Jump to content

Էջ:Տնային տնտեսության հանրագիտարան (Household encyclopedia in Armenian).djvu/360

Վիքիդարանից՝ ազատ գրադարանից
Այս էջը հաստատված է

առաջ ձեռքերին քսել պաշտպանական մաշկաքսուք։ Լվանալուց հետո սպիտակեղենը պետք է մի քանի անգամ խնամքով պարզաջրել։ Լվացքն ավարտելաց հետո ձեռքերը հարկավոր է լվանալ օճառով և պատել փափկացնող մաշկաքսուքով։

ԼՎԱՑՔ, անում են ձեռքով կամ լվացքի մեքենայով: Կեղտոտ սպիտակեղենն անհրաժեշտ է պահել չոր, ցանկալի է անցքերով արկղում կամ զամբյուղում (օդափոխման համար)։ Սպիտակեղենն զգալիորեն հեշտ է լվացվում, եթե կեղտոտ երկար չի մնացել։ Բամբակե և վուշե սպիտակեղենը եռացնում են օճառով, սոդայով կամ լվացափոշիներով (տես Լվացամիջոցներ):

Սպիտակեղենը պետք է նախապես մի քանի ժամ թրջել ջրում, խիստ կեղտոտված սպիտակեղենն օճառասոդային (1 դույլ ջրին 1-2 ճաշի գդալ լվացքի սոդա կամ 40 գ օճառ) կամ լվացափոշու լուծույթի մեջ կրկին թողնել 3-5 ժամ։ Այնուհետև սպիտակեղենն անհրաժեշտ է եռացնել։

Եռացնելիս սպիտակեղենը պետք է ամբողջությամբ ընկղմված լինի հեղուկի մեջ։ Պետք է եռացնել սոդայի, օճառի կամ լվացափոշու լուծույթում 40-60 ր (եռալու պահից)։ Եռացնելուց հետո սպիտակեղենը պետք է մաքուր լվանալ, ցայել նախ գոլ, ապա սառը ջրով և լեղակել (տես Լեղակում): Սպիտակեղենն ուղղել, 1-2 անգամ ընկղմել լեղակաջրի մեջ, քամել, լավ թափ տալ և փռել չորանալու։ Սպիտակեղենի որոշ տեսակներ (սավաններ, վերմակակալներ, սրբիչներ, բարձի երեսներ) լեղակում են օսլայելու հետ միաժամանակ (տես Օսլայում սպիտակեղենի):

Ժանյակե և շղարշե իրերի լվացումը։ Լվանալուց առաջ իրերը պիտի թափ տալ և թրջել գոլ ջրում։ 2-3 անգամ փոխել ջուրը։ Այնուհետև, առանց տրորելու, օճառի փրփուրով կամ լվացամիջոցներով լվանալ գոլ ջրում։ Լվանալուց հետո 2-3 անգամ ցայել նախ գոլ, ապա սառը ջրում, լեղակել և, եթե անհրաժեշտ է, օսլայել։ Խորհուրդ է տրվում վարագույրները չորացնել ձգված վիճակում, արդուկել կիսաչոր։ Լվանալուց առաջ խորհուրդ է տրվում ժանյակե իրերը մեծ կութերով կպցնել որևէ սպիտակ գործվածքի կտորի ձևը պահպանելու և հեշտ արդուկելու համար։

Ժանյակե իրերը կարելի է չորացնել մի քանի տակ ծալած սավանի վրա փռելով կամ 15-20 րոպե սավանի մեջ փաթաթած պահելով։

Բամբակե և վուշե գունավոր իրերի լվացումը։ Լվանալուց առաջ գունավոր իրերը պետք է տեսակավորել ըստ գույնի։ Գունաթափվող իրերը կարելի է լվանալ օճառաջրով՝ ավելացնելով կերակրի աղ (1 թեյի գդալ 2 լ ջրին)։

