Էջ:Հայկական Սովետական Հանրագիտարան (Soviet Armenian Encyclopedia) 3.djvu/57

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

սակցական բլոկ, ստեղծվել է 1968–ի վեր–ջին։ Արհեստակցական միու– թյունները։ Գերմանական արհմիությունների միավո– ր ու մ (ԳԱՄ)։ Ունի մոտ 7,4 մլն անդամ։ Գերմանական երիտասար– դության ֆեդերատիվ միա–վոր ու մ։ Տամախմբում է 16 երիտա–սարդական կազմակերպություն։ VII․ Տնաեսա–աշխարհագրական ակ–նարկ ԳՖՏ–ի տնտեսությունը արագ զարգա–ցավ 1950–60-ական թվակաևների սկըզբ– ներին։ Արդյունաբերական արտադրան–քի և արտահանության ծավալով կապի–տալիստական աշխարհում գրավեց 2-րդ տեղը (1970, ԱՄՆ–ից հետո), դարձավ երկրորդ վարկատուն և ոսկու վալյուտա–յի ռեզերվ ունեցողը։ Ազգային համախառն արտադրանքով կապիտալիստական աշ–խարհում զիջում է ԱՄՆ–ին և ճապոնիա– յին (1968)։ ԳՖՏ–ում ստեղծվել է բարձր զարգացած պետական մոնոպոլիստական կապիտալիզմ՝ ռազմարդյունաբերական մի քանի տասնյակ վիթխարի կոնցեռն–ների և խոշոր բանկերի միաձուլում պե– Արդյունաբերական արտադրանքի կարևոր տեսակների արտադրությունը Չափի միավոր 1972 | 1973 1974 էլեկտրաէներգիա մլրդ կվա․ծ 260,0 284,0 ․ 310,0 մլն in 102,5 97,3 94,9 » 110,4 118,8 126,0 » 7,1 6,65 6,2 > 6,0 6,4 4,7 » 32,0 36,8 40,2 » 43,7 49,5 53,2 » 31,2 36,7 39,6 Պողպատե և չուգունե ձուլվածք • • > 4,1 4,5 4,5 Պղինձ հզ․ սւ 300,5 300,5 314,0 Ցինկ » 124,5 142,0 134,5 Կապար > 273,0 301,5 321,0 Ալյումին առաջնային » 445,0 534,0 690,0 Կալիումական աղ » 2441 2542 2620 Ֆոսֆորային պարարտանյութեր • • 945 987 957 Ազոտային պարարտանյութեր • • • » 1379 1460 1565 Պլաստմասսա և սինթետիկ խեժեր • Արհեստական և սինթետիկ մանրա– » 5451 6410 6300 թելեր > 800 979 945 Սինթետիկ կաուչուկ > 340 355 – Դողեր •․ » 512 520 502 Ցեմենտ մլն in 42,6 41,0 35,5 Ավտոմոբիլներ հզ․ հատ 3784 3915 2870 Տրակտորներ > 78 99 – Ծովային նավեր հզ․ բրուտտո ա 1400 1850 Գյուղատնտեսական հիմնական կ ու լտ ու բաների ցանքատարա– ծությունը և բերքահավաքը Տարածությունը (հզ․ հա) Բերքահավաքը (հզ․ ա) 1972 1973 1974 1972 1973 1974 1626 1603 1620 6608 7135 7724 Տարեկան 843 739 704 2917 2576 2530 Գարի 1549 1671 1667 5997 6622 7022 807 822 842 2887 3066 3320 խառը հացահատիկ ․․․․ 360 345 344 1270 1225 1292 Կարտոֆիլ 503 480,5 – 15038 13676,5 – Շաքարի ճակնդեղ 331 352 – 14656 15858 – Կերի ճակնդեղ 312 289 27810 25229 տության հետ։ Վերականգնվել և ուժեղա–ցել ևն արևմտագերմանական մոնոպո–լիաները, մեծացել է արտադրության կա–պիտալի կենտրոնացումը։ Կապիտալ ներ–դրումների ավելացման շնորհիվ մեծա–նում են մշակող արդյունաբերության, ավ–տոմոբիլաշինության, նավթաքիմ․, էլեկ–տր աւոեխ․ արդյունաբերության, էլեկտրո–նային հաշվիչ մեքենաների արտադրու–թյան արտադրական կարողությունները։ Միաժամանակ աճում է ինֆլյացիան։ Ա ր դ յ ուն ա բ և ր ութ յ ուն ը։ ԳՖՏ բարձր զարգացած ինդուստրիալ երկիր է։ Ազգային եկամտի 1/2-ից ավելին տալիս է արդյունաբերությունը։ Արտադրության ծավալը երկրորդ համաշխարհային պա–տերազմից ևետո մեծացավ 4 անգամ (1969)։ Կառուցվածքային լուրջ փոփոխու–թյուններ են տեղի ունեցել արդյունաբե–րության մեջ։ Ավելացել է մշակող արդյու–նաբերության բաժինը, մասնավորապես նոր և ռազմական ճյուղերինը (նավթա–վերամշակմանն ու նավթաքիմիայինը, էլեկտրոնիկայինը, * ավիացիոն–ևրթիռա– յինը), ստեղծվել է ատոմային արդյունա–բերություն։ Միաժամանակ առկա են ճըգ– նաժամային երևույթներ և արտադրության Շտուտգարտի Օստերոայխիշեր հրապարակի օղակաձև ճանապարհները կրճատում ածխի ու երկաթահանքի ար–դյունահանման և տեքստիլ արդյունաբե–րության մեջ։ Մեծացել է հվ–արմ․ և հվ․ նոր կենտրոնների, որոշ չափով թուլացել Տռե– նոս–Վեսաֆալյան առաջատար շրջանի դե–րը։ Խիստ փոխվել է վառելիքա–Էներգե– տիկ տնտեսությունը։ Վառելանյութի սպառման ասպարեզում առաջին տեղը գրավում է նավթը (գլխավորապես ներ–մուծման հաշվին), աճում է բնական գազի բաժինը։ 1950–60-ական թթ․ կառուցվել են Ռոտերդամ–Քյոլն, Վիլհելմսհաֆեն– Քյոլն, Մարսևլ–Կարլսրուե–ինգոյշ– տադ, ինչպես նաև Զենովայից և Տրիես– տից Ինգոլշտադ ձգվող նավթամուղները։ Էլեկտրական հոսանքի ղեկավարման կառա– վարակետում Նավթավերամշակման գործարաններ են կառուցվել հվ․, հվ–արմ․ և Տռենոս–Վեստ– ֆալյան շրջաններում։ Նավթի վերամշա–կումը հիմնականում վերահսկում է օտար–երկրյա (ամերիկյան և անգլ․) կապիտա–լը։ ՍՍՏՄ–ի հետ պայմանագիր է կնքված գազամուղ կառուցելու և ԳՖՏ–ին սովետա–կան գազ մատակարարելու մասին։ Քա–րածուխ է արդյունաևանվում Ռուրի և Սա– արի ավազանևերում։ 1969-ին ստեղծված «Ռուրկոլե ԱԳ» կոնցեռնը տիրում է բո–լոր կարողությունների 94% –ին։ Գորշ ածուխ է արդյունահանվում Ստորին Տռե– նոսի ավազանում և վերահսկվում «ՌՎԷ» պետական էներգետիկ կոնցեռնի կողմից։ էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը կազմում է 310 մւրդ կվւո–ժ (1974)։ Ար–դյունահանվում են երկաթի, կապարի, ցին–կի և պղնձի հանքանյութեր, կալիումա–կան աղ։ Չուգունի և պողպատի հիմնա–կան գործարանները գտնվում են Ռուրում (խոշորագույն կենտրոնը՝ Դույսբուրգ), Սաարում, Զալցգիտերում և Բրեմենում։ Լայնորեն օգտագործվում է ներմուծվող