Վարդը թաշկինակով ծծել փորձեց արցունքները ու երբ անկարելի եղավ այդ, կուլ տուաւ իր ցաւին ծուէնները, խածաւ շրթները ու սկսաւ հեծկլտալով.
—Եկել ենք ձեր մօր եղբօրս խնդրով: Դուք լինելու էք մեր ցաւերի բալասանը, ամոքիչը...
Ոչինչ կը հասկնայի:
— Հիմի, հիմի, ներեցէք, համբերէք մի քիչ, մենք ձեզ ամէն ինչ կը պատմենք, ամէ'ն ինչ, դուք կը հասկանաք եւ մեզ կ`օգնէք. ասացէք խնդրեմ, կ`օգնէք չէ՞:
—Բայց անպայման, եթէ կարող եմ:
—Մեզ ասացին թէ դուք Բէյրութում շատ բարեկամներ ունէք:
Ահա իմ եղբայրն էլ Բէյրութում է գտնվում: Նրան տեսել են Բէյրութում:
Բժշկուհին, որ մինչեւ այդ վայրկեանը լուռ էր, փղձկեցաւ.
—Այսքան տարի համբերել եմ, երեխաներս մեծացրել եմ, մարդու չեմ գնացել, Աստծուն է յայտնի թէ ո'նց եմ մեծացրել երեխաներիս, իմ ամուսնու կորստեան ցաւն իմ սրտում ապրել եմ ու ապրեցրել ու տակավին բուժել եմ մեր քաղաքացիներին: Համբերել եմ մինչեւ այսօր, բայց ահա քանի շաբաթ է էլ չեմ կարողանում համբերել. չեմ կարողանում այն օրուանից երբ լսեցի թէ իմ երեխաների հայրը Բէյրութում է, ողջ է, ապրում է, աշխատում...
⁂
Հարս ու տալ, Էմմա ու Վարդ կ՚արտասուեն ու կը պատմեն.
—Էդ գնալն էր, 1941 թուին էր: Գնաց ու չվերադարձաւ:
Սկիզբը նամակներ էինք ստանում իրենից:
«Իրենից»ը մէկուն ամուսինն էր, երկրորդին` եղբայրը: —Մէկ-մէկ բացիկներ էինք ստանում գործող բանակից, դրանք էլ մէկ-մէկ պակասում էին, քանի հեռանում էր ճակատը: Թիկունքում ապրելը դժուարանում էր, լռութիւնը աւելի էր դժուարացնում մեր կեանքը:
Քոյր ու տալ իրարու բերնէ խլելով կը շարունակեն նախադասությունները:
—Երբ պատերազմը փոխադրուեց մեր հողից դուրս, մի քիչ շունչ առանք:
Ապա, փոխնիփոխ, հարս ու տալ տուին վերջին «զեկոյց»ները.
—Մի բացիկ ստացանք Չեխիայից:
