թանգարանը ուղարկելուց հետո, ձեռնարկեցի հեղեղատի աջ ափին վրա դագաղի գոյության նշաններ ցույց տվող մի տեղի պեղման, ուր նախորդ տարին Կոմիտեի ներկայացուցիչները հավաքել էին ոսկրների փշրանքներ և կափարիչի կտորներ։ Թեև ճիշտ միևնույն տեղում չգտնվեց դագաղ, այլ մեկ և կես մետր դեպի հարավ, այնուամենայնիվ 50-60 սմ. խորությունից դուրս եկան դագաղը վերևից ծածկող մեծ քարերը։
Այս № 3 դագաղը գրեթե նույն ճակատագիրն էր ունեցել ինչ որ № 2 դագաղը։ Հեղեղատից անդադար հոսող ջրերի խոնավությունը խորապես ազդել էր։ Դագաղի վերին երեսը ծածկող մեծ քարերը դուրս եկան 50-ից 60 սմ. խորության վրա. դագաղի խեցեղեն կափարիչներն ևս ամբողջ չէին, ինչպես նկատվում էր, այս դագաղը ևս ազատ չէր մնացել գերեզմանակրկիտների խուզարկությունից։ Դագաղի շինության արվեստը նույնն էր ինչ որ նախորդներինը. եզերքը շուրջանակի մուլյուրազարդ, մուլյուրներին ցցուն կերպով եզերված էին փոքրիկ կիսաբոլորակներ, որոնք դեռ կավը թաց եղած ժամանակ ձևացված էին երկու մատների սեղմումով։ Թեև ամբողջ հնար չեղավ հանել հողից, այնուամենայնիվ ավելի արդյունավոր եղավ քան մյուս իր նախորդները։ Թեև աննշան քանակությամբ, այնուամենայնիվ գտնվեցին հատուկտոր այնպիսի առարկաներ, որոնք պարզեցին թե թաղվողի սեռը և թե անոր տնտեսական բարեկեցիկ վիճակը։ Անպայման մի կնոջ գերեզման էր այս № 8 գերեզմանը, որ դագաղի կարգով 3-րդն էր։ Դիակը բնականաբար աճյունացած էր, ոսկորների բնավ հետք չկար, սակայն մոտավորապես կուրծքի տեղից գտնվեցին գունավոր և սպիտակ մեծ ու փոքր ուլունքներ։ Ուլունքներից երկուքը մեծկակ էին բյուրեղանման և կարմրագույն, ձևով երկար և բազմադիմի հղկված ձև ունեին․ հանգուցյալին կուրծքը զարդարված էին քարերով։
Կային նաև միմյանցից մեծ ու փոքր մարգարտանման, ծածկված ուլունքներ, մի հատ 5-6 միլիմետր երկարությամբ ծածկված տափակ ուլունք գտնվեց, որուն մի երեսին վրա կար 8 սույն նշանը, իսկ մյուս երեսին վրա խազված էին գծեր միմյանց վրա հակառակ ուղղությամբ։ Դարձյալ դագաղի մեջտեղի մասում գտնվեց մատանիի նմանող՝ ժանգակալած մի բեկոր, որուն վրա կարծեք այժմ ևս երևում էին հագցված մանր ուլունքներ. թերևս մեծ ակներ կային կենտրոնում, սակայն այժմ ոչինչ չի երևում։ Մարդու մնացորդներից գտնվեցին միայն երկու հատ սեղանատամներ։ Դագաղը ուղղված էր հյուսիս արևելքից դեպի հարավ արևմուտք, այսինքն գլխի կողմը հյուսիս արևելք, իսկ ոտների կողմը՝ հարավ արևմուտք։ Դագաղի մեջի կողմը, գլխի լայն կողմից մինչև մեջտեղ, գրեթե կեսը, սևացած մի գույն ուներ, կարծեք մրոտած լիներ, ոտի կողմը հատակի մոտ, ըստ սովորականի կար մի ծակ՝ մոտավորապես մեկ և կես սմ․ մեծությամբ կամ տրամագծով։
4-րդ գերեզմանի ծայրին, գրեթե նրա ուղղությամբ, երևում էր կավեղեն դագաղը ծածկող քարերի ծայրը, ուստի վերջին անգամ լինելով ուզեցի բաց անել այս գերեզմանը ևս և վերջացնել աշխատանքս։ Ուստի երբ 8-րդ գերեզմանի 3-րդ դագաղը ուղարկեցի Էջմիածնի թանգարանը, ձեռնարկեցի այս 9-րդ գերեզմանի պեղման։
Այս 9-րդ գերեզմանի վրա ծածկված սալաքարերը ավելի խորն էին քան 3-րդ և 4-րդ գերեզմանների հատակը (մոտավորապես նախորդ կավեղեն դագաղների հավասար խորության վրա), հետևաբար վերևն առանց դագաղի գտնված գերեզմաններից տարբեր շերտի տակ։
Սկզբից, դագաղի շրջապատն ամբողջ երևում էր, հույս ունեի, որ այս 9-րդ գերեզմանի 4-րդ դագաղը կարողանամ առանց կոտրտելու անվնաս հանեմ։ Ուստի, նախ սկսեցի շերտ առ շերտ երեսի հողը հանել և մեջը խուզարկել։ Բայց զարմանալի էր, որ վրան ծածկված խեցեղեն թրծուն կափարիչներն ամբողջ չկային, եղածներին էլ մի մի եզերքն ընկած էին դագաղի մեջ։ Բայց, որ ավելի տարօրինակ թվեց ինձ, այն է, որ դագաղի հատակի միջին մասը ևս պակաս էր, և այդ հատակի բաց մնացած տեղին համապատասխանող չափով կտոր բնավ գոյություն չուներ։ Թե ինչ պատճառով այդ վիճակին էր ենթարկված, այդ մասին մի եզրակացության չկարողացա գալ։ Դագաղին մեջ ոչ մի իրեղեն գոյություն չուներ, միայն գլխի կողմը, դիակի թերևս թիակի մի ոսկրն էր կպած մնացել դագաղի հատակին։ Առանց պոկելու այդ կպած ոսկրը, աշխատեցի ամբողջ հանել հողից այս 4-րդ դագաղը, սակայն ցավոք սրտի, այս ևս հազիվ երեք կտորով փոխադրել տվի մինչև կառք, և ուղարկեցի Էջմիածնի թանգարան։ Նշանակելի պարագա էր դագաղի գլխի կողմից ներքին մասի մրոտվածի նման սևացած լինելը։ Ոտների կողմը, հատակի մոտ մեկ և կես սմ. տրամագծով գոյություն ուներ մի ծակ։
Այս 9-րդ գերեզմանի 4-րդ դագաղը, որ ըստ արվեստագործության ձևով նման, սակայն իր չափերով տարբեր էր մյուս երեք դագաղներից. նա հետևյալ չափերն ուներ.
1,70 մ. երկարություն՝ միջի կողմից։
0,43 մ. լայնություն՝ գլխի կողմից։
0,32 մ. լայնության՝ ոտի կողմից։
0,26 մ. խորություն։
0. 03.մ. հաստություն։
50x40 սմ ամբողջ մնացած մի հատ խեցեղեն կափարչի չափը։
Այստեղ վերջացնելով աշխատանքս, դագաղն ուղարկեցի Էջմիածնի թանգարանը, իսկ մյուս առարկաները կներկայացնեմ Կոմիտեին։
Սույն պեղումների ընթացքում, առանց կանխահաս ենթադրություններ անելու տեղի և դիրքի մասին, հետևյալ տպավորությունները կարձանագրեմ այստեղ։
1. Իմ պեղած ինը գերեզմանով չի սահմանափակվում այս գերեզմանատունը, դեռ շատ կան ուրիշ գերեզմաններ հեղեղատի աջ և ձախ կողմերում ընդարձակ հարթ տարածության վրա։
2. Բոլոր գերեզմաններն անձեռնմխելի չեն մնացած, ինչպես երևում է, շատ հին ժամանակ բացված և կողոպտված են։
3. Վերևի և ներքևի շերտերուն մեջ թաղվածներ թեև տարբեր ժամանակի են, սակայն ոչ շատ հեռու։
