ՀՍՍՀ Աղ․ 6 բնակչության բնական շարժը 1000 բնակչի հաշվով A «р Տարիները օ 3 Д CJ 1 С, 3 -О Տ л a В ЛГ
- 3* C, ՝Zf
я ю *»* в գ £ 43 A ․f Зл է» & Ь Ծ5 & а В 1915 46,3 23,9 22,4 1925 51,5 16,2 35,3 1926 56,0 17,0 39,0 1940 41,2 13,8 27,4 1950 32,1 8,5 23,6 1955 38,0 8,8 29,9 1960 40,1 6,8 33,3 1965 28,6 5,7 22,9 1970 22,1 5,1 17,0 1975 22,2՝ 5,5 16,7 1979 22,9 5,6 17,3 1985 24,1 5,9 18,2 ցիայի արտելները պետ․ ձեռնարկություն– ների սիստեմին հանձնելու կապակցու– թյամբ նրանք ընդգրկվել են բանվորների և ծառայողների թվի մեջ։ Ընդամենը նյութական արտադրության ոլորտում զբաղված էր աշխատողների 71% –ը, ոչ արտադրական ոլորտում՝ 29% –ը։ ժող․ տնտեսության մեջ աշխատող բան– վորների, ծառայողների և կոլտնտեսա– կանների միջին տարեկան թիվը 1985-ին կազմել է 1428,1 հզ․ մարդ, այդ թվում՝ բանվորներ և ծառայողներ՝ 1353 հզ․, կոլտնտեսականներ՝ 75,9 հզ․ մարդ։ Լուրջ տեղաշարժեր են կատարվել աշ– խատանքի մեքենայացման աստիճանի բարձրացման, նոր բնույթի ու բովանդա– կության, մտավոր ու ֆիզիկական աշխա– տանքի հարաբերության փոփոխության տեսակետից։ Մտավոր աշխատանքներում ընդգրկվողների տես․ կշիռը, զբաղված բնակչության ընդհանուր թվաքանակի tffeg, }970-ի& 29,2%-ից 1979-ին հասել է 30,6%։ Ֆիզիկական աշխատանքներում ընդգրկվածների տես․ կշիռը, համապա– տասխանաբար, 70,8-ից իջել է 69,4%։ Բնակչության բաշխումը ըստ գոյամի– ջոցների աղբյուրների։ Սովետական իշ– խանության տարիներին ՀՍՍՀ–ում իրա– կանացվող ung-տնտ․ խոր տեղաշարժերը էական փոփոխություն մտցրին բնակչու– թյան գոյամիջոցների աղբյուրների, նրա բաշխման բնագավառում։ Որոշակի դեր խաղացին հանրային տնտեսության զար– գացումը, բնակչության լրիվ զբաղվածու– թյունն ապահովելու հիման վրպ նրա կենսամակարդակի բարձրացումը, սոց․- տնտ․ առաջընթացով բացատրվող կյանքի տևողության երկարումը, ժող․ տնտ․ պա– հանջարկը բավարարելու նպատակով որակավորում և բարձր որակավորում ձեռք բերելու համար ուսումնական ցանցի ընդլայնումը ևն։ Այդ բոլորի շնորհիվ ա– վելացել է կրթաթոշակ ստացողների, կենսաթոշակառուների, պետության ապա– հովությունից օգտվող անձանց թիվը (տես աղ․ 9)։ Բնակչության տեղաբաշխումը և խտու– թյունը։ ՀՍՍՀ–ում բնակչության միջին խտությունը 1 կէՐ վրա 112 մարդ է (1986), Աղ․ 7 ՀՍՍՀ աղամ ար դ կ ա ն ց ու կ ան ա նց թիվն ըստ տարիքային խմբերի տվյալ տարիքի բնակչության յուրաքանչյուր Ю00 մարդ ու հաշվով (մարդահամարի տվյալներով) 1926 1959 1970 1979 Տարիքային խմբերը ար․ իգ․ ար․ իգ․ ար․ իգ․ ար․ Իգ Ընդամենը այդ թվում* 510 490 478 522 488 512 487 513 0-9 518 482 512 488 514 486 509 491 10-19 557 443 507 493 514 486 511 489 20-24 536 464 467 532 486 514 484 516 25–29 473 527 487 513 47! 529 486 514 30–34 465 535 486 514 485 515 488 512 35-39 497 503 424 576 501 499 478 522 40-44 518 482 401 599 497 503 490 510 45-49 530 470 435 565 445 555 501 499 50-54 448 557 442 558 404 596 477 523 55-59 487 513 385 615 397 603 399 601 60-69 460 540 429 571 405 595 384 616 70 և ավելի 443 557 415 585 415 585 377 613 Աղ․ 8 ՀՍՍՀ բնակչության սոցիալական կազմը (մարդահամարի տվյալներով), %-ով 1939 1959 1970 1979 Ամբողշ բնակչությունը (ներառյալ ընտանիքի չաշխատող 100 100 100 100 անդամները) այդ թվում՝ Բանվորներ և ծառայողներ 32,2 62,3 82,3 90,4 դրանցից բանվորներ 17,6 41,4 58,5 64,2 Կոլտնտեսական գյուղացիներ և կոոպերացված արհես– տավորներ 64,1 37,5 17,1 9,7 ՍեՓականատեր գյուղացիներ Ա չկոոպերացված արհես– տավորներ 3․7 0,2 0,6 0,0 Բնակչության բաշխ ու մը ըստ (1979 Աղ․ 9 գոյամիջոցների աղբյուրների ՛, %) Զբաղված բն․ (առանց անձնա– կան օժանդակ տնտեսությու– նում զբաղ– վածների) 3 Հք В К| Я ձ ռ B-S гг § a ձ Թ Л, С jd EL
- 2 а Й* я
с а i ЕЦи •f If0! Сч1 5 иЭ _ Չ, &Հէ ՀՅ В Խնամքի տակ գտնվող առան– ձին անձինք, ինչ– պես նաև անձ– նական օժան– դակ անտ․ զբաղ– ված․ Գոյամիջոցների այլ աղբյուր ու– նեցող և աղբյուր չնշող անձինք Ամբողջ քաղա– քային և գյու– ղական բն․ 47․4 4,2 8,7 39,6 0,1 այդ թվում՝ Քաղաքային բն․ 48․6 5,5 7,8 38,0 0,1 Գյուղական բն․ 45,1 1․9 10,2 42,7 0․1 որը 9 անգամ մեծ է ՍՍՀՄ միջին խտությու– նից (12մարդ)։ Բնակչության միջին խտու– թյամբ միութենական հանրապետություն– ների մեջ ՀՍՍՀ գրավում է 2-րդ տեղը (Մոլդավիայից հետո)։ խտությունն առա– վել մեծ է Արարատյան գոգավորությու– նում, որն զբաղեցնում է հանրապետու– թյան տարածքի 26,7%–ը, ուր ապրում է ընդհանուր բնակչության 58,8%–ը (քա– ղաքային բնակչության 66,7%-ը, գյուղա– կան բնակչության 44,2%-ը), միջին խտու– թյունը 1 կմ2 վրա՝ 245 մարդ։ Համեմատա– բար նոսր են բնակեցված (1 կւէ2 վրա 15– 35 մարդ) լեռնային շրջանները (Ազիզբե– կովի, Ղուկասյանի, Սիսիանի, Մեղրու, Եղեգնաձորի, Ամասիայի են)։ ՀՍՍՀ–ում գյուղական բնակչության մի– ջին խտությունը 1 կէՐ վրա 38 մարդ է (ՍՍՀՄ միջինը՝ 5 մարդ)։ Այդ ցուցանիշն ըստ վարչ․ շրջանների, հանրապետության լեռնային մակերևույթի կտրտվածության և ծովի մակարդակից ունեցած տարբեր բարձրությունների հետևանքով, տալիս է զգալի շեղումներ։ Առավել խիտ են բնա– կեցված Արարատյան դաշտի չորս շրջան– ները (Հոկտեմբերյանի, էջմիածնի, Մա– սիսի, Արտաշատի), որոնք զբաղեցնում են հանրապետության տարածքի մոտ 5%-ը, ուր ապրում է գյուղական բնակչու– թյան գրեթե քառորդ մասը (22,4%), մի– ջին խտությունը 1 կւէ2 վրա՝ 163 մարդ (4,3 անգամ մեծ է հանրապետության համա– նման միջինից)։