Բրդե և բնական մետաքսե իրերը լվանում են գոլ ջրով (40°C–ից ոչ բարձր), առանց ալկալիների (կաուստիկ ևն), ինչպես նաև առանց ուժգին տրորելու և քամելու օճառով, օճառի քերվածքներով, սինթետիկ լվացամիջոցներով։

Բրդե իրերին փափկություն և փայլ տալու համար խորհուրդ է տրվում դրանք ցայել (լվացքի վերջում) քացախաջրով (1 դույլ ջրին 1 թեյի գդալ քացախ) արծնապատ ամանի մեջ։ Բրդե գունավոր իրերը կարելի է լվանալ մանանեխի լուծույթով (1 դույլ ջրին մոտ 100-150 գ մանանեխի փոշի), առանց օճառի։ Մանանեխի փոշին լուծել ոչ մեծ քանակությամբ ջրի մեջ և լցնել լվացքի ջրի մեջ։ Լվացած իրերը թեթևակի քամել և ցայել սկզբում գոլ, ապա սառը ջրում։

Մետաքսե իրերը չի կարելի ոլորելով քամել, խորհուրդ է տրվում դրանք փաթաթել բամբակե չոր գործվածքի մեջ (սավան ևն), այնուհետև փռել չորանալու։

Սպիտակեցում։ Բամբակե և վուշե սպիտակեղենը սպիտակեցնելու համար թողարկում են տարբեր սպիտակեցնող միջոցներ:

ԼՎԱՑՔԻ ՄԵՔԵՆԱ էլեկտրական, նախատեսված է տնային պայմաններում սպիտակեղեն լվանալու, պարզաջրելու և քամելու համար։ Սպիտակեղենի խառնումը և լուծույթի ակտիվացումը (էներգիայի հաղորդում, որն առաջացնում է ինտենսիվ շրջապտույտ), որպես կանոն, իրականացվում է պտտվող թիակավոր սկավառակով (ակտիվարար) կամ թմբուկով։ Թողարկում են սպիտակեղենը չքամող, գլանիկի օգնությամբ ձեռքով քամելու, սկավառակային ակտիվարարով և սպիտակեղենը քամելու ցենտրիֆուգով, երկբաք կամ թմբկագլանային տեսակի միաբաք կիսաավտոմատ, ծրագրային կառավարումով, որպես կանոն, թմբկագլանային տեսակի միաբաք ավտոմատ Լ. մ-ներ։

Առավել կատարյալ է լվացքի ավտոմատ սարքը, որում լվանալը, լեղակելը, օսլայելը, սպիտակեցնելը և հակաստատիկ մշակումը կատարվում են ավտոմատորեն՝ համաձայն տրված ծրագրի, որոշակի կարգով, առանց մարդու մասնակցության։ Սպիտակեղենի լվացման ժամանակը (րոպեներով). սառը ջրով՝ 170, տաք ջրով՝ 130։ Կառուցվածքից կախված՝ Լ. մ-ները նախատեսված են 1-4 կգ սպիտակեղեն միաժամանակ լվանալու և քամելու համար։ Սպառվող հզորությունը, որպես կանոն, 200-650 Վտ է, ջրի էլեկտրատաքացումով և սպիտակեղենի չորացումով մեքենաների սպառվող առավելագույն հզորությունը հասնում է 2400 Վտ-ի։ Մեքենաների մեծամասնությունն ունի լվացքի 2 աշխատակարգ. «նորմալ»՝ բամբակե և վուշե, «զգույշ»՝ մետաքսե, բրդե և սինթետիկ գործվածքներ լվանալու համար։

Լ. մ-ների շահագործման ժամանակ չի կարելի միաժամանակ հպվել մեքենայի իրանին և հողակցված մասերին (խողովակաշարեր, ծորակներ ևն), արգելվում է թաց ձեռքերով մեքենան միացնել ցանցին, միացնել և անջատել ժամակարգավորիչը, փոխել աշխատակարգը, թեքել և շրջել ցանցին միացված մեքենան։

Սկավառակային ակտիվարարով Լ. մ-ով սպիտակեղեն լվանալու կարգը։