эпос. Вступительная статья и перевод Н. М. Гальковского. Сумы, 1897. 3) Сербский эпос. Перевод Н. М. Гальковского. М., 1916.


ԹԵ ԻՆՉ ՈՒՂԱՐԿԵՑ ԹՈՒՐՔԻ ՍՈՒԼԹԱՆԸ ՄՈՍԿՈՎԻ ՑԱՐԻ ԸՆԾԱՆԵՐԻ ՓՈԽԱՐԵՆ

(Էջ 179, 513)

Աոաջին անգամ՝ Հր, 1915, հունվարի 25, № 19, էջ 2, «Սերբական ժողովրդական վիպերգ (ռուսերենից)» նշումով։ Թումանյանի կենդանության ժամանակ ուրիշ հրատարակություն չի ունեցել։ Զետեղվել է ԵԺ II, 243—247։ Ինքնագիրը չի պահպանվել։

Տպագրվում է Հր-ից։

Թարգմանությունը կատարվել է 1914 թ. վերջին—1915 թ. հունվարին, ռուս հայտնի բանաստեղծ Ա. Ն. Մայկովի թարգմանությունից (զետեղված է Ն. Վ. Գերբելի կազմած «Поэзия славян» ժողովածուի մեջ, 1871, էջ 84—85, «Как отдарил турецкий султан московского царя» վերնագրով)։ Թարգմանության 65 և 66 տողերում հանդիպող հատուկ անունների վերաբերյալ Թումանյանը տվել է հետևյալ ծանոթագրությունները.

Նեմանրչ Սավվա— Սերբիայի առաջին եպիսկոպոսապետն է ու կազմակերպողը:

Կոնստանդին— Բյուզանդիայի վերջին կայսրը։