Տպագրվում Է ինքնագրից։
Էջ 487, տ 20 Ահա ծագեց կարմիր արև– Սույն բանաստեղծութունը Րաֆֆին զետեղել Է «Կայծեր» վեպի I հատորում (Րաֆֆի ԵԺ 12 հատարով, հ. 5 Երևան, 1995, Էջ 437–488), Թումանյանը մեջբերել է հիշողությամբ ջերմ ու աայծառ է օրը բնագրում Տաք և պայծառ է օրը,Առաջ տարեք արորը բնագրում՝ Հառաջ տարեք արորը։
Էջ 440, տ 31 Իմ հայրենիք զիս կկանչե– Ս Հայկունու «Հայրենիք» երգի առաջին տողն է (տե՛ս Նոթ ազգային երգարան, Ռոստով, 1878, էջ 85–86)։ Բնագրում՝ Իմ հայրենիքիս զիս կկանչե։
<ԽՐԱԽՈՒՍՈՂՆԵՐԸ>
(էջ 451, 715)
Գրվել է 1893–1894 թթ. (Ա. Ինճիկյան, 527)։ Պատմվածքը մեզ հասել է երկու տարբերակով, առաջինը՝ «Տուկլուզյանի կարծիքը, պ. Կարապետի փլավը և իմ հոբելյանը» վերնագրով, առավել ընդարձակ է և ավարտուն՝ թե′ կաոուցվածքի և թե′ վերնագրում՝ արտացոլված թեմաների մշակման առումով։ Նախորդ հրապարակության մեջ (Եժ III, 383–387) այս տարբերակի որոշ հատվածներ բնագիրը պատրաստողները թյուրիմացաբաբ կցել են մյուս տարբերակին և կամայական դասավորությամբ ներկայացրել գրողի շարադրանքը։ Սույն հրատարակության մեջ վերականգնված են հիշյալ աղավաղումները, և պատմվածքը ներկայացված է երկու տարբերակով, այնպես, ինչպես շարադրել է գրողը։ Բնագրերի հիմնական բաժնում վերոհիշյալ պատճառներով տեղադրված է առաջին տարբերակը։ Երկրորդ տարբերակը, որ նախորդ հրատարակության մեջ զետեղված է բնագրերի հիմնական բաժնում, տեղափոխված է «Տարբերակներ» բաժինը։
Երկրորդ տարբերակը առաջին անգամ՝ ՍԳ 1949, № 2, այնուհետև՝ ԵԺ III, 883–387։ Առաջին տարբերակը տպագրվում է առաջին անգամ։
Ինքնագրերը պահվում են, ԳԱԹ, Թֆ, № 124։
Տպագրվում Է ինքնագրերից։
Էջ 451, տ 17 Բիսմարկ Օաաո (1815–1898)– գերմանական պետական գործիչ և դիվանագետ Գերմանիայի կանցլեր (1871–1890)։
<ՍՈՒՐԵՆ>
(Էջ 457)
Առաջին անգամ, որոշ կրճատումներով ԵԺ III, 372–377։
Գրել Է, հավանաբար, 90–ական թթ. (տե՛ս «Մենակ աղջիկը» երկի ծանոթագրությունը սույն հատորում, Էջ 810)։
Ինքնագիրը պահվում Է ԳԱԹ Թֆ, №119,
Ամբողջությամբ տպագրվում Է առաջին անգամ,
