383 թվականի Ձիրավի ճակատամարտի ժամանակ հայոց զորքերի հաղթության համար աղոթում էր Ներսես Մեծը:
10 «աո տէր բազկատարած~իւրո, ժողովրդեան>»։ Այս արտահայտությունը Թումանյաը վերցրել է Չամշյանի գրքից (տե՛ս վերը նշված դիրքը, էջ 466), իսկ վերջինս շարադրել է՝ հետևելով Բուզանդի նկարագրությանը. սև սուրբն Ներսես զրազուկան հանապազատարծ համբարձեալ յերկինս, խնդրէր ի տեառնէ՝ (Խորենացու մոտ՝ «և ամբարձ զձեռս իւր յերկինս, անխոնարհելի սահելով ի խնդրուածս») զի անխայեսցէ տէր պատուական արեամբ խրով ստացաւ և մի տալ դժողովուրդսն ի ձեռս անաստուած հեթտնոսաց…» (Բիւզանդ, նշված գիրքը էջ 292):
11 Տե՛ս № 2 ծանոթագրությունը։
12 Խ. Աբովյան, Վերք Հայաստանի, Բաքու 1908, էջ 272,
13 Այս նախադասությունից հետո կարմիր մատիտով նշված է՝ ծանոթ<ագրական> աղբյուրներ:
Խ. ԱԲՈՎՅԱՆԻ «ՎԵՐՔ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻՆ» ԵՎ/ԻՐ ԺԱՄԱՆԱԿԻ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԸ 18<26թ.> ՌՈՒՍ-ՊԱՐՍԿԱԿԱՆ ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ
(էջ 102)
1 Ինքնագրում՝ 1825,
2 Մատիտով կատարած այս նշումը նկատի ունի «Кавказский сборник» том XXII,отделя, 3 стр. 17 (Թումանյանր սխալվել է, էջը նշանակելիս 17-ի փոխարեն գրելով 16) 3 Տե՛ս «Кавказский сборник». том XXII, Тифлис, i901. Описание вторжения персиян в Грузию в 1826 г. Записки Г.Е. Копебу:
4 Տե՛ս Խ. Աբովյան, Վերք Հայաստանի, Թ., 1858, էջ 129 — 131,
5 «Кавкгзехин сборник», т. 1, Тифлис. 1876, стр. 9, «Воспоминания из кавказской стороны» (Вдруг, неожиданно, среди мирных скоплении, без объявления войны, персияне сделали вторжение в наши владения со стороны Эривани).
<Հանկարծ, անսպասելիորեն, խաղաղ հարաբերությունների շրջանում, առանց պատերսւզմ հայտարարելու՝ պարսիկները Երևանի կողմից ներխուժեցին մեր սահմանները>։
6 Թուրքմենչայի դաշնադրությունը կայացել է 1928 թվականի փետրվարի 10-ին։
7 Ինքնագրում այստեղ հետևյալ ծրագրային նշումները.
1. Հայ ժողովրդի պատմական տրամադրությունը.
2. Ընչից է բխում էդ տրամադրությունը.
3. Փաստերը ճի՞շտ են պատմության հետ, թե չէ։