թրքահայ տիւիզիոնը Անդրանիկի հրամանատարութեան ներքոյ, զէնքի կանչելով 19- 40 տարիք ունեցող թրքահայերին, որոնց թիւը՝ մէկ ամսուայ ընթացքին 20.000-ի հասաւ. բացաւ ենթասպայից վարժարանը, /ուրկից/ հետզհետէ ենթասպայական աստիճան ընդունելով ֆրոնտ մեկնեցին 500-ի չափ թրքահայեր: Բայց մենակ զինուորով եւ ենթասպայով կարելի չէր բանակ կազմել, բանակին պակասում էին սպաներ, եւ ռուսական սպայակոյտը չէր կրնար բաւարարել այս պակասը: Անգլիական Միսսիան մարզիչներ խոստացել էր, որոնք սակայն կուշանային եւ որոնց համար վերջին գրպւորապէս յայտնեց, որ յարաբերութիւնը կտրուած լինելով, չի կրնար հասցնել խոստացուած մարզիչները: Այս պակասներից զատ՝ հարկաւոր էր ժամանակ՝ մարզանքի համար, որ աւելի սուղ գտնուեց, ըստ որում Փետրուարի կէսից թիւրքերը ռազմական ամէն պատրաստություններով եւ յարմարութիւններով, չորս տիւիզիայով յարձակողական սկսեցին ամբողջ ճակատի երկայնքը: Թիւրքերը այս յարձակողականին սկսած էին քաջալերուած քաղաքական այն նպաստաւոր պայմաններից, որոնք տուել էր իրենց Յունուարի վերջերին Պրէսթում կնքուած դաշնագիրը, որով Սովիէթների իշխանութիւնը կընդուներ այն ամօթալի պայմանները որոնք իրեն կը պարտաղրէին ոչ միայն պարպել 1914-ի սահմանները, ոչ միայն զիջել Պաթումի, Արտահանի, եւ Կարսի սանջակները, այլ նաեւ դադարեցնել Կովկասում հայ զինուորական ուժերի գործունէութիւնը: Թաթարների համար ոչ նուազ քաջալերանք էին վտփոխուած այս պայմանները: Նրանք եւս որոշ տակտիկայով սկսեցին թիկունքային գործունէութեան. նախ կտրելով Գանձակի երկաթուղագիծը՝ արգելք եղան Պաքուի ռուսահայ եւ թրքահայ ոյժերի փոխադրութեան, ապա Երեւան-Ջուլֆա եւ Մակուի գծերի վրայ շարունակական յարձակողականներով ոչ միայն զօրահաւաքի գործը ամլութեան դատապարտեցին, այլ նաեւ պատճառ եղան, որ ճակատ գտնուող հայ զօրքերը, իրանց օճախը պաշտպանելու համար, բանակը լքեն եւ վերադառնան:
Պրէսթի դաշնագիրը իրաւունք կու տար թրքահային՝ գործելու նախ քաղաքական հողի վրայ. զուգընթաց իր ռազմական գործունէութեան՝ նա ձեռնարկեց Տրապիզոնի հաշտութեան բանակցութիւններին, ուր Պաթում-Կարսի հարցի պաշտօնական բանակցութեան կարգին թրքահայ հարցը Պատուիրակութեան հայ անդամների հետ անպաշտօն խոսակցութեան նիւթ արել էր, եւ երբ կովկասեան Սէյմը /երեսփ. ժողով/ Տրապիզոնի բանակցութիւնների առթիւ իր կամքն արտայայտեց, Հայկական Հարցի առթիւ եւս ընդունեց մի բանաձեւ՝ որով առաջարկուելու էր Թիւրքիային «տալ թիւրքահայերին ինքնավարութիւն թիւրք պետականության շրջանի ճէջ»: Որպէսզի այս բանաձեւը, ինչպէս նաեւ Տրապիզոնի մէջ անցած խօսակցութիւնները որոշ թիւրիմացութիւնների տեղիք չտային Դաշնակիցների շրջանակի մէջը, Հայաստանի Ապահովութեան Խորհուրդը փութաց առանձին մեմորանտոմով մը դիմել Դաշնակից պետութիւնների Թիֆլիսի ներկայացուցիչներին, յայտնելով, որ թիւրքահայերը մերժում են հաշտութեան ոեւէ քոմբրոմիս, եւ թէ իրենց անխախտ որոշումն է շարունակել պայքարը, բոլոր ոյժերով եւ միջոցներով, մինչեւ իրենց քաղաքական իրաւունքների յաղթանակը: Յանձնելով սոյն յիշատակագիրը, Խորհուրդը խնդրել էր Դաշնակիցների ներկայացուցիչներից իրենց պետութիւններին հեռագրել թրքահայերի սոյն հաւաստիացումների մասին, ինչպէս որ ինքն էլ առաջին հեռագրով յայտնել էր Եւրոպայի Հայ Պատուիրակութեան:
Իր այս որոշումի մասին Խորհուրդը աոանձին Պատուիրակութեան միջոցաւ յայտնեց նաեւ կովկասեան ռուս գլխաւոր հրամանատարութեան, որ իրեն պարտք համարեց Փետր. 21 թիլ գրութեամբ մը դիմել Դաշնակից պետութիւնների ներկայացուցիչներին, գնահատելով եւ վեր հանելով հայերի ծառայութիւնները Դաշնակիցների օգտին:
Տրապիզոնի բանակցութիւնների օրերին էր, որ թիւրք յարծակող բանակը գրաւել էր Երզնկան, ել որպէսզի թոյլ չտայ էրզրումի ինքնապաշտպանութիւնը որ
