դիպլոմատական շրջաններում տրամադրություն ստեղծվի հօգուտ ռուսական նախաձեռնության և կոնտրոլի»:
«6. Երբ որ հարմար մոմենտ կլինի, կաթողիկոսը բախտավոր կհամարի իրեն ներկայանալ թագավոր կայսեր իր հոտի տաճկահայ ժողովրդի վիճակի բարելավման համար անձամբ հայցելու»:
Քանի որ վտխարքան ցույց էր տալիս բարյացակամ տրամադրություն և մի քանի անգամ ևս հայտնեց իր անձնական կարծիքը, թե կաթողիկոսն ու հայ ժողովուրդը, ինչպես և կաթողիկոսի ներկայացուցիչ Պողոս փաշա Նուբարը պետք է աշխատեն հաջողեցնել Ռուսաստանի նախաձեռնությամբ և կոնտրոլի տակ ռեֆորմներ մտցնել տալը Տաճկահայաստանում, պատգամավորությունը խնդրեց, որ, եթե հնարավոր է մի նոր լրացուցիչ նամակով հանուն վեհափառ կաթողիկոսի հայտնի փոխարքան, թե Հայկական հարցը չի փակում, այլ ընթացքի մեջ է և կարելի է նույն ուղղությամբ աշխատանքները շարունակել:
Այս կարևոր կետի առթիվ փոխարքան հետևյալ կերպով (մոտավորապես) գրեց.
«7. Նամակի (պատասխանի) տպավորությունն այն է, որպես թե հայկական նահանգների ռեֆորմների հարցը հերթական լինելուց դադարում է: Կաթողիկոսից այս կետի առթիվ հարցապնդում (запрос) ստանալու դեպքում տալ բացատրություն, որ ոչ թե Հայկական հարցը վերացվում է, այլ ընթացքի իր ուժի մեջ է և կքննվի Բալկանյան հարցերի հետ միասին»:
Փոխարքան խոստացավ վերոհիշյալ յոթ կետերի մասին փոխադարձ խորհրդակցությամբ և իր ձեռքով կազմած ձևակերպումները հեռագրով հայտնել Պետերբուրգ: Խոստացավ նաև աջակցել, որ ցանկացած պատասխան ստացվի:
Այս խոսակցությունն ու խորհրդակցությունը տևեց մոտ երկու ժամ:
Վերջում պատգամավորության կողմից Մեսրոպ եպիսկոպոսը մի քանի խոսքով հայտնեց շնորհակալություն փոխարքային իր բարյացակամ վերաբերմունքի համար:
Փոխարքան պատասխանեց, որ ինքը դեպի հայերը լավ է վերաբերվում, սակայն այս դեպքում գործում է որպես ռուս պետական մարդ և անցած համարեց Լոբանովի քաղաքականությունը:
Հայտնվեց ուրախություն, որ այս կարևոր խնդրում ռուսական և հայկական շահերը միացած են: Անհրաժեշտ է հիշել և այն, որ վերոհիշյալ կետերի մասին եղած խմբագրությունները կարդաց փոխարքան Երեք անգամ, իսկ երրորդ ընթերցանության ժամանակ իր գիտությամբ և թույլտվությամբ արձանագրեց նույն կետերը Բագրատ վարդապետը պատգամավորների համար:
Պատգամավորության անդամներ
|
ՀԱԱ, Ֆ.57, ց.5, գ.28, թ.38-43: Բնագիր: Ձեռագիր:
N7
ԱԶԳԱՅԻՆ Բ-ՅՈՒՐՈՅԻ ԵՎ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ՊԱՏԳԱՄԱՎՈՐՆԵՐԻ
ՄԻԱՑՅԱԼ ԺՈՂՈՎԻ ՀԱՄԱՏԵՂ ՈՐՈՇՈՒՄԸ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ՄԱՍԻՆ
