Բալի Մ. կարելի է եփել կորիզով կամ առանց կորիզի։ Բալն ընտրել, սառը ջրով լվանալ և կորիզները հանել։ Բալը լցնել թասի մեջ, վրան շաքարավազ ցանել (1 կգ բալին՝ 1,5 կգ շաքարավազ) և թողնել 2-3 ժամ, կամ էլ լցնել տաք շաքարաջուր և թողնել 3-4 ժամ։ Եփել մարմանդ կրակի վրա՝ 2-3 ընդմիջումով։
Կորիզով եփելիս՝ ավելացնել տաք շաքարաջուր (1 կգ բալին՝ 1 կգ շաքարավազ և 1 բաժակ ջուր), թողնել 3-4 ժամ, ապա եփել։
Մ. գազարի. ընտրել վառ նարնջագույն գազար նուրբ հյուսվածքով և միջուկով, փոքր-ինչ թերահաս։ Գազարը կեղևել, լվանալ, ծայրերը կտրել և բաժանել 1,5 սմ հաստության կտորների։ 5-8 րոպե եփել եռացող ջրում։ Հովանալուց հետո 2 անգամից եփել շաքարաջրի մեջ։ Կրակից վերցնելուց առաջ ավելացնել վանիլին և կիտրոնաթթու։
1 կգ գազարին՝ 1,5 կգ շաքարավազ, 3-3 1/2 բաժակ ջուր, 3 գ վանիլին։
Մ. դդմի. դդումը կեղևել, սերմերը հեռացնելուց հետո կտրտել ձևավոր դանակով և 20-30 րոպե պահել կրաջրում։ Հանելուց հետո սառը ջրով լավ լվանալ, լցնել քամիչի մեջ, ջրքամվելուց հետո վրան լցնել եռման ջուր և եփել 5 րոպե։ Դդմի կտորները ջրից հանել, հովացնել, լցնել տաք շաքարաջրի մեջ, թողնել 6 ժամ, ապա եփել 30-35 րոպե։ Այնուհետև կրակից վերցնել և թողնել, որ հովանա (մոտավորապես 2 ժամ)։ Այդ գործողությունը կրկնել 2 անգամ, և եփել։ Վերջում ցանկալի է վանիլին ավելացնել։
Կրաջուր. 0,5 կգ չհանգած կրին ավելացնել 5 լ սառը ջուր, խառնել և թանզիֆով քամել։
1 կգ կեղևած դդմին՝ 1 կգ շաքարավազ, 2 բաժակ ջուր։
Մ. դեղձի. դեղձն ընտրել, սառը ջրով լվանալ, կեղևել, բաժանել 4 կամ 8 մասի, վրան տաք շաքարաջուր լցնել և թողնել մեկ օր, որից հետո օշարակը քամել, առանձին եռացնել և լցնել դեղձի վրա։ Դարձյալ թողնել մեկ օր, ապա եփել մարմանդ կրակի վրա մինչև Մ-ի պատրաստ լինելը։
1 կգ դեղձին՝ 1,2 կգ շաքարավազ, 1 բաժակ ջուր։
Դրախտախնձորի Մ. եփում են ամբողջական պտուղներից, պտղակոթերը կարճ կտրած։ Բաժակատերևները հեռացնելուց հետո խնձորը ծակծկել, 3-5 րոպե թերխաշել շատ տաք ջրի մեջ, այնուհետև հովացնել սառը ջրով։ Եփել խնձորի այլ տեսակների Մ-ի նման։ Վերջում ավելացնել կիտրոնաթթու։
1 կգ խնձորին՝ 1,3-1,5 կգ շաքարավազ, 1 1/2 բաժակ ջուր, 3 գ կիտրոնաթթու։
Մ. ելակի. եփում են ոչ խոշոր, ամուր, թերհաս հատապտուղներից։ Ելակն ընտրում են և լվանում սառը ջրով քամիչի մեջ։ Որպեսզի հատապտուղների մեջ ջուր չանցնի, ելակը լվանում են առանց պտղակոթերը պոկելու, ապա լցնում ջուր ծծող թղթի կամ շորի վրա։ Ջրքամվելուց հետո տերևներն ու պտղակոթերը պոկում են։ Հայտնի է ելակի Մ-ի պատրաստման 2 եղանակ։
1-ին եղանակ. լվացած և կոթահան արած հատապտուղները տեղավորել արծնապատ կամ ապակե ամանի մեջ, շերտ-շերտ շաքարավազ ցանել և 5-8 ժամ թողնել զով տեղում։ Հյութ գոյանալուց հետո ամանի պարունակությունը լցնել թասի մեջ, դնել մարմանդ կրակի վրա և, թեթևակի խառնելով, եփել մինչև շաքարավազի լուծվելը։ Այնուհետև կրակը թեժացնել, եռման հասցնել, կրակից վերցնել և թողնել 10-15 րոպե, որ հովանա, ապա կրկին եռման հասցնել։ Այս գործողությունը կրկնել 3-4 անգամ։
1 կգ ելակին՝ 1 կգ շաքարավազ։
2-րդ եղանակ. հատապտուղների վրա տաք շաքարաջուր լցնել, եփել 5-8 րոպե, եռման հասցնել և կրակից վերցնել։ Հատապտուղներն ամանից քամիչով զգուշորեն հանել, այնուհետև օշարակը եփել ևս 5 րոպե։ Հատապտուղները լցնել թանձրացած օշարակի մեջ և կրկին եփել մարմանդ կրակի վրա։
1 կգ ելակին՝ 1 կգ շաքարավազ, 1 բաժակ ջուր։
Մ. ընկույզի. թերհաս (կանաչ) ընկույզը կեղևել, վրան սառը ջուր լցնել և թողնել 6 օր (օրական 3-4 անգամ ջուրը փոխել) մինչև ընկույզի մգանալը։ Այնուհետև ջուրը թափել, ընկույզը մեկ օր պահել կրաջրի մեջ, պարբերաբար խառնել։ Ընկույզը սառը ջրով լավ լվանալ, պատառաքաղով ծակծկել, կրկին լվանալ։ Եռացող ջրի մեջ շիբ ավելացնել (75 գ՝ 5 լ ջրին) և լցնել լվացած ընկույզը։ Եփել 10 րոպե, լցնել քամիչի մեջ, որից հետո 1 ժամ պահել սառը ջրում։ Ընկույզը լցնել տաք շաքարաջրի մեջ, ավելացնել մեխակ, դարչին, հիլ (թանզիֆե փոքրիկ տոպրակով), եռացնել մի քանի րոպե, կրակից վերցնել և թողնել 1 օր։ Այդ գործողությունը կրկնել 3 անգամ, ապա եփել։
Կրաջրի պատրաստման եղանակը նկարագրված է դդմի Մ-ի բաղադրատոմսում։
100 ընկույզին՝ 3 կգ շաքարավազ, 10 գ մեխակ, 10 գ դարչին, 5 հատիկ հիլ, ջուրը՝ ընկույզի ծավալի կրկնակին։
Մ. խնձորի. ցանկալի է եփել քաղցր սորտից։ Անտոնովկա և Անիս սորտերը եփելիս շուտ են փխլվում և մեծ քանակությամբ շաքար են պահանջում (1,3 կգ՝ 1 կգ խնձորին)։ Պտուղները լվանալ, կեղևել, միջուկն ու սերմերը հեռացնելուց հետո բաժանել 8 մասի։ Որպեսզի կտրտած խնձորը չմգանա, անհրաժեշտ է վրան եռման ջուր լցնել և թողնել 5-6 րոպե, ապա սառը ջրով արագ հովացնել։ Խնձորի վրա լցրած ջուրը կարելի է օգտագործել շաքարաջուր պատրաստելու համար։ Շաքարաջուրը լցնել խնձորի վրա և թողնել 3-4 ժամ։ Այնուհետև դնել մարմանդ կրակի վրա, եռման հասցնել, եռացնել 5-7 րոպե, թողնել 6-8 ժամ և կրկին եփել մի քանի րոպե։ Մ. եփել 3-4 անգամ։
Չշաքարակալելու համար խնձորի քաղցր սորտերից եփվող Մ-ի մեջ վերջում ավելացնում են մի քիչ կիտրոնաթթու (3 գ՝ 1 կգ խնձորին)։ Կարելի է ավելացնել նաև մի քիչ վանիլին։
1 կգ խնձորին՝ 1 կգ շաքարավազ, 1-1 1/2 բաժակ ջուր։
Մ. ծիրանի. ընտրել թերհաս պտուղներ, լվանալ կամ մաքրել խոնավ անձեռոցիկով։ Ծիրանի Մ. եփում են 2 եղանակով։
1-ին եղանակ. պտուղները փայտե ասեղով ծակծկել, 1 րոպե պահել եռացող ջրի մեջ և արագ հովացնել սառը ջրով։ Մանր պտուղները կարելի է եփել ամբողջական, խոշորները՝ կիսել և կորիզը հանել։ Ծիրանի վրա շաքարաջուր լցնել, կորիզով Մ. եփել 3-4, կիսածը՝ 2 անգամից։
Շաքարակալումից խուսափելու համար խորհուրդ է տրվում վերջում ավելացնել կիտրոնաթթու։
1 կգ ծիրանին՝ 1 կգ շաքարավազ, 1 բաժակ ջուր, 3 գ կիտրոնաթթու (դանակի ծայրով)։
2-րդ եղանակ. ծիրանը կեղևել, 2 ժամ պահել կրաջրի մեջ, ապա լավ լվանալ հոսող ջրով, լցնել քամիչի մեջ, որից հետո կորիզները հանել բարակ փայտիկի օգնությամբ առանց ծիրանը կիսելու։ Կորիզները կոտրել, կեղևել և տեղավորել ծիրանի խոռոչի մեջ։ Պտուղները լցնել տաք շաքարաջրի մեջ և եփել միջին կրակի վրա, մինչև ծիրանի թափանցիկ ղառնալը։
Կրաջրի պատրաստման եղանակը նկարագրված է դդմի Մ-ի բաղադրատոմսում։
1 կգ ծիրանին՝ 1 կգ շաքարավազ, 1 բաժակ ջուր։
Կեռասի (սպիտակ) Մ-ի եփելու եղանակը, ինչպես նաև շաքարի և ջրի հարաբերակցությունը նույնն են, ինչ բալի Մ-ինը։ Փոքր-ինչ ավելի պետք է լինի կիտրոնաթթվի քանակը (10 գ՝ 1 կգ կեռասին)։ Բուրավետության համար կարելի է ավելացնել վանիլին։
Մ. կիտրոնի. պտուղները կեղևել և 20 րոպե պահել եռման ջրի մեջ, ապա ջրով լվանալ, կլոր-կլոր կտրտել կամ պճեղների բաժանել
