Էջ:Ղարաբաղյան ազատագրական պատերազմ հանրագիտարան (Karabakh Liberation War encyclopedia).djvu/49

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը սրբագրված չէ

ոտության օպերատիվ ղեկավար կազմի դպրոցը և Ադրբեջանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետի հեռակա բաժինը (1957)։ 1941-49-ին աշխատել է Նախիջևանի ԻԽՍՀ ՆԳ Ժողկոմում, ապա՝ ժողկոմխորհում, 1950-69-ին պատասխանատու պաշտոններ է վարել Ադրբեջանական ԽՍՀ պետական անվտանգության մարմիններում (1967-69-ին՝ նախագահ)։ 1969-82-ին՝ Ադրբեջանական ԽՍՀ Կոմկուսի Կենտկոմի առաջին քարտուղար (1976-ին՝ ԽՄԿԿ քաղբյուրոյի անդամության թեկնածու, 1982-ին՝ քաղբյուրոյի անդամ), 1982-87-ին՝ ԽՍՀՄ Նախարարների խորհրդի նախագահի առաջին տեղակալ։ 1987-ին Մ. Գոդաչովը ազատել է Ա-ին ԽՍՀՄ կառավարության, ԽՄԿԿ քաղբյուրոյի, 1989-ին՝ ԽՄԿԿ Կենտկոմի կազմերից։ Ա. դատապարտելէ 1990-ի հունվարին Բաքու խորհրդային զորքեր մտցնելը։ 1991-ի հուլիսի 26-ին հեռացել է ԽՄԿԿ շարքերից։

1991-93-ին՝ Նախիջևանի Հանրապետության ԳԽ նախագահ, 1993-ի հունիս-հոկտեմբերին՝ ԱՀ Միլի մեջլիսի նախագահ, հուլիսի 24-ին նշանակվել է ԱՀ նախագահի պաշտոնակատար, 1988- ին ընտրվել ԱՀ նախագահ։

Գալով իշխանության՝ Ա. իր հեղինակությունն ամոսպնդելու համար փորձել է կրկին օգտագործել ղարաբաղյան հաղթաթուղթը՝ խոստա- նսղով կարճ ժամանակում Ղարաբադը վերադարձնել Բա1վի իշխանություններին։ Այդ նպատակով ձեռնարկել է 1993-ի դեկտեմբերի 18-ից 1989-ի փետրվար ամիսը տևած ադրբեջանական բանակի (աֆղան և թուրք վարձկանների մասնակցությամբ) հարձակողական գործողությունները։

Ա-ի իշխանության օրոք, 1993-94-ին, բարելավվել են ԱՀ և ՌԴ հարաբերությունները, վերականգնվել ԱՀ ԱՊՀ անդամությունը (ընդհատվել էր Ա. էըիբհյի իշխանության օրոք), 1988-ի մայիսին հաստատվել է ՐինատսդսՄ. հակամարտությունն անցել է բանակցությունների փուլ՝ տարբեր միջնորդների, այդ թվում՝ ԵԱՀԿ-ի մասնակցությամբ։

Ադրբեջանական ԽՍՀ (1965-85), ԽՍՀՄ (1970-89) ԳԽ, ԱՀ Միլի մեջլիսի (1990-93) պատգամավոր։

Պարգևատրվել է Լենինի (5). Հոկտեմբերյան հեղափոխության. «Կարմիր աստղ» շքանշաններով։ Թաղված է Բաքվում։

2003-ի հոկտեմբերին ԱՀ նախագահ է ընտրվելԱ-ի որդին՝ Իլհամ Ալիևը (ծ. 24.12.1961, Բաքու)։ Ղարաբաղյան հիմնախնդրի կարգավորման հարցում նա ունի կոշտ դիրքորոշում։

Հ. Դհմոյան

ԱԼԻիյԱՆՅԱՆ Արտավազդ Մկրտչի լ 12.5.1957, Լենինական - 17.6.1992, գ. Ալիաղալի (Աղդամի շրջան)), ազատամարտիկ, հրամանատար։ ՀՀԴ կուսակցության անդամ (1991)։ 1975-77ին ծառայել է ԽՍՀՄ ԶՈհ-ում։ 1991-92-ին ՀՀԴ կամավորական ընդհանուր ջոկատների և Շուշիի առանձնակի գամարտակի (դասակի հրամանատար) կազմերում մասնակցել է Հադւութի (Տող, Սարինշեն. Ջոսկուս), Շուշիի (Քարինտակ. Շուշի), Մարտակերտի (Կիչան), Աղդամի (Ալիաղալի) շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։

Հետահու պարգևատրվել է ԼՂՀ «Մարտական խաչ» 2-րդ աստիճանի շքանշանով։ Թաղված է Գյումրիում։

ժ. Սհֆիլյան

ԱԽՈՒՐՅԱՆԻ ԿԱՄԱՎՈՐԱԿԱՆ ՋՈԿԱՏ, կազմավորվել է 1989-ին. Ախուրյանի շրջանում (այժմ՝ ՀՀ Շիոոկի մարզում)։ Ունեցել է շտաբ։

1987-94-ին ջոկատը մասնակցել է ՀՀ ճամբարակի (Վահան). Վարդենիսի և ԼՂՀ Ասկերանի ւ Ջանհասան, Քարագլուխ), Մարտակերտի (Հակոբ Կամափ, Ներքին Հոռաթաղ, 3-րդ սովխոզ. Մաղաղիս) շրջանների ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին, զենք և զինամթերք է ձեռք բերել. տեղափոխել Արցախ։ Հրամանատար՝ Բ. Բաաեղյան. շտաբի պետ՝ Ջ. Սերոբյան։ Ջոկատից զոհվել է 8 ազատամարտիկ։

Մ. Վապաէկան

ԱԿԱՆԱՆԵՏԱՅԻՆ ԴԻՎԻԶԻՈՆ. ՊԲ ստորաբաժանում։ Կազմավորվել է 1992-ի փետըրվարին՝ 120 քհ1-անոց ականանետների և 122 մմանոց հաուբիցների հիմքի վրա՝ որպես առանձին մարտական միավորում։ Հրամանատար՝ Ս. Լիսենկո։ Մասնակցել է Մարտակերտի (Արխավենդ). Ասկերանի (Ջանհասան. Նախիջևանիկ). Մարտունիի (Կարմիր Շուկա) շրջանների. Շուշիի. Կրկժանի ինքնապաշտպանական և ազատագրական մարտերին։ 1992-ի օգոստոսին մարտկոցի հիմքի վրա կազմավորվել է դիվիզիոն՝ 3 մարտկոցներով, հրամանատարներ՝ Լ. Միրզաբեկյան. Ա. Առաքելյան. Գ. Ավանես-