կատարութիւնը: Նույն օթերուն հրապարակ կ՚ելլէ ու կ՚արտասանուի «Սուրբ Մեսրոպ»ը, որ լույս կը տեսնէ նաև Թիֆլիսի մէջ: Նոյեմբերի սկիզբը որպէս պատուոյ պահակ կ՚ուղեկցի Ս. Զաւարեանի դագաղին մինչև Թիֆլիս: Կ՚այցելէ էջմիածին, Զուարթնոց, Օշական և այլ վայրեր:
1914 - կը մեկնի Ժընև: Յունիսին կը վերադառնայ Պոլիս: Երեք ամիս անց' կ ՛ենթարկուի զօրակոչի և կ՚ազատի 43 ոսկի փրկագին վճարելով, զոր մեծ դժուարութեամբ ի մի կը բերեն Ա. Յարութիւնեան եւ Մ. Շամտանճեան: Այս առթիվ բանաստեղծը 1914, Սեպտեմբեր 5 թուակիր նամակին մէջ արղար հպարտութեամբ և յազումով կը գրէ բժիշկ Ռ. Պագարճեանին. «Չի մոռնամ ըսելու, որ 5 ոսկի է տուեր աղքատ կին մը Սիամանթոն փրկելու համար... և իրեն պահեր է իր միւս 5 ոսկին' ամբողջ ունեցածին կէսը...»:
1915 - ապրիլ 24ին, շաբաթ գիշերը, կը ձերբակալուի: 192 բախտակիցներու հետ ամբողջ օր մը Պոլսոյ կեդրոնական բանտը մնալէն ետք Սէրայ Պուրունուէն նաւով կը տարուի Հայտար Փաշայի կայարանը, ուրկէ Ապրիլ 26-27ին աքսորականներուն յատկացուած շոգեկառքը Նիկոմեդիայի, Պիլէճիկի, էսկիշեհիրի ճամբով կը հասնի էնկիրիին մերձակայ աննշան կայարան մը' Սընճանքէօյ: Այստեղ շոգեկառքէն վար կ՚առնուին Ակնունի, Խաժակ, Ռուբէն Զարդարեան, Սիամանթօ, Գեղամ Բարսեղեան, Սարգիս Մինասեան, Համբարձում Համբարձումեան (Սիամանթոյի միջնեկ քրոջ ամուսինը), թիլով 71 հոգի և նախօրօք պատրաստուած ծածկութավոր կառքերով կ՚աքսորոփն Այաշ: Օգոստոս Յին Այաշէն ժամ ու կէս անգին' Այաշ Պէլի կոչուած տեղը այս խումբէն կը խողխողուին քսան երեք մտավորականներ: Հաւանօրէն անոնց մէջ էր նաեւ Սիամանթօ:
1921 - Բանաստեղծին մայրը իր Վահան եւ Ազնիւ զաւակներուն հետ Պոլսէն կը մեկնի Փարիզ' Զապէլ աղջկան քով, որ 1919ին հաստատուած էր այնտեղ, «չկրնալով շնչել թուրքերուն մօտ»: Կը վախճանի 1940ին:
