ճյուղը սննդարդյունաբերությունն է։ Կա¬
րեոր նշանակություն ունեն մեքենաշի¬
նության, թեթե արդյունաբերության ճյու¬
ղերը։ Գյուղատնտեսության համախառն
արտադրանքը 1980-ին 1940-ի համեմա¬
տությամբ ավելացել է 3,5 անգամ։ 1983-ի
հունվ․ 1-ին Մ-ում եղել է 464 սովետական
տնտեսություն, 367 կոլտնտեսություն, 332
միջտնտեսային ձեռնարկություն և կազ¬
մակերպություն։tԳյուղատնտ․ հանդակ¬
ների տարածությունը 2,6 մլն հա է։ Գյու¬
ղատնտեսության մասնագիտացման կա¬
րեոր ճյուղերն են այգեգործությունը և պղտաբուծությունը։tԱրդյունաբերական
ե գյուղատնտեսական արտադրանքի մա¬
սին մանրամասն տվյալները տես աղ․ 1,
2-ոլմ։
1982-ին Մոլդավ․ ԱԱՀ-ում կար 1229 հզ․
խոշոր եղջերավոր անասուն, 1882,1 հզ․
խոզ, 1167,3 հզ․ ոչխար և այծ, 17,8 մլն
թռչուն։ հանրապետության երկաթուղային
տրանսպորտի երկարությունը 1,11 հզ-կմ է
(1980), ավտոճանապարհներինը՝ 11,5
հզ․ կմ, որից 9,8 հզ․ կմ՝ կոշտ ծածկով
(1980)։ Նավարկելի գետային ուղիների
երկարությունը 1,2 հզ․ կմ է։ Զարգացած է օդանավագնացությունը։t1897-ի մարդա¬
համարով բնակչության (9—49 տարեկան¬
ների մեջ) գրագետները կազմել են 22,2% ։
1914—15 ուս․ տարում Մ-ում (ներկայիս
սահմաններում) եղել է 1,3 հզ․ հանրակըր-
թական դպրոց (92 հզ․ աշակերտ), այդ
թվում՝ 26 գիմնազիա և ռեալական ուսում¬
նարան։ 1959-ի մարդահամարի տվյալնե¬
րով ազգաբնակչության 97,8%֊ը եղել է գրագետ, որը 1979-ի մարդահամարի տըվ-
յալներով հասել է 99,8%֊ի։ 1982/83 ուս․
տարում 1,8 հզ․ հանրակրթական դպրոց¬
ներում սովորել է 0,7 մլն աշակերտ, 8
բուհերում՝ 53,4 հզ․ ուսանող։ Խոշորա-
գույն բուհերն են․ Քիշնեի համալսարանը,
բժշկ․, գյուղատնտեսական ինստ-ները։
1980-ին գիտական հիմնարկներում (բու¬
հերի հետ միասին) եղել է 8,8 հզ․ գիտաշ¬
խատող։ 1982-ին գործել է 7 թատրոն,
1,9tհզ․ կինոսարք, 1,8 հզ․ ակումբային
հիմնարկ, 59 թանգարան։ 1982-ին հրատա¬
րակվել է 1476 անուն գիրք և գրքույկ՝
14,81 մլն օրինակ տպաքանակով, այդ
թվում՝ 523 անուն մոլդավերեն։ հրատա¬
րակվում է (1982) 185 թերթ։ Ռադիոհաղոր¬
դումները տրվել են 1930-ից, հեռուստա¬
հաղորդումները՝ 1958-ից։ Հանրապետու¬
թյունում 1982-ին կար 337 հիվանդանոցա¬
յին հիմնարկ՝ 49,4 հզ․ մահճակալով։ Աշ¬
խատում էր 13,7 հզ․ բժիշկ և 38,1 հզ․ մի¬
ջին բուժաշխատող։
Լատվիական Սովետական Սոցիալիս¬
տական Հանրապետություն, Լատվ․ ՍՍՀ
(Լատվիա)
Գտնվում է ԱԱՀՄ եվրոպ․ մասի հս-
արմ-ում։ Արմ-ից ողողվում է Բալթիկ ծո¬
վի և Ռիգայի ծոցի ջրերով։ Տարածությու¬
նը՝ 63,7 հզ․ կմ2։ Բն․ 2589 հզ․ (1984)։ Ազգ․
կազմը (1979-ին, հզ․ մարդ), լատիշներ՝
1344, ռուսներ՝ 821, բելոռուսներ՝ 112,
ուկրաինացիներ՝ 67, լեհեր 63 և այլք։
Միջին խտությունը՝ 1 կմ2 վրա 40,3 մարդ
(1983)։ Մայրաքաղաքը՝ Ռիզա (875 հզ․
բնակիչ՝ 1984)։ Խոշոր քաղաքներն են՝
Դաուգավպիլսը (122), Լիեպայան (109)։
Նոր քաղաքներից են Օլայնեն, Ատուչկան
