22°Շ–ի, առավելագույնը՝ 37°Շ–ի։ Աշունը հաճելի է, արեոտ, անհողմ եղանակների գերակշռությամբ։ Անսառնամանիք ժա– մանակամիջոցի միջին տևողությունը մին– չև 220 օր է, 0°Շ–ից բարձր ջերմաստիճան– ների գումարը՝ միևչև 3800°, իսկ 10°Շ–ից բարձրը՝ 3200°։ Միջին տարեկան տեղում– ևերի գումարը միևչև 600 մմ է։ Այս կլիմաև ևպասաավոր է հանգստի և բուժմաև հա– մար։ 6․ Բարեխառն կլիմա, ձևավորվում է հաևրապետության լեռնալանջերի և սա– րահարթերի մինչև 2400 մ բարձրություև– ևերում։ Կլիմայակաև սեզոնները համ– ըևկևում եև տարվա օրացուցայիևիև։ Ձմեռը ցուրտ է, համեմատաբար խոևավ, հաստատուև ձևածածկույթով, հուևվարիև օդի միջիև ջերմաստիճանը 0-ից մինչև –8°C է, բացարձակ ևվազագույևը՝ –35°C։ Գարուևը մեղմ է, տևակաև։ Ամառը տաք է, չափավոր խոևավ, պարզ եղաևակևերի գերակշռությամբ։ Հուլիս–օգոստոս ամիսևերիև օդի միջիև ջերմաստիճանը 15°C է, առավելագույնը՝ 36°C։ Աշուևը տաք է՝ անհողմ եղաևակևերի գերակշռու– թյամբ։ Աևսառևամանիք ժամանակամի– ջոցի տևողությունը շուրջ 200 օր է, 0°Շ–ից բարձր ջերմաստիճանների գումարը մինչև 3000°, 10°Շ–ից բարձր մինչև 2200°։ Տարեկան տեղումները 600–700 մմ են։ Արդյունավետ հողագործությաև վերիև սահմաևը համըևկևում է այս կլիմայի վերիև սահմանին։ Մշակում են հացահա– տիկային կուլտուրաևեր, շաքարի ճակըև– դեղ, ևաև պտուղևեր։ Այս կլիման ևպաս– տավոր է լեռևայիև հաևգստավայրերի և առողջարանների համար։ 7․ Ցուրտ լեռնային կլիմա, ձևավոր– վում է լեռևերի բարձրադիր գոտում, մինչև 3500 մ բարձրություևներում։ Այս– տեղ արեգակևային ճառագայթմաև իև– տեևսիվություևը բարձր է։ Օդի տարեկան միջիև ջերմաստիճաևը իջնում է մինչև –2°Շ–ի։ Ձմռաևը առաջաևում է հաստատուև, տևակաև և խորը ձևածածկույթ։ Հուևվա– րի միջիև ջերմաստիճաևը –10°C ցածր է, նվազագույնը՝ մինչև –46°C։ Ամառը կար– ճատև է՝ զով, հուլիս–օգոստոս ամիսևե– րի միջիև ջերմաստիճաևը հասևում է միևչև 10°C, առավելագույևը՝ 30°C։ Աշու– ևը կարճատև է, ցուրտ։ Շատ եև ձևաբքերը և մառախուղները։ Անսառևամաևիք ժա– մաևակամիջոցի միջիև տևողություևը մին– չև 70 օր է, 0°Շ–ից բարձր ջերմաստիճաև– ևերի գումարը միևչև 800, տարեկաև տե– ղումները՝ միևչև 700 մմ։ Մերձալպյաև և ալպյաև արոտավայրերի կլիմաև է։ Զյունամերձ կլիմա, ձևավորվում է 3500 t/–ից բարձր լեռևագագաթևերիև։ Ձմեռը տևակաև է (ավելի քաև 6 ամիս), հաստա– տուև, խորը ձևածածկույթով (2 մ և ավե– լի), քամիների տարեկան միջին արագու– թյունը հասնում է ավելի քաև 5 մ/վ–ի։ Ռելիեֆի որոշ ձևերում ամբողջ տարի մնում եև ձևաբծեր, իսկ Արագածի խառ– նարանում և Կապուտջուղի գագաթիև կաև մշտակաև ձյաև և սառցադաշտերի հետքեր։ Օդի միջիև ջերմաստիճանը ձմռա– նը՝ – 10°Շ–ից ցածր Է, ևվազագույևը՝ –46°C։ Գարուևը կարճատև Է, ցուրտ, աշուևը՝ ևույևպես։ Ամառը ցուրտ Է՝ կար– ճատև։ Ամեևատաք ամսվա միջիև ջերմաս– տիճաևը 5°Շ–ից չի բարձրաևում, առավե– լագույևը հասևում է 20°Շ–ի։ Աևսառևա– մանիք ժամանակամիջոցի միջին տևողու– թյունը 40 օրից պակաս Է։ 0°Շ–ից բարձր ջերմաստիճաևների գումարը 800°-ից ցածր Է։ Մթնոլորտային տարեկան տեղումների քանակը՝ մինչև 900 մմ և ավելի։ Քարտեզը տես 64-րդ էջից հետո՝ ևեր– դիրում։ Գրկ․ Ներսիս յան Ա․ Գ․, Հայաստանի կլիման, Ե․, 1964։ Багдасарян А․ Б․, Климат Армянской ССР, Е․, 1958; Баг– дасарян А․ Б․, Багдасарян А․ А․, Климат Еревана, Е․, 1976․ Ա․Բաղդասարյան
ՆԵՐՔԻՆ ՋՐԵՐ Հայկ․ լեռնաշխարհը ջրաբաշխ համա– կարգ է Փոքր Ասիակաև և Իրաևակաև սա– րահարթերի միջև։ Այստեղից եև սկիզբ առևում Սև ծովի (ճորոխ), Պարսից ծոցի (Եփրատ, Տիգրիս) և Կասպից ծովի (Արաքս, Կուր) ավազաններիև պաւոկա– ևող գետերը։ ՀՍՍՀ տարածքը ամբողջա– պես կրում է Հայկ․ լեռևաշխարհի ջրա– գրությաև հատկաևիշևերը։ Զրային ռե– սուրսևերի շարժուն պաշարները փոքր են, բնակչությաև մեկ շևչիև հասևում է 2260 է/3 ջուր (ՍՍՀՄ միջինից 7,5 անգամ քիչ)։ Զրայիև հաշվեկշռում մթևոլորտայիև տե– ղումների միջիև տարեկաև քանակը 18 կմ3 Է, որից հոսքը՝ 6,5–7 կմ3, հոսքի գործակիցը՝ 0,38, հոսքի շերտի բարձրու– թյուևը՝ 200–235 մմ։ Գետեր։ ՀՍՍՀ գետերը պատկաևում եև Կասպից ծովի ավազաևիև (տարածքի 76,4%-ը՝ Արաքսի, 23,6%-ը՝ Կուրի ավա– զանիև)։ ՀԱԱՀ–ում կա 9479 գետ, որից– 9100-ը՝ մինչև 10 կմ, 318-ը՝ 10–25 կմ, 57-ը՝ 26–100 կմ, 4-ը (Ախուրյաև, Դե– բեդ, Հրազդաև, Որոտան)՝ 100–200 կմ եր– կարությամբ։ Գետային ցանցի խտությաև գործակիցը 0,8 կմ/կմ2 Է։ Գետային ցաև– ցը առավել խիտ է ծալքաբեկորավոր լեռ– ևերում, հրաբխայիև բարձրավաևդակում թույլ է զարգացած։ ՀՍՍՀ գետերև ուևեև խառը սևում (հա– լոցքայիև, ստորերկրյա և աևձրևայիև)։ Սևմաև ամեևակարևոր բաղադրիչը ստոր– երկրյա ջրերև եև, որոնք կազմում եև հոս– քի 30–50%-ը, իսկ հրաբխային բարձրա– վանդակի Ղուկասյան, Մեծամոր, Գավա– ռագետ, Մասրիկ և այլ գետերի հոսքի՝ 80% –ը։ Սնման երկրորդ բաղադրիչը հալոց– քայիև ջրերն եև (20–40%), որոևք ձևա–
