է բթամտությունը. նրա պղտոր գիտակցությունը ավելի խառնվում ու մթնում է և կորցնում է բանականության ու բարոյականության բոլոր լուսավոր նշանները։ Աչքերն արյուն կոխած, հանդուգն ու համառ, հաստ ճակատը դեմ արած հարձակվում է նա անհաշտ ու անդադար։ Մի անգամ վրդովվել, վեր է կացել, այլևս դժվար է նրան զսպել։ Զղջում, ամոթ, խղճահարություն․․․ էլ ոչ մի բան ետ չի պահիլ նրան, մինչև զոհի շունչը չկտրի, չխեղդի, որ հանգստանա։ Եվ նա միշտ խեղդում է ու աշխատում է խեղդել․․․ Բայց եթե այդ պայքարում, հանգամանքների բերմունքով, տաղանդը պատռում է իր շրջապատը, հաղթող է հանդիսանում ու փայլատակում իր աստվածային ուժի չքնաղ վեհությամբ, այն ժամանակ նա՝ այդ բթամտությունը, զարհուրած, ապուշ կտրած իրան է քաշում ոճրագործ ձեռքը, շշկլված, հիացած աղաղակում է այդ իրանից մեծ հրեշի առաջ, երկրպագում է, կեցցեներով ու պսակներով գալիս անամոթ ճակատով կանգնում, թե դու իմ կուռքն ես, և ճգնում է հավատացնել, որ ինքը վաղուց հիացած էր և փայփայում էր նրան․․․
Բայց չպետք է հավատալ, թե արդեն նա փոխեց իր խավար բնությունը։ Ո՛չ, անհաշտ ու անվերջ է այդ մաքառումն, քանի որ կան տաղանդն և բթամտությունը։ Նա հաղթվեց, տեղի տվեց, ինչպես իրանից ավելի զորեղ ուժի հանդիպած մի տարր, բայց իր սպանիչ ուժով այժմ էլ մի ուրիշ «նորածին» տաղանդի վրա է ծանրացել խեղդելու, ճիշտ առասպելական այն հին դևի նման, որ, ըստ ավանդության, աշխատում էր դեռ օրորոցում խեղդել այն երեխաներին, որոնք ճակատներին շնորհքի նշան կունենային։ Եվ ահա ծաղրում է, հռհռում, զարմանում, զայրանում, եռում, փրփրում և ուզում է խորտակել անճոռնի ոտների տակ։
Տաղանդը, կյանքի արահետը թողած, ձգտում է դեպի վեր։
— Խե՜նթը, խե՜նթը․․․ աղաղակում է նա. այծե՛ր ունի դա, այծե՛ր․․․ հե՛յ, հու՛յ, հա՛, հա՛, հա՛, հա՛․․․
Տաղանդը իր ոգևորության մեջ բարձր հայտնում է իր կոչումը։
— Ա՜յ դու հանդուգն, լիրբ, անպատկառ, խելառ. վա՛յ, վա՛յ, վա՛յ, վա՛յ․․․