են։ Վարչականորեն բաժանվում է 26 շըր-
ջանի։ Ունի 56 քաղաք, 37քտա։ Մակերե-
վույթը հարթավայրային է։
1919-ի հունվարին կազմվեց Լատվ․
Աովետական Աոցիալիստ․ Հանրապետու¬
թյունը։t1920-իtսկզբին իշխանությունը
զավթեց ազգային բուրժուազիան։ Ատեղծ-
վեց բուրժ․ հանրապետություն։ 1934-ին
Լ-ում կատարվեց ֆաշիստ, հեղաշրջում։
1940-ի հունիսին լատվ․ աշխատավորնե¬
րը տապալեցին ֆաշիստ, կառավարու¬
թյունը և վերականգնեցին սովետակ ան
իշխանությունը։ Հուլիսի 21-ին կազմ վեց
Լատվ․ ԱԱՀ, որը 1940-ի օգոստ․ 5-ին մտավ
ԱԱՀՄ կազմի մեջ։ Հայրենական մեծ պա¬
տերազմի (1941—45) Ժամանակ ֆաշիստ․
Գերմանիայի կողմից օկուպացված Լատ¬
վիայի տարածքը ազատագրվեց 1944-ից
մինչե 1945-ի մայիսը։ Կոմունիստական
կուսակցության ղեկավարությամբ անց¬
կացվող ինդուստրացման, կոլեկտիվաց¬
ման և կուլտուրական հեղափոխության
Արդյունաբերական ապրանքների առանձին
արտադր ու թյ ու նը
Աղյուսակ 1
տեսակների
1940
1970
1980
1982
էլեկտրաէներգիա (մլրդ կվւռ․ժ)
0,25
2,7
4,7
4,7
Մարդատար վագոններ մագիստրալային (հատ)
—
534
642
614
Տրամվայի վագոններ (հատ)
—
240
237
230
Ավտոբուսներ (հատ)
—
3182
14205
15000
էլեկտրալամպեր (մլն հատ)
1,5
113
95,7
—
Թուղթ (հզ․ ա)
24
148
131
145
Գուլպա-նասկեղեն (մլն զույգ)
3
58
70
73
Տրիկոտաժե սպիտակեղեն (մլն հատ)
3
28
2օ4
44
Տրիկոտաժե վերնահագուստ (մլն հատ)
0,2
13
18/
Կաշվե կոշկեղեն (մլն զույգ)
1
12 *
10
9,9
Մոպեդներ (հզ․ հատ)
—
300
325
293
Ռադիոընդունիչ սարքեր (հզ․ հատ)
22
1853
2125
2200
Լվացքի մեքենաներ (հզ․ հատ)
—
636
590
597
Կենդանական յուղ (հզ․ ա)
23
33
33,6
33
Միս (հզ․ ա)
54
143
199,3
186
Շաքարավազ (հզ․ ա)
41
218
303
270
Պահածոներ (մլն պայմանական ւոուփ)
9
258
403,1
Աղյուսակ 2
Ցանքատարածությունները և գյուղատնտեսական կուլտ ու-
րաների համախառն բերքը
1940
1970
1980
1982
Բոլոր ցանքերը (հզ․ հա)
1964
1541
1674
1661
Հացահատիկ
1132
573
693
776
Վուշ երկարաբուն
59
19
18
—
Շաքարի ճակնդեղ
15
10
13
—
Կարտոֆիլ
139
130
106
103
Բանջարեղեն
9
15
15
15
Կերային կուլտուրաներ
609
794
828
738
Համախառն բերքը (հզ․ ա)
Հացահատիկ
1372
1323
1054
t
Վուշաթել
18
4
2
—
Շաքարի ճակնդեղ (գործարանային)
251
236
182
—
Կարտոֆիլ
2093
2328
1199
—
Բանջարեղեն
87
275
200
—
Աղյուսակ 3
Անաս ունների և թռչունների գլխաքանակը (հզ․)
1941
1971
1981
1982
խոշոր եղջեր․ անասուն
986
1203
1431
1449
այդ թվում՝ կով
797
571
578
578
խոզ
588
1075
1667
1697
Ոչխար և այծ
602
318
204
208
Թռչուններ, մլն
2
5,9
11,333
12,02
Աղյուսակ 4
Անասնապահ ու թյան հիմնական ապրանքների արտադր ու-
թ յ ու ն ը
1940
1970
1980
1982
Կաթ, հզ․ иг
1537
1713
1695
1616
Միս (մորթված զանգվածով), հզ․ ա123
205
284
275
Զու մլն հատ
174
500
730
748
Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 10.djvu/725
Jump to navigation
Jump to search
Այս էջը սրբագրված չէ
