յՈրդւոյ, որով Այվազովսքին ըստ իմիր մերձեցուցանէ ղխոստովանութիուն մերոյս եկեղեցւոյ ընդ պապականին։ ԵթԷ նա հիմնի ՝ի բանն՝ «զի յիմմէ անտի աոնացու», կամ ’ի Լասաւորիչն «Հայր յանձնէ. Որդի ՝ի Հօրէ. իսկ Հոգին սուրբ ’ի նոցունց», և կամ ՝ի Շնորհալին «առող յՈրդւոյ անճաոաբար», սխալի յոյԺ. զի այսոքիկ ամենայն ո՛չ ցուցանեն զմշտնջենաւոր ծագումն կամ առաքումն Հոգւոյն և յՈրդւոյ, այլ զայս թե' Հոգին առնու ա՛նտի, ուստի և Որդին։ Քրիստոս ասէր' «յիմմէ անտի աոնուցու», այսինքն ’ի միոյ սկզբանէ, ուստի և ես։ Այլապէս, փոխանակ ստացական դերանուանս' յիմմէ, հարկ լինէր զէականն ՝ի գործ դնել՝ յինէն: Շնորհալին ևս, որ պարզօրեն խոստովանի ղբղխումն Հոգւոյն ի հօրէ յամենայն նամականիս և յերգս, որպէս և յաոսւօտոյ լասոյ «բղխումն ՝ի Հօրէ» 'ի վերասաց միտս ’ի կիր աոնու զոճդ «առող յՈրդւոյ անճառաբար», քանզի ըստ մտաց պապական եկեղեցւոյ առեալ զայս բան, հակասութիւն լինի խոստովանութեանց Շնորհալւոյն այլուր։ Դերանունս' «ի նոցունց» ՛ի կիր առեալ 'ի Լուսաւորչէն, ածական անուն է, նոյնպէս կամելով ասել ի' նոցունց էութենէ։ Դաւանութիւն պապականաց, թե Հոգին սուրբ բղխի 'ի Հօրէ և յորդւոյ, սահմանեցաւ յութերորդ դարու—յառաջ քան զնոյն' ընդհանուր եկեղեցին դաւանէր զբղըխումն Հոգւոյն միմիայն ’ի Հօրէ։ Վարդապետք պապական յեկեղեցւոյ> յութերորդ դարու հիմնեցան ’ի բառս առաքումն զոր ’ի հինգերորդ դարու անտի, ուրեք ուրեք ’ի գործ եդին աստուածաբանք նոցա։ ԵթԷ ժամանակաւոր առաքումն Հոգւոյն յՈրդւոյ կամ հասանել Հոգւոյն ընդ ձեռն Քրիստոսի' համարեսցի բղխել կամ յառաջագայել յՈրդւոյ, ո՛չ ապարէն և առաքեալք տային զհոգին, ո՞չ զնոյն տաJ այսօր քահանայութիւն և եկեղեցին—ուրեմն և ’ի նոցանէ բղխի Հոգին։ Ո՜վ հայհոյութեանս։ Զժամանակաւոր առաքումն Հոգւոյն յՈրդւոյ' ո՜չ ճանաչԷ մերս եկեղեցի, որպէս զյատկացուցիչ բնաւորութիւն անձնաւութեան Հոգւոյն, որ է բղխել գէթ ՝ի Հօրէ։
3) Երես 5. Այվաղովսքին, առ հարցումն, եթէ մարթ իցէ յաւելուլ ’ի հանգանակն «որ 'ի Հօրէ և յՈրդւոյ բղխի», պատասխանի, թե «անհնա՛ր է», առ այս պատճառս տալով ո՜չ զխանգարումն հասկացողութեան զյատկութեանց աստուածային անձանց, այլ թէ սուրբ հարքն մեր ընկալեալ զհանգանակն Նիկիոյ, առ հարկին յաւելին ՝ի նմա զքանի մի բառս բացադրականս, առանց մուծանելոյ յայն զայնպիսիս, ընդ որս մտան ել ունէին և՜ նոր և՜ այլ իմաստք. ուստի յաւելու վարդապետն «և մեք պարտական եմք հետևել նոցին ճանապարհիս։ Ուրեմն, եթէ կանոնադրութիւն «ո՜չ յաւելուլ հանգանակն ղբառս, որք մուծանել ունէին
